Carlos Ruiz Apezteguía

Carlos Ruiz Apezteguía (Concepción, 1930eko uztailaren 7a – Asunción, 1995eko maiatzaren 15a) paraguaiar kazetaria eta enpresaburua izan zen, Arturo Schaererren oinordekoa La Tribuna egunkariaren zuzendaritzan.

Carlos Ruiz Apezteguía
Bizitza
Jaiotza	Concepción, 1930eko uztailaren 7a
Herrialdea	Paraguai
Heriotza	1995eko maiatzaren 15a (64 urte)
Jarduerak
Jarduerak	kazetaria
Sinesmenak eta ideologia
Alderdi politikoa	Liberal Party (en)

Biografia

Concepción hirian jaioa, bere gurasoak Pedro Ruiz G. —espainiarren semea eta Paraguaiko Segura Latorre Espainiako konpainiako zuzendaria— eta Julia Apezteguía Casañas —euskaldunen alaba— izan ziren. Myriam Schaerer Ayalarekin ezkondu zen, Arturo Schaererren alaba zaharrenarekin eta Eduardo Schaererren bilobarekin, Paraguaiko presidentea 1912 eta 1916 artean.

Ruiz Apezteguía, Paraguaiko kazetaritzaren historiako erakusle nagusietakotzat hartzen da La Tribuna egunkariaren bitartez, garaiera eta ausardia handiko kazetari eta editorial estiloaren abiatzailea eta askatasunaren defendatzaile etengabea izanik diktaduraren urte ilunenetan Paraguain.

Kazetaritza eta ondarea

Lehen ikasketak Alemaniako Eskolan (gaur egun Goethe Eskolan) egin zituen eta bigarren mailako ikasketak San José de Asunción ikastetxean.

Gero, Uruguaiko Montevideoko Errepublikako Unibertsitatean ikasi zuen, eta Zuzenbidea ikasi zuen Asunciongo Unibertsitate Nazionalean .

Oso gaztetatik Alderdi Liberalean sartu zen eta haren erakusle nagusietako bat bihurtu zen. 1952 eta 1954 artean Alón Alderdi Liberaleko presidentea izan zen, Alderdi Liberalaren gazteria, baita Alderdi Liberalaren Unibertsitate Federaziokoa ere, eta Justo Prieto, Evelio Fernández Arévalos eta liberalismoaren beste adierazle batzuekin batera egin zuten aurre. 1947ko Iraultzaren edo 1947ko Paraguaiko gerra zibilaren ondorengo urte ilunak.

1954tik La Tribuna egunkariko administratzailea izan zen, eta handik, Arturo Schaerer zuzendariarekin ere borrokatu zen, Alfredo Stroessnerren diktadura militarraren abusuak eta krimenak eta Higinio Morínigorekin hasitako zuzenbide estatuaren haustura salatuz. jarraitu zuen Alfredo Stroessnerrekin. Askotan jazarria, espetxeratua eta torturatua izan zen, baina ez zuen inoiz amore eman bere herriaren askatasun eta etorkizun hobeago baten idealari.

1956ko azaroan, La Tribuna egunkariak bortizki esku hartu zuten, eta Carlos atxilotu, torturatu eta, ondoren, txalupa batean abandonatu zuten Clorindako (Argentina) ertzean, eta horrela Montevideon (Uruguaiko) erbesteratzea hasi zen, bere emaztearen, eta bere alaba jaio berriaren, Maria Angelicaren konpainian..

1959an, bere emaztearen aitonaren, Araminto Ayalaren, Paraguain Uruguaiko kontsularen bitartekaritzaren bitartez, Paraguaira itzuli eta La Tribuna egunkarian ekin zion berriro kazetaritza lanari. Geroago Arturo Schaererrekin batera EMASA inprimategia (María Angélica Sociedad Anónima Company) sortu zuen, 1960ko hamarkadan herrialdeko industria grafiko nagusia bilakatu zena, eta La Tribuna egunkaria ere hazi egin zen, eta egunkaririk errespetatuenetako bat bezala finkatu zen, maila kontinentalean, diktaduraren aurreko lerro ustelgaitzagatik. Hainbat herrialdetako agentziak zituen, sortu zen garaian egunero 2.000 kopiatik 70.000 baino gehiago izatera igaroz. ale 1965 urte inguruan, balio hori gaur arte Paraguaiko egungo egunkarien tirada baino handiagoa izanik.

1972ko maiatzaren 15ean Arturo Schaererren ordez hartu zuen egunkariko zuzendaritza. Bere zuzendaritzan, Brasil eta Argentinarekin hurrenez hurren zentral hidroelektrikoen eraikuntzan, Itaipú eta Yacyretá Itunen negoziazioetan izandako gehiegikeriak salatu zituen. Berak egindako presiopean, Paraguaiko sistema elektrikoaren tentsioa eta zikloa ez aldatzea lortuz, dagoeneko Paraguaiko energia ia guztia erabiltzeko asmoa zuen Brasilgo sistemaren mesedetan, nahiz eta beti kritikatu zituen Paraguaik aipatutako Ituneetan onartu zituen baldintza txarrak eta ilunak. Gobernu diktatorialari kritika zuzen eta azidoa egiten jarraitu zuen, "Moralak modan jarri" izeneko manifestu gogoangarri batean jasota. Diktadoreak berari buruz esaten zuen: «Carlos Ruiz Apezteguía patea de frente».

Carlos Ruiz Apezteguía Paraguaiko justizia eta zuzenbide egoera berreskuratzeko borrokalari nekaezina izan zen, 1995eko maiatzaren 15ean hil zen Asuncionen.

Beste batzuk

Anthony Hopkinsekin batera One Man's War (1991) filmean, aktoreetako bat agertzen da Carlos Ruiz Apezteguíaren papera egiten, Joel Filártiga bere semearen diktaduraren eskutik hil zela salatzera doan egunkariko zuzendari gisa.

Bibliografia

Archivos del Diario La Tribuna; Huellas de la Familia Schaerer. Reseña de la Inmigración Suiza al Río de la Plata y el Paraguay. JE Escobar Schaerer. C. Escobar Schaerer.

Kanpo estekak

• Datuak: Q21572713