Burgiko gaztelua

Burgiko gaztelua Nafarroa Garaiko Erronkariko ibaxako Burgi udalerrian kokatutako gaztelu bat da. Hiribildua menderatuz, Erdi Aroan Nafarroako Erresumarako sarbidea Obelbatik kontrolatzen zuen gotorleku bat egon zen. Zerbitzuan jarraitu zuen XVI. mendearen hasierara arte, Espainiako tropek suntsitu zuten arte.

Burgiko gaztelua
Kokapena
Herrialdea	Euskal Herria
Probintzia	Nafarroa Garaia
Udalerria	Burgi
Koordenatuak	42°43′13″N 1°00′22″W

Historia

1277an, Antso Irunberrikoa zaldunak Joana I.a Nafarroakoa erreginari omenaldia egin zion gaztelu honetan eta Izabakoan. 1300. urtean, Eneko Arruitz Irunberrikoa alkaide zela, dorreko eskailera berregin zen eta barrutiaren barruko etxeak estali ziren. 1328an Piarres Azearitz Ezkurrakoa zaindariak 6 libra diru eta 30 kahitze gari jasotzen zituen. Ohiko goarnizioaz gain, 1361ean beste hamar gizon jarri ziren, Piarres Martinitz Urnizakoa alkaidearen agindupean, 1364an oraindik ere, eta Fernando Gartzia Aiantzen esku utzi zuten atxikipena.

1387an, Karlos III.a Nafarroakoak Lope Arnalt Ezpartzakoari eman zion zaintza. Ezkutari hori Fernando Aiantzen ordezkaria izan zen, eta 1400. urtera arte agertu zen karguan. Hurrengo urtean, erregeak Semeno Arnalt Ezpartzakoa izendatu zuen haren ordez, eta 1412an Martin Otxoa Nabaskozekoak hartu zuen haren lekua. Bi urte geroago Aznar Izabakoak hartu zuen bere lekua, erregearen kirurgikoa, 1425era arte buru izan zena. Joan II.ak eta Zuria I.a Nafarroakoak Piarres Zantzi Orotzek izendatu zuten alkaide 1426an, eta hogei urtez egon zen gotorlekuaren buru. Ondoren, 1446tik 1450era, kontzejuaren ardurapean egon zen. 1462an, Joan II.ak zenbait kopuru ordaindu zizkion Eneko Zantzi Mendigatxari, erregearen aurka matxinatu zen gaztelua hamar gizonekin berreskuratzeagatik.

1475 eta 1490 artean Eneko Aezka agertu zen alkaide, eta 1494an Urrutiako jauna, 50 liberako esleipenarekin. Fernando Katolikoak Nafarroa konkistatu zuenean, gaztelua eraitsi egin zuten. 1519an, Naiarako duke erregeordeak diruzainari agindu zion ez ziezaiola alkaideari atxikimendua ordaindu, gotorlekua eraitsia izan zelako.

Erreferentziak

• Nafarroako Entziklopedia Handia | BURGI. (Noiz kontsultatua: 2022-01-09).

Ikus, gainera

• Burgi
• Erronkaribar
• Nafarroako Erresuma

Kanpo estekak

• Datuak: Q111021179