23:43, 20 azaroa 2021ko berrikusketa aldatu Lainobeltz (eztabaida \| ekarpenak) Administratzaileak 270.685 edits No edit summary ← Aurreko ezberdintasuna		10:09, 21 azaroa 2021ko berrikusketa aldatu desegin Luistxo (eztabaida \| ekarpenak) 28.632 edits No edit summary Etiketa: Ikusizko edizioa Hurrengo ezberdintasuna →
5. lerroa: == Demonio hitza == ''Deabru'' hitza bezala, ''demonio'' hitza ere [[Polisemia\|polisemikoa]] da [[Euskara\|euskaraz]], demonioak anitzak izan daitezke, eta Demonioa, [[Deabrua\|Deabruaren]] sinonimo (baita Etsaia, Txerrena...)<ref>{{Erreferentzia\|izenburua=Euskaltzaindiaren Hiztegia\|url=https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?sarrera=demonio&antzekoak=ez&option=com_hiztegianbilatu&view=frontpage&layout=aurreratua&Itemid=410&lang=eu&bila=bai\|aldizkaria=www.euskaltzaindia.eus\|sartze-data=2021-11-21}}</ref>. Demonio jatorri [[Greziera\|greziarreko]] hitza da (''δαίμων'', ''daimon).'' Demonio hitza erabili zen hasieran onbera ziren eta pertsona bakoitza zaintzen zuten hilen espirituak izendatzeko. [[Sokrates\|Sokratesek]] berea aipatu ohi zuen. Geroago, adiera zabaldu zen jainko-jainkosa beldurgarri edo gaiztoak izendatzeko. [[Magia\|Konjuru magikoak]] erabiltzen ziren demonioei dei egiteko. {{Sfn\|Rodríguez Santidrián\|1994}} 12. lerroa: Kristautasunaren aurreko erlijio gehienek gaizkia pertsonifikatzen zuten izakiak zituzten sinesmen-sistemetan. "Liburuaren erlijioetan" ([[Judaismo\|judaismoa]], [[Kristautasun\|kristautasuna]] eta [[Islam\|islama]]), deabrua zeruko espiritu bat da, [[aingeru]] bat, Jainkoaren eta haren jainkozko planaren kontra matxinatu zena, [[Jainko\|Jainkoak]] zerutik [[Infernu\|Infernura]] bota zituen eta [[aingeru]] eroriak ere esaten zaie ondorioz. Espiritu horiek gaizto bilakatu dira, eta gizakiak tentatzen dituzte Gaizkiarekin bat egin dezaten, helburua dutelarik gizakiok arimak betiko galtzea, [[Infernu\|Infernuko]] suak jasan ditzaten. [[Fitxategi:San Martin Tourskoaren eliza erromanikoa (Gazeo, Iruraitz-Gauna, Araba) (29166963071).jpg\|thumb\|500px\|center\|[[San Martin Tourskoaren eliza (Iruraiz-Gauna)\|Gazeoko (Araba) elizako]] freskoetan, deabruek arimen balantzak behartu nahi dituzte gizaki horiek Infernura joan daitezen.]] 20. lerroa: [[File:Compendium rarissimum totius Artis Magicae. Wellcome L0027769.jpg\|thumb\|Asmodeo deabruaren irudikapen bat, 1775.eko lan batean.]] [[Peter Binsfeld\|Peter Binsfeldek]], 1589an, deabru bat lotu zuen bekatu hilgarri bakoitzarekin, Erdi Aroko tradizioei jarraituz. Hala, [[Luzifer]] harrotasunaren deabrua izango litzateke, [[Mammon]] diruzaleen deabrua, [[Asmodeo]] lizunkeriaren deabrua, [[Satan]] haserrearena, [[Beltzebu\|Belzebu]] sabelkeriaren deabrua, [[Leviatan]] inbidiarena eta [[Belfegor]] alferkeriaren deabrua<ref>{{Erreferentzia\|izenburua=The Seven Deadly Sins and Binsfeld’s Classification of Demons\|hizkuntza=en-US\|url=https://www.thenotsoinnocentsabroad.com/blog/the-seven-deadly-sins-and-binsfelds-classification-of-demons\|aldizkaria=The Not So Innocents Abroad\|sartze-data=2021-11-21}}</ref>. XVI. mendeko tradizioak uste zuen hilero deabru batek aurrekoak baino dezente gehiago hartzen zuela<ref>{{Erreferentzia\|izena=Migene\|abizena=González-Wippler\|izenburua=The Kabbalah & magic of angels\|orrialdea=154\|data=2013\|url=https://www.worldcat.org/oclc/831624621\|edizioa=1st ed\|isbn=978-0-7387-3458-3\|pmc=831624621\|sartze-data=2021-11-21}}</ref>: * [[Beliala\|Belial]] [[Urtarril\|urtarrilean]] 40. lerroa: [[Kategoria:Fikziozko espezieak eta arrazak]] [[Kategoria:Deabruak]] Erdi Aroko [[Europa\|Europan]] sexurako giza itxura hartzen zuten deabruetan sinesten zen. [[Inkubo]] izenekoek gizonezko baten itxura hartzen zuten emakumeekin sexua izateko. [[Sukubo\|Sukuboek]], ordea, emakumezko ederren itxura hartuta gizonezkoekin izaten zuten sexua<ref>{{Erreferentzia\|izenburua=incubus {{!}} demon {{!}} Britannica\|hizkuntza=en\|url=https://www.britannica.com/topic/incubus\|aldizkaria=www.britannica.com\|sartze-data=2021-11-21}}</ref>. Deabru horiekin tratua zuten pertsonak [[Inkisizioa\|Inkisizioak]] epaitu zitzakeen. == Islameko deabruak == Gaizkiaren nagusi bezala, Deabruaren pareko bat bada [[Islam\|Islamaren]] sinesmenetan Shaitan/Satan edo Iblis izendatzen dena. Baina ere berean, [[Jinn]] terminoa ere bada, Islamaren aurretik jainko eta izaki naturaz gaindikoak zirenak, zeinak, Jainkoaren legera men egiten ez badute, deabruen pareko izakitzat hartzen diren, ikonografian zein sineskerietan<ref>{{Erreferentzia\|izenburua=The World of Angels (Malaikah) & Demon (Jinn) In Islam Religion\|hizkuntza=en-US\|url=https://www.kpl.gov/catalog/item/?i=ent://ERC_215_8682/0/HOOPLA:12079075\|sartze-data=2021-11-21}}</ref>. == Erreferentziak ==

Deabruak: berrikuspenen arteko aldeak