11:55, 11 abuztua 2021ko berrikusketa aldatu Lainobeltz (eztabaida \| ekarpenak) Administratzaileak 270.130 edits +Kategoria:Magnitude termodinamikoak; +Kategoria:Egoera funtzioak HotCat bitartez ← Aurreko ezberdintasuna		22:44, 12 abuztua 2021ko berrikusketa aldatu desegin Jr.etxebarria (eztabaida \| ekarpenak) 1.165 edits Testua osatuta dago, baina azken orrazketak egitea falta da oraindik. Etiketa: Ikusizko edizioa Hurrengo ezberdintasuna →
1. lerroa: '''''Exergia''''' deritzo ~~benetan~~ [[Lan (fisika)\|lan mekaniko]] bihur daitekeen [[energia]]<nowiki/>ren parteari; ~~gainerakoari~~gainerako parteari, erabilera praktikoa ez duenari, ''anergia'' deritzo.<ref>{{erreferentzia\|izena=Zientzia eta Teknologiaren Hiztegi Entziklopedikoa\|abizena=https://zthiztegia.elhuyar.eus/terminoa/eu/energia\|izenburua=Energiari buruzko artikulua.\|hizkuntza=eu}}</ref> [[Energia iturri\|Energia-iturri]]<nowiki/>en azterketan oso kontuan hartzekoa da energiaren ~~beraren~~ erabilera egokia, zeren, bestela, ~~hainbeste~~hainbat energia alferrik gal baitaiteke lana lortzeko energiaren askatze-prozesuetan. Horretaz konturaturik, XX. mendearen erdialdetik aurrera, zientzialariak ''exergia'' kontzeptua hasi ~~zen~~ziren lantzen. Izatez, exergia da sistema fisiko baten eta beraren inguruaren arteko desorekatik atera daitekeen energiaren neurri kuantitatiboa; azken batez, exergiak determinatzen du edozein baliabide energetikok duen benetako balio praktikoa, eta ahalbidetzen digu jakitea zenbat energia alferrik galtzen den prozesuan; horrela, bidea erakusten digu energiaren aurrezpenerako eta erabilera efizienterako. == Exergia izenaren jatorria == Pasa den mendeko erdialdean, 1956an, Zoran Rant-ek (1904–1972) proposatu zuen "''exergy''" neologismoa erabiltzea termino zehatz gisa. Neologismoa sortzeko, grezierazko «''ex''» eta «''ergon''» hitzak batuz, hitz bakarrean "lanarekikoa" edo “lanetikoa” esanahien antzeko zerbait adierazteko ; Nolanahi ere,, jadanik 1873an J Willard Gibbs-ek azaldua zeukan zer zen ''exergia,'' kontzeptu berri harentzat izen berezirik asmatu ez zuen arren. == Energiaren kontserbazioa, exergia eta entropia == Energia ez da sortzen ez suntsitzen edozein prozesutan, nahiz eta energia mota batetik bestera aldatzen den, [[Termodinamikaren lehenengo legea]]<nowiki/>ren arabera. Baina bestalde, prozesua ''itzulezina'' denean, ingurumenera pasatzen den [[Bero\|beroa]] galtzen da transformazioan [[Termodinamikaren bigarren legea]]<nowiki/>k adierazten duen bezala. Galtze hori sistemaren [[entropia]] ingurukoekin batera handitzearen araberakoa. Desegindako exertzioari anergia deritzo. Prozesu ''itzulgarri'' (edo ''isoentropiko'') batean, energia eta exergia etengabe dira balio berekoak, eta anergia nulua da. Transformazio fisiko batetik atera daitekeen lan-kantitate maximoa prozesuan izandako exergiaren aldaketaren berdina da. Oreka termomekanikoa edo kimikoa duen sistemak jada ez du balio bertatik lana sortzeko. Ordea, sistema bat zenbat eta urrunago egon inguruarekiko orekatik, hainbat eta gaitasun handiagoa du lana sortzeko; hain zuzen ere, gaitasun horretan oinarritzen da energia-iturri baten erabilgarritasuna. Termodinamikaren lehen printzipioaren arabera energia-kantitatea kontserbatzen denez, energia horren kalitatea —''exergia'' alegia— deuseztu eta murriztu egiten da lana lortzeko erabiltzen den transformazio batean. Preseski, prozesu edo erreakzio batean deuseztutako exergiari “''anergia''” deritzo. Fenomeno hori sistemaren eta haren ingurunearen entropiari lotuta dago. Termodinamikaren bigarren legearen arabera, transformazio erreal itzulezin batean entropia handiagotu egin daiteke soilik, eta exergia, berriz, txikiagotu egingo da transformazio horretan == Erreferentziak ==

Exergia: berrikuspenen arteko aldeak