Mari Karmen Goñi: berrikuspenen arteko aldeak

'''Mari Karmen Goñi''' ([[Elizondo|Elizondo,]] [[Baztan]], [[Nafarroa Garaia]], ) [[Lezo|Lezoko]]ko ikastolako lehen andereño tituluduna izan zen eta <ref name=":0">{{Erreferentzia|izenburua=Lezoko ikastola. Lezo - Auñamendi Eusko Entziklopedia|hizkuntza=eu|url=http://aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus/eu/lezoko-ikastola-lezo/ar-154453/|aldizkaria=aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus|sartze-data=2020-08-08}}</ref>

Magisteritza ikasketak egin zituen, garai hartan ohikoa zen bezala gaztelania hutsean, [[Gipuzkoa|Gipuzkoan]]n. [[Pasaia|Pasaian]]n, ikastoletako metodologia eta murgiltze plana nola egin ikasten jardun zuen, ikastoletako mugimendua hasi berri eta oraindik egonkortu gabe hartan. Ikastaro pila bat egin zituen pixkanaka materiala prestatzeko.

Handik zenbait urtera, 22 urte zituela Baztanera joan zen, bere txokora, hango zenbait gurasok ikastola martxan jartzeko gonbidapenari erantzunez, ardura bere gain hartuz. Izan ere Elizondoko guraso batzuek, Baztanen eta batez ere Elizondon euskara galtzear zegoela-eta, beren seme-alabak euskaraz bizi zitezen ikastola bat sortzeko ausardia izan zuten. Ordurako [[Iruñea|Iruñean]]n ikastola bat martxan zegoen, eta haiei zer pauso eman galdetu eta aholkua eskatuz nolabait ikastola martxan jarri zuten. Lehenengo urteko 27 ikasleetatik bakar batzuk euskaldunak ziren, baina gehienak gaztelaniaz solastatzen ziren. Baztango ikastolan baliabide gutxi baina gogoz ekin zion lanari.

Gurasoek Elizondoko Misericordian, orain Zaharren Egoitza, hutsik zegoen alde bat erdietsi zuten erretorearen medioz, eta hor bi gela eta komun bat izan ziren hasmentako lokalak. Segur aski urteetan garbitzekoak ziren eta lehenbiziko auzolana hor hasi zen. Gurasoek moldatu zituzten, kanpoaldean txirrista eta kolunpio batzuk jarri zituzten eta aurrera. Konponketa lan guztiak gurasoek euren gain hartzen zituzten. Egunero ikastolara agertzen ziren. Gelan ia-ia papera eta margoak bertzerik ez zeuden. Lurrean eserita, txotxongilo, kantu eta ahoz kontatutako ipuinen bidez betetzen zuten jarduna <ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=|izenburua=|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=https://www.naiz.eus/eu/hemeroteca/gaur8/editions/gaur8_2015-10-17-07-00/pages/14.pdf|hizkuntza=}}</ref>

Ikasleare baten oroitzapena "Andereño Mari Karmenek egiten zituen lanetatik, nik bereziki maite nuen bat: eguerdian, bazkalostean, ordu erditxo batean edo, liburuak irakurtzen zizkigun. Tartean behin, nekatzen zenean, edo horretarako tenplerik ez zuenean, pentsatzen dut, niri esaten zidan irakurtzeko. Eta berak ez jakin arren, egin zezakeen oparirik onena egiten zidan tarte haietan" <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Andereño Mari Karmen|hizkuntza=eu|url=https://goierri.hitza.eus/generoak/iritziak/andereno-mari-karmen/|aldizkaria=Goierriko Hitza|sartze-data=2020-08-08}}</ref>

* 2015eko urrian [[Nafarroa Oinez]] Nafarroako ikastolen bezta egun handian aitorpen omenaldia jaso jaso zuen beste zenbait irakasle ohirekin batera <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Jendetza bildu du Nafarroa Oinezek Baztanen - Baztan|hizkuntza=eu|url=https://erran.eus/baztan/1445236968963-jendetza-bildu-du-nafarroa-oinezek-baztanen|aldizkaria=Erran.eus|sartze-data=2020-08-08}}</ref> <ref name=":1" />