Lepatze: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Etiketak: Mugikor edizioa Mugikor web edizioa Advanced mobile edit
Xirkan (eztabaida | ekarpenak)
tNo edit summary
1. lerroa:
[[Fitxategi:Hayedo Otzarreta Gorbeia 1.jpg|thumb|260px|Pago lepatuak, Otzarreta pagadia, [[Gorbeia]]]]
[[Fitxategi:Willow1.jpg|thumb|260px|[[Sahats]] lepatu bat ([[Salix viminalis]]).]]
[[Zuhaitz]]a '''lepatzea''' adaburua edo erdiko adarra [[inausketa|moztea]] da, lepogainetik albo [[Adar (zuhaitza)|adarrak]] haz daitezen.<ref name=aelosegi>{{erreferentzia [|izena=Arturo |abizena=Elosegi Irurtia|url=http://www.mendebaldeinguma.comeus/modulosprodukzioa/usuariosFtpikusi/conexion/archi142A.pdfar-euskara-ekologian-erabiltzaile-arruntaren-ohiko-arazoak-eta-ez-ohiko-buruhausteak ''A.Elosegi'':| izenburua= Euskara ekologian: erabiltzaile arruntaren ohiko arazoak eta ez-ohiko buruhausteak] |sartze-data=2020-4-25 |argitaletxea= inguma.eus}}</ref> [[Baso]]ak ustiatzeko modu hau oso hedaturik egon zen [[Euskal Herria]]n eta [[Europa]] osoan. Bi mozkin hauetako bat nahi izaten zen zuhaitza lepatzen zenean: [[abere|aziendentzako]] bazka (esate baterako, [[lizar]] hostoa) edo [[egur]]ra. Lehenbiziko kasuan adar berriak 2-6 urtetik behin mozten ziren. Helburua egurra zenean, berriz, 8-15 urtetik behin [[moarratze]]n ziren.
 
Euskal Herrian bereziki lepatu izan ohi den zuhaitza [[pago arrunt|pagoa]] da, baina baita ere [[haritz]]a eta [[Arte (zuhaitza)|artea]]. Basoko zuhaitzez gain, soro eta bide ertzetako zuhaitz bakanduak ere lepatu izan ohi dira Europan zehar, batez ere [[xarma]], [[haritz]]a, [[lizar]]ra, [[zumar]]ra, [[makal]]a eta [[sahats]]a.
 
== Pago lepatuak ==
[[Fitxategi:Fagus sylvatica Navarra(5).JPG|thumb|260px|Pago motz bat (Nafarroa)]]
Euskal Herriko pagadi ugari ustiatzeko, [[pago arrunt|pagoak]] lepatu egin ohi dira. Zuhaitz horiei ''pago motzak'' (edo ''motxak'') edo ''lepatuak'' deritze. Lepatu gabe badira, ''pagolizar'' deritze. Pago motzean, adarrak aldamenetara irteten zaion zatia ''pago-burua'' da<ref>{{erreferentzia|url=http://bergarakoeuskara.eus/hiztegia/berba/170655|egilea=Bergara.net|izenburua=Bergarako euskara}}</ref>.