Amrus ibn Yusuf: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Aldaketa kosmetikoak
Xirkan (eztabaida | ekarpenak)
2. lerroa:
'''Amrus ibn Yusuf'''<ref>{{Euskaltzaindia181|orrialdea=11}}</ref> ({{lang-ar|عمروس&nbsp;بن&nbsp;يوسف&nbsp;المولد}}; [[Huesca]], [[760]] - [[Talavera de la Reina]] edo [[Zaragoza]], [[813]] edo [[814]]) [[al Andalus|andalustar]] militar eta politikaria izan zen, [[Al-Hakam I.a|Al Hakan I.aren]] ''[[vali (Islam)|wali]]'' izan zena<ref>{{Erreferentzia|izenburua= Amrus el Muladí |bilduma=Gran Enciclopedia Aragonesa |lekua= Zaragoza |argitaletxea= El Periódico de Aragón |urtea= 2000 |isbn= 978-84-95490-00-1}}</ref>.
 
== BiografiaBizitza ==
Nahiz eta bere jaiotze datari buruz zalantzak izan, litekeena da 760an izatea. Aita Yusuf al-[[Muladi]] omen zuen eta [[Aysun]]en morroia izan zen. [[Karlomagno|Carolus Handiarekin]] [[Zaragoza]]ren aurka borrokatu ostean areriotu eta [[baskoi]]ekin batera aritu zen [[Orreagako gudua (778)|Orreagako guduan]]. [[Kordobako emirerria|Kordobako emirraren]] alde egin eta honek [[Talavera de la Reina]]ko (''Medina al-Talabaira'') ''wali''vali izendatu zuen<ref>{{Erreferentzia|abizena= Méndez-Cabeza |izena= Miguel |izenburua= Leyendas y curiosidades de la Historia de Talavera de la Reina |lekua= Toledo |urtea= 2005 |issn= 681-2005 |oclc= 433267379}}</ref>. Bertan ezkondu eta [[Yusuf ibn Amrus]] izeneko semea izan zuen.
 
''[[Al-Tagr al-Ala]]''ko gobernadore bilakatuta, [[799]]an [[Bahlul ibn Marzuq]] mendetatumenderatu eta [[Zaragoza]] konkistatu zuen. [[802]]an jaioterria eta [[Tutera]] konkistatu zituen, eta [[Yusuf ibn Amrus|Yusuf]] semea bertoko ''wali''vali izendatuzizendatu zuen. Hurrengo urtean [[Banu Qasi]]tarrek, [[Aritza leinua|aritzatarren]] laguntzarekin, hiria berreskuratu zuten<ref>{{Erreferentzia|izena= Alberto |abizena= Cañada Juste |izenburua= Los Banu Qasi (714-924)|argitaletxea= [[Vianako Printzea Erakundea|Vianako Printze Erakundea]]|liburukia= 41 |urtea= 1980 |orrialdea= 5–95}}</ref>. [[809]]an [[Aureolus Aragoikoa]] hil zenean [[Aragoiko konderria]] konkistatu zuen.
 
Bere heriotza data ere ezezaguna da, edonola ere, Banu Amrus izeneko berak sorturiko leinuak (بنو&nbsp;عمروس) beti kordobatarren alde egin zuen.