Espainiako Egun Nazionala: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t ref
t geh
18. lerroa:
|webgunea =
}}
'''Espainiako Egun Nazionala''' ({{lang-es|Fiesta Nacional de España}}) urtero [[urriaren 12]]an [[Amerikaren aurkikuntza]] eta [[Espainiar Inperioa]]ren sorrera ospatzeko egiten den jaieguna da. Espainian, [[Pilareko Andre Maria]] da egun honen zaindaria eta, beraz, [[Guardia Zibila|Guardia Zibilaren]] eguna ere bada. 2000. urtetik, Indar Armatuen Eguna ere bada.<ref name=":0">{{Erreferentzia|izena=Linda K.|abizena=Fuller|izenburua=National Days/national Ways: Historical, Political, and Religious Celebrations Around the World|argitaletxea=Greenwood Publishing Group|hizkuntza=en|data=2004|url=https://books.google.es/books?id=llmCOvtWcUcC&pg=PA253&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false|isbn=9780275972707|sartze-data=2019-10-12}}</ref>
 
Espainian, [[Madril]]go [[Prado pasealekua]]n desfile militarra egiten dute [[Espainiako errege-erreginen zerrenda|erregeren]] eta agintari eta politikarien aurrean. 18/1987 Legearen arabera izen ofiziala ''Espainiako Egun Nazionala'' bada ere,<ref>[http://www.congreso.es/constitucion/ficheros/leyes_espa/l_018_1987.pdf 18/1987 Legea]</ref> lehenagotik beste izen batzuk izan ditu jaialdiak, eta zenbaitek erabiltzen dituzte oraindik:
 
* '''Arrazaren Eguna''' ({{lang-es|Día de la Raza}}), [[1918]] eta [[1958]] artean.<ref>[http://www.filosofia.org/ave/001/a220.htm ''Día de la Raza'']</ref>
* '''Hispanitatearen Eguna''' ({{lang-es|Día de la Hispanidad}}), [[1958]] eta [[1987]] artean.
 
[[Hispanoamerika]]n oraindik ''Arrazaren Eguna'' esaten diote. [[Ameriketako Estatu Batuak|Estatu Batuetan]], berriz, ''Columbus Day'' ([[euskara]]z ''Kolonen eguna'') da, egun90eko dagoenekohamarkadatik ospatzenofizialki ezgero denaeta estatu eta hiri gutxiagoetan ospatua.<ref name=":0" /> [[Argentina]]n, [[Txile]]n eta [[Mexiko]]n ere jaiegun ofiziala da, baita [[Venezuela]]n ere. Hala ere, herrialde hartan [[2002]]an [[Hugo Chávez]]en gobernuak egunari izena aldatu eta ''Día de la Resistencia Indígena'' ([[euskara]]z: ''Indigenen Erresistentzia Eguna'') jarri zion.
 
== Sorrera, izaera eta bilakaera ==
[[Maria Kristina Austriakoa|Maria Kristina erreginordeak]] ikono katolikoetatik urruntzen zen Espainiako festa publiko bat ezarri zuen urriaren 12an. Hala ere, 1918rako Alfontso XIII.ak Arrazaren Eguna izendatu zuen, eskuindar politikariek babesten zuten bezala. [[Marcelino Menéndez Pelayo|Menendez Pelayok]], katolizismoa eta nazionalismoa uztartuz, sutsuki bultzatu zuen hura ospatzea, eta Francok irmotasun berdinez berretsi zuen bere diktaduran.<ref name=":0" /> Aldiz, egun horrek porrot egin zuen erlijio kutsukoa ez zen ospakizun bat sortzen; izan ere, Pilareko Andra Mariaren egunean egiten zen nabarmen, hura espainiar nazioaren santu zaindari bihurtuz, Donejakuerekin batera.<ref name=":0" />
 
Eguna ikonografia erlijiosoarekin bateratzeak agerian utzi zuen espainiar nazionalismoak irudi sekular eta zibilak sortzeko zituen problemak. Hain zuzen, erlijioa eta estatuaren sinbolo orokorrak egun berean ofizialki uztartuz, Guardia Zibilaren egunaren bidez, ospakizuna ordena publikoaren eta, beraz, errepresioaren ikurrei lotuta agertzen da.<ref name=":0" /> Inperialismoaren nostalgia eta katolizismoari lotutako konnotazioak nabarmenago areagotu ziren Francoren diktaduran. Diktadura osteko hauteskundeen etorreraz, gobernu berriak konnotazio horiek guztiak kentzen saiatu ziren, bereziki 1992ko Amerikaren Aurkikuntzaren urteurrenetik.
 
== Erreferentziak ==