21:49, 3 maiatza 2019ko berrikusketa aldatu Iñaki LL (eztabaida \| ekarpenak) Kontu sortzailea, Egiaztatutako erabiltzaileak, Administratzaileak 25.411 edits tNo edit summary Etiketak: Mugikor edizioa Mugikor web edizioa ← Aurreko ezberdintasuna		21:53, 3 maiatza 2019ko berrikusketa aldatu desegin Iñaki LL (eztabaida \| ekarpenak) Kontu sortzailea, Egiaztatutako erabiltzaileak, Administratzaileak 25.411 edits t →‎Historia Etiketak: Mugikor edizioa Mugikor web edizioa Hurrengo ezberdintasuna →
6. lerroa: [[Fitxategi:Vitoria - Diputación 01.jpg\|thumb\|Arabako Foru Aldundia]] [[Fitxategi:Vitoria - Diputacion Foral Alava18.JPG\|thumb\|upright\|Mateo de moraza foruen defendatzaile sutsuaren omenezko oroitarria]] ~~Euskal~~Egungo euskal foru aldundiek XVI. mendeaz geroztik ezarritako aldundi nagusietan dute ~~jatorria~~aurrekaria, eta batzarrak ordezkatzen zituzten batzorde betearazleak ziren. Nafarroan, erresuma izaki, erresumako aldundia izena zuen. [[Lehen Karlistaldia\|Lehen Gerra Karlistadaren]] ondoren, Nafarroak bilakaera desberdin bat izan zuen, [[Nafarroako Foruak Eraldatzeko Legea]]ren bitartez (1841), [[Nafarroako Erresumako Aldundia\|Erresumako Aldundia]] bertan behera geratu baitzen eta, trukean, Nafarroak [[probintziako aldundi]]a eskuratu zuen (1836tik aurrera), Espainiako ~~probintzien~~probintzietakoen oso antzekoa. Berezitasun handiena ~~itun~~ekonomia ituna (~~hitzarmen~~hitzarmena) ~~ekonomikoa~~ zuen. [[Hego Euskal Herri]]ko beste euskal lurraldeetan, berriz, aldundi nagusiek uko egin zioten bertan behera geratzeari eta eskumenak galtzeari. 1844tik aurrera, haien estatus berria (''neo-forala'') nolabait arautu zuten Espainia konstituzionalean, eta hala jarraitu zuten Bigarren Karlistaldi oste arte. Birmoldaketa horren ondorioz, udalek eskumen ugari galdu zituzten eta, trukean, aldundiek eskuratu, zerga-bilketaren arloan adibidez.<ref group="oh">Kontu egin behar da, halaber, 1848tik aurrera, Madril hasi zela udalerrietako alkateak izendatzen.</ref> 1877an, berriz, [[Canovas del Castillo]] espainiar lehen ministroak, Gerra Legearen pean eta tentsio giro handi baten erdian, aldundi nagusiak desegitea agindu zuen. Haien ordez, [[probintziako aldundi]]ak ezarri ziren, Espainiako gobernuak izendatutako organo administratiboak. Hala ere, ez ziren guztiz Espainiako probintziekin berdindu, [[Euskal Autonomia Erkidegoko Ekonomia Ituna\|Hitzarmen Ekonomikoari]] esker.

Foru aldundi: berrikuspenen arteko aldeak