Iruña-Veleia: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
tNo edit summary
Etiketa: 2017 wikitestu editorearekin
62. lerroa:
Iruña-Veleiak kokapen garrantzitsua eduki zuen {{lang|la|''[[Ab Asturica Burdigalam]]''}} erromatar bidean. Horixe uste izan da, gutxienez, hiria [[Antoninoren Ibilbidea|Antoninoren Ibilbideko]] ''Veleia'' zelakoan, horren froga irmorik topatu ez bada ere.
 
Erromatar ''oppidum''a [[IV. mendea|IV. mendekoak]] omen diren [[harresi]]ez gotortua dago. 1.200 m luze diren harresiek antzinako hiriaren zati bat ixten zuten, 11 [[hektarea]]ko azalerakoa. Harresiak eraikitzeko lehenagoko beste eraikin batzuen osagaiak probestu ziren (zutabe-zatiak, esaterako). Aipatzekoak dira arrosa-leihodun mosaikoaren {{lang|la|''domus''}}a eta ''Pompeya Valentina''ren [[Erromatar arkitektura#Domus|domusa]].
 
[[Fitxategi:Iruña Veleia, muralla detalle columnas.JPG|thumb|300px|Harresien xehetasuna, berrerabilitako koloma-fusteen zatiak erakusten dituena.]]
 
Iruñako aurkikuntzak [[XVI. mendea]]n jada hasi ziren, [[1585]]ean Arkaia doktoreak «hantxe aurkitutako estatuak» aipatu baitzituen. Urte hartan aurkitu zuen aztarnategia [[Diego Salvatierra]]k. Aipatzekoak dira arrosa-leihodun mosaikoaren {{lang|la|''domus''}}a eta ''Pompeya Valentina''ren [[Erromatar arkitektura#Domus|domusa]].
 
=== Erdi Aroa ===
Arkeologia frogek aditzera ematen dutenez, hiribilduak bigarren loraldi bat izan zuen Goi Erdi Aroaren hasieran, eta gero abandonatua izaten hasi zen. Zenbait historialariren iritziz, Iruña Veleia izan daiteke [[Leovigildo]] errege godoak sortutako [[Victoriacum]] (batzuetan, egungo Gasteiz pentsatu izan dena).<ref>{{Erreferentzia|izenburua=VICTORIACUM - Auñamendi Eusko Entziklopedia|hizkuntza=eu|url=http://aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus/eu/victoriacum/ar-129680/|aldizkaria=aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus|sartze-data=2019-04-01}}</ref> Artean, izan ere, hiribilduaren zati handi baten indusketak egitea falta da.
 
[[Alfontso I.a Asturietakoa|Alfontso]] errege asturiarrak 743 aldera Ebro inguruan egindako kanpainan Velegia bat baino gehiago aipatzen da. Hurrengo hamarkadetan, halaber, Velegia Alabense oppidum bat aipatzen da Kordobako armadak egindako sarraldi batean.
 
Iruñako aurkikuntzak [[XVI. mendea]]n jada hasi ziren, [[1585]]ean Arkaia doktoreak «hantxe aurkitutako estatuak» aipatu baitzituen. Urte hartan aurkitu zuen aztarnategia [[Diego Salvatierra]]k. Aipatzekoak dira arrosa-leihodun mosaikoaren {{lang|la|''domus''}}a eta ''Pompeya Valentina''ren [[Erromatar arkitektura#Domus|domusa]].
 
== 2006ko aurkikuntzak ==