San Mames: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t zuz
t Robota: Aldaketa kosmetikoak
1. lerroa:
{{beste erabilpenak|[[2013]]an inauguratutako [[Athletic|Bilboko Athletic KlubaKlubaren]]ren estadioari|antzinako estadioa|San Mames (1913-2013)}}{{nabarmendutako artikulua}}
{{eraikin infotaula automatikoa
| irudia = San_Mames,_Euskal_Herria.jpg
5. lerroa:
| irudi-oina = Goian: San Mames estadioaren ikuspegia [[Zorrozaurre]]tik. Behean: San Mamesen barnealdea eta zelaia.
}}
'''San Mames''' [[Euskal Herria|Euskal Herriko]] [[Bilbo]] hiriko [[Athletic|Athletic Club]] taldearen [[San Mames (1913-2013)]] zaharra ordezkatu duen [[futbol]] estadio berria da. Herri hizkeran '''''Katedrala''''' ezizenez ezaguna da. Estadio honen eraikuntza eta ustiaketa kudeatzen duen elkartea ''San Mames Barria, E.M'' delarik. [[César Azkarate]] arkitektoak diseinatu eta [[Idom|IDOM]] enpresak proiektua kudeatu dute.
 
[[2015]]eko [[azaroaren 5]]ean, San Mames 2015. urteko munduko kirol-eraikin hoberena izendatua izan zen [[Singapur]]ren ospatutako'' World Architecture Festival'' kongresuan.
 
== Kokalekua ==
[[Olabeaga]] auzoan dago, [[Meatzeen eta Herri Lanen Ingeniaritza Teknikoko Unibertsitate Eskola (Bilbo)|Meatzeen eta Herri Lanen Ingeniaritza Teknikoko Unibertsitate Eskola]], [[Hesperia Zubialde hotela]], [[Ingeniaritza Goi Eskola Teknikoa (Bilbo)|Ingeniaritza Goi Eskola Teknikoa]] eta [[Erruki etxea (Bilbo)|Erruki etxearen]] alboan.
 
== Historia ==
{{sakontzeko|San Mames (1913-2013)}}
 
=== Aurreproiektuak ===
Athletic Club futbol taldeak bere historiako zatirik handienean [[San Mames (1913-2013)]] estadioan jokatu izan du, [[1913]]an inauguratu zenetik hainbat eraberritze izan dituelarik. Estadio horren azken eraberritze handiak [[1982ko Munduko Futbol Txapelketa]]ko egoitzetako bat izan zelako burutu zen. Halere, [[1990eko hamarkada]]n zehar estadio berri bat eraikitzeko ideia gauzatzen hasi zen, zaharra garaiz kanpo gelditzeaz gain, bertako segurtasun neurriak eta sarbideak behar bezain egokiak ez baitziren. Horri, [[UEFA]]k askoz ere neurri zorrotzagoak eskatzen zituela gehitu behar zaio, tartean oinezkoen harmailak kentzea eta pertsona ezgaituentzako sargarritasuna.
 
28. lerroa:
Irudi:San_Mames_(27130208402).jpg|Kanpoaldeko [[LED]] pantailaren Armarria.
Irudi:Bilbao_San_Mamés_Stadium_4.jpg|San Mames estadioaren ipar-ekialdeko ikuspegia [[Bilboko itsasadarra]]ren gain, [[Zorrozaurre]]tik ikusita.
Irudi:Exterior of San Mamés stadium.jpg|San Mames estadioaren hegoaldeko ikuspegia.
</gallery>
 
=== Eraikitzea ===
[[Fitxategi:68156-San Mames Berriaren prozesua.svg|thumb|300px|San Mames Berriaren eraikuntza prozesua]]
[[2004]]tik aurrera [[Fernando Lamikiz]] presidentea buru zuen zuzendaritzak proiektua hasteko kudeaketekin hasi zen, hura eraikitzeko leku gisa aurrez nazioarteko erakustazoka zegoen orubea aukeratu zelarik, jada [[Barakaldo]]n [[Bilbao Exhibition Centre|BEC]] erakustazoka berria bazegoenez, orubeak bere jatorrizko erabilgarritasuna galdua baitzuen. [[2006]]ko [[apirilaren 7]]an [[Bilboko Udala]]k [[Basurtu|Basurtu-San Mames]] auzoko eremua eraberritzeko plana eraldatzen zuen erakunde akordioa aurkeztu zuen, modu honetan estadio berria eraikitzeko gunea erreserbatzen delarik.<ref>[http://www.sanmames.org/acuerdo.htm Erakunde Akordioaren aurkezpena. 2010ko azaroaren 2a. ''sanmames.org'']</ref> Urte hartako [[azaroaren 28]]an, Bilboko Udalak San Mames auzoko hiri eraberritzearen plan berezia idaztetik amaitu zuen. Plan honek Athletic Club taldearentzat 50.000 eta 55.000 ikusleentzako estadio baten eraikitzea ahalbideratu zuen, antzinako estadioak zuen 21.500 m2 azaleraren aurrean, berriak 29.634 m2 izango zituelarik. Estadio berria zegoena ordezkatuko zuela adostu zen, eta antzinako erakustazokaren orubea [[Euskal Herriko Unibertsitatea|EHUren]] campus berriarekin elkarbanatuko zuela.<ref>[http://www.sanmames.org/planespecial.htm#PlanEspecial Plan Bereziaren Aurkezpena. 2010eko azaroaren 2a. ''sanmames.org'']</ref>
39. lerroa:
[[2007]]ko [[martxoaren 7]]an estadio berriaren oinarrizko proiektua aurkeztu eta San Mames Barria elkarte mugatuaren sorrera sinadura ekitaldia burutu zen.<ref>[http://www.athletic-club.net/web/main.asp?a=0&b=1&c=2&d=1000&berria=5204&foto=2&idi=1#fotos Sinadura eta prentsaurrekoa. 2010eko azaroaren 2a. ''Athletic Club'']</ref> [[Idom|ACXT-IDOM]] estudioko [[César Azkarate]] [[euskal Herria|euskal herritar]] [[arkitektura|arkitektoak]] estadio berriaren ezaugarriak azaldu zituen: estadioaren kanpoaldeko azala kristalezko ezkatez estalia egongo zen, sare moduko metalezko egitura batez eutsia. Estalki hau [[Munich]]eko [[Allianz Arena]] estadioaren antzeko [[LED lanpara]] argiztaketa kode konplexu baten bidez modu iraunkorrez argiztatua legoke, argiztapen hau lau egoera ezberdin lituzkeelarik: egunez gardena (hiriarekin bat eginez), gauez hiriaren erdian legoke faro gisa argiztatua, partidu egunetan kolore zuri-gorriz argiztatua, eta azkenik, Athletic Club taldeak gola sartzen zuen aldiko flash-txinpartak piztuko lituzke. Gainera, estadioak 3 eraztunetan sakabanatutako 56.000 ikusle lituzke, azken laugarren eraztun txiki bategaz, bertan 100 eserlekuz osatutako V.I.P harmaila legoke.<ref>[http://www.sanmames.org/firmasmb.htm Oinarrizko proiektuaren aurkezpena. 2010eko azaroaren 2a. ''sanmames.org'']</ref> Urte hartako [[martxoaren 23]]an Athletic Club taldeko bazkide konpromisarioek estadio berriaren eraikitzea onartzeko batzar orokor bereziaren deialdia burutu zuten. Behin bozketa egin ostean, bazkideen %70ak proiektuari baietza eman zion.<ref>[http://www.athletic-club.net/web/main.asp?a=0&b=1&c=2&d=1000&berria=5285&idi=1 San Mames Barria: Bozketa. 2010eko azaroaren 2a. ''Athletic Club'']</ref>
 
[[irudiFitxategi:San Mames 55, Euskal Herria.jpg|800px|centererdian|thumb|San Mames estadioaren barnealdea partidu baten atarikoan.]]
[[irudiFitxategi:San_Mames_5,_Euskal_Herria.jpg|800px|centererdian|thumb|San Mames estadioaren barnealdea jendez lepo.]]
 
[[2008]]tik aurrera eta krisiaren ondorioz, proiektua atzeratu eta azkenean estadioaren eraikuntza hainen garestia izan ez zedin osoki aldatua izan zen. Estadioari buruzko berririk jakin gabe hainbat hilabete egon ondoren, [[2009]]ko amaiera aldera proiektu berria aurkeztu zen, bertan jatorrizko zenbait elementu garrantzitsu kendu zirelarik, esate baterako, hirugarren armaila, beirazko ezkatez osatutako kanpoaldea eta beste gauza batzuk gehiago. Honek bazkideen artean ezinegona piztu zuen, batzarrean aurkeztu eta haiek onartutako hasierako proiektuarekiko aldaketa nabarmena izan baitzen. Hala eta guztiz ere, urte hartako [[Fernando García Macua]] presidenteak zelaiaren eraikuntza lanen kudeaketekin jarraitu zuen. Berriz ere erakiuntza-lanak zehaztu arte denboraldi luzea igaro zen; Honela, [[2010]]eko [[maiatzaren 26]]an lehenengo harriaren ezartze-ekitaldia burutu zen,<ref>[http://www.berria.info/albisteak/36863/Datorren_udaberrian_San_Mames_berriaren_lehen_harria_jarriko_dute.htm Datorren udaberrian San Mames berriaren lehen harria jarriko dute. Berria.info. 2009-10-19.]</ref><ref>[http://www.youtube.com/watch?v=y5EgNUcLDGs San Mames Barriaren eraikuntzari 2010an hasiera emango zaio. EITBko bideoa.]</ref> eta [[ekainaren 25]]an lehen eraikuntza-lanei ekin zitzaien, lursailaren egokitzeak, lur-mugimenduak, etab... izan zirelarik. Ondoren hilabete batzuetako etenaldia egon zen, [[2011]]ko [[martxo]]an eraikuntzaren lehen faseari ekin zitzaiolarik, azkenean [[2013]]ko [[uda]]n programatua zegoen moduan estadioaren 3/4ak amaituz.
55. lerroa:
</gallery>
 
== Lehen partida ==
=== Athletic Club ===
[[2013]]ko [[irailaren 16]]an, astelehena, gaueko 22:00etan, San Mames estadio berrian [[Athletic|Athletic Club]] eta [[Real Club Celta de Vigo|Vigoko Celtaren]] artean estreineko [[futbol]] partidua jokatu zen, 3-2ko emaitzaz [[euskaldun]]ak nagusitu zirelarik. Estadio honetako lehen gola Celta taldeko [[Charles Dias]] brasildar futbolariak sartu zuen, [[galizia]]r taldea aurretik jarriz, baina handik minutu eskasera, [[Mikel San José]] futbolariak banakakoa ezarri zuen, estadio honetan gola satu zuen Athletic Clubeko lehen jokalaria bilakatuz. Bidarren denboran, [[Andoni Iraola]] eta [[Beñat Etxebarria]]k gol bana sartu zituzten, azkenik Celtako [[Santi Mina]]k 3-2ko azken emaitza ezarriz.
93. lerroa:
{{sakontzeko|Euskal Herriko futbol selekzioa}}
 
[[2013]]ko [[abenduaren 28]]an, larunbata, gaueko 20:45etan, [[Euskal Herriko futbol selekzioa]]k estadio honetan bere lehenbiziko partidua jokatu zuen, [[Peruko futbol selekzioa|Perukoaren]] aurka, eta 6-0 irabazi. Golegile izan ziren [[Aritz Aduriz]] (12. eta 40. m.) eta [[Imanol Agirretxe]] (48. eta 52. m.), bina golekin, eta [[Roberto Torres]] (22. m.) eta [[Markel Susaeta]] (80. m.).
* [[Euskal Herriko futbol selekzioa]]: [[Gorka Iraizoz|Iraizoz]] ([[Eñaut Zubikarai|Zubikarai]], 53. m.); [[Andoni Iraola|Iraola]] ([[Oier Sanjurjo|Oier]], m. 46.), [[Ion Ansotegi|Ansotegi]] ([[Borja Ekiza|Ekiza]], m. 46.), [[Iñigo Martinez]] ([[Mikel San José|San José]], m. 46.), [[Jon Aurtenetxe|Aurtenetxe]] ([[Mikel Balenziaga|Balenziaga]], m. 46.); [[Ander Iturraspe|Iturraspe]] ([[Asier Illarramendi|Illarramendi]], m. 46.), Beñat (Markel, m.53); [[Xabi Prieto]] ([[Markel Susaeta|Susaeta]], m. 46.), [[Óscar de Marcos|De Marcos]] ([[Gaizka Tokero|Tokero]], m. 53.), [[Roberto Torres]] ([[Ibai Gómez|Ibai]], m. 46.); eta [[Aritz Aduriz|Aduriz]] ([[Imanol Agirretxe|Agirretxe]], m.46).
* [[Peruko futbol selekzioa]]: Delgado (Penny, m. 46.); Walter Vílchez (Gambetta, m. 57.), Ramos (Merino, m. 46.), Balbín; Cruzado, Oscar Vílchez, Advíncula (Rafael Farfán, m. 83.), Yotun; Bazán (Céspedes, m. 74.), Benavente (Aparicio, m. 86.) eta Chávez.
100. lerroa:
{{sakontzeko|Euskal derbia}}
 
[[2014]]ko [[maiatzaren 4]]ean estadio honetan jokatutako lehenbiziko [[Euskal derbia]]n [[Athletic|Athletic Kluba]] eta [[Real Sociedad|Errealak]] [[Iker Muniain|Muniain]] eta [[Imanol Agirretxe|AgirretxeAgirretxeren]]ren golekin bana berdindu zuten.
 
== Edukiera ==
136. lerroa:
|}
 
== Instalakuntzak ==
<gallery mode="packed" heights="140">
Irudi:Bilbao San Mamés Stadium 1.jpg|Barnealdeko ikuspegi panoramikoa.
187. lerroa:
 
== Finantzaketa ==
[[IrudiFitxategi:FinalCopaRey.jpg|300px|righteskuinera|thumb|Kanpoaldea gauez.]]
 
Estadioaren eraikuntzaren finantzaketa San Mames Berria S.L.-k burutu du. Elkartea 5 bazkideek osatzen dute eta bakoitzak ondorengo diru-kopurua eman du:
213. lerroa:
 
== Garraiobideak ==
[[IrudiFitxategi:Vestibulo san mames.jpg|thumb|300px|[[San Mames geltokia]].]]
 
{| class="wikitable" style="text-align: left"
234. lerroa:
|-
|rowspan=2|[[Euskotren Tranbia|Tranbia]]
|[[Sabino Aranako geltokia]]; [[IrudiFitxategi:Euskotren TR.svg|20px]] linea
|150 [[Metro|m.]]
|-
|[[San Mames geltokia]]; [[IrudiFitxategi:Euskotren TR.svg|20px]] linea
|300 [[Metro|m.]]
|-
283. lerroa:
{{Espainiako Futbol Liga Txapelketako estadioak}}
 
[[Kategoria:Bilboko Athletic Klubaren futbol zelaiak‎zelaiak]]
[[Kategoria:Olabeagako eraikinak]]
[[Kategoria:Poza Lizentziatuaren kalea]]