Wikipedia

Basileako Ituna (1795eko apirilaren 5): berrikuspenen arteko aldeak

Nabigazio historia interaktiboa
← Aurreko ezberdintasunaHurrengo ezberdintasuna →
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
IkusizkoaWikitestua
Aihotz (eztabaida | ekarpenak)
17.972 edits
Xirkan (eztabaida | ekarpenak)
42.260 edits
10. lerroa:
Bigarren itunaren arabera, [[Espainia]] eta [[Frantzia]] artean sinatutakoa, [[1793]]an hasitako [[Konbentzio Gerra]] amaitu zen. Gerraren hasieran [[Espainiako Indar Armatuak|Espainiako Armadak]] garaipenak lortu bazituen ere, gero Frantziak [[Katalunia]] eta [[Hego Euskal Herria]] konkistatu zituen, eta [[Miranda Ebro]] ere hartu zuen.
 
Garaipena ezin zuela lortu ikustean, [[Manuel Godoy|Godoyk]] aurretiko hitzarmena sinatu zuen [[1795]]eko [[ekain]]ean aurretiko hitzarmena sinatu zuenekainean. Hitzarmen hartan, Espainiak Frantziako errepublika onartu zuen<ref>[http://www.hiru.com/historia/historia_04800.html www.hiru.com: Errepublika gerra-garaian]</ref> gerra hasi baino lehenagoko mugak mantentzearen truke. Frantziak okupatutako [[Gipuzkoa]] bereganatu nahi zuen. Gainera, Espainiak Frantzian [[katolizismo]]a berreratzeaberrezartzea, [[Luis XVI.a Frantziakoa]]ren seme-alabak askatzea eta [[Ingalaterra]]rrenren aurkako aliantza egitea nahi zituenzuen. Espainia bere aliatu ohiarekin minduta zegoen [[Karibea (eskualdea)|Karibean]] izandako istilu batzuk zirela eta.
 
Ordezkaria [[Domingo Iriarte]] bazen ere, ituna negoziatzeagatik [[Karlos IV.a Espainiakoa|erregeakKarlos IV.ak]] Godoy ''Bakearen printze'' izendatu zuen Godoy ituna negoziatzeagatik. Honek bere memorietan honela gogoratu zuen Konbentzio Gerra:
 
{{esaera2|El 2 de agosto de 1794 las tropas francesas cercaron las Provincias Vascas y en 36 horas llegaron a San Sebastián sin encontrar resistencia.
18. lerroa:
La ocupación de San Sebastián no fue un hecho de armas. Varios politicastros guipuzcoanos se dejaron seducir por el general Adrien de Moncey, quien les prometió convertir la provincia en República independiente. Estos crédulos hombres... entregaron la ciudad a los franceses...}}
 
Egun batzuk geroago bizkaitarrak eta arabarrak errenditu ziren. [[Bon Adrien Jeannot de Moncey|Monceyk]] [[Gasteiz]] [[abuztuaren 17]]an17an eta [[Bilbo]] [[abuztuaren 19]]an19an konkistatu zituen. [[Abuztuaren 26]]an26an [[Donostia]]ko alkateak ez zuen [[Gipuzkoako Errepublika]] aldarrikatu baizik eta [[Frantzia]]ri menekotasuna, errepublika eskatu ziotenean [[Napoleon Bonaparte]]ren ordezkari zen [[Salbert Pinet]]ek 40 gipuzkoar atxilotu zituelako.
 
[[1795]]eko1795eko [[uztailaren 22]]an22an behin betiko ituna sinatu zuten, atarikoa eta 17 artikulu zituena. Frantziak Espainiari Katalunian eta Euskal Herrian kendutako eskualdeak itzultzearen truke, Espainiak Frantziari [[Hispaniola]]n zituen lurraldeak eman zizkion (frantziarrek mendebaldeko zatia edo [[Haiti]] [[1697]]an [[Ryswickeko ituna]] sinatu zutenetik zuten kontrolpean). Gainera herrialde bion arteko harreman komertzialak berriro martxan ipini zuten. Artikulu sekretuetan Espainiak ez zituela [[frantsestu (Iberiar Penintsulako Gerra)|frantsestuak]] jazarriko adostu zuten, baita Luis XVI.aren alabaren askapena ere. [[Ingalaterra]]ren aurkako aliantza gerorako utzi zuten, [[San Ildefontsoko ituna]]rentzat alegia.
 
Atxilotutako 40 gipuzkoarren truke Espainiak bost urtez 150 [[Andaluzia]]ko zaldi eta 150 [[zaldi|behor]], 1000 [[ardi]] eta 100 [[ahari]] eman behar izan zizkion. Espainiako Koroak ez zuen hitza bete, Gipuzkoako Errepublika sortu zuten euskal herritarrak epaitu eta zigortu zituelako, batzuk erbestera, beste batzuk bizi arteko kargugabetzera, eta militarrak enplegua galtzera; Jose Javier Urbiztondo iheslariari heriotza zigorra eman zioten.<ref>{{erreferentzia| izena= |abizena= |url=http://www.gipuzkoamuseobirtuala.net/teselas_t.php?id_teselas=199 | izenburua =Konbentzioa Donostian |sartze-data=2018-11-13 |argitaletxea=gipuzkoamuseobirtuala.net}}</ref>
"https://eu.wikipedia.org/wiki/Basileako_Ituna_(1795eko_apirilaren_5)"(e)tik eskuratuta