Eibarko gudua (1936-1937): berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t →‎Erasoaren bilakaera: esaldia hobetu
6. lerroa:
{{Gehiago jakiteko|Gipuzkoako kanpaina}}
[[File:Odonnelleko zuloa Eibarren.jpg|thumb|upright|Hegazkin bonba batek eragindako zuloa]]
[[Eibar]] arma fabriken egoitza garrantzitsua zen;<ref>Steer, G.L. 20009(1938), 58. or.</ref> izan ere, gerrako lehen asteetan, Eibar armak toki askotara banatzeko erdigune bilakatu zen, [[Orbea#Historia|Orbea fabrika]]tik. Gainera, [[Espainiako Bigarren Errepublika|Espainiako Errepublika]]ren eta sozialismoaren aldeko sinbolismo handiko herria zen. 1936ko irailaren 13an, indar kolpistek (falangistak, [[Karlismo|karlista]]<nowiki/>k, militarrak) [[Espainiako Gerra Zibila Donostian (1936)|mendean hartu zuten Donostia]] eta, luze gabe, [[Jose Soltxaga]]ren indarrak ekialdetik mendebaldera hedatu ziren, baita haiengandik ihesi Donostiatik ikaraz errefuxiatu ateratako 30.000-40.000 herritar ere bai.
 
Ordurako, [[Emilio Mola|Mola jenerala]]<nowiki/>k agindutako gerra hegazkin alemaniar eta italiarrek Gipuzkoa hainbatetan bonbardatu zuten, baita Eibar ere abuztuaren 29an lehenengo aldiz. Hurrengo asteetan, gehiagotan ere pairatu zituen bonbardaketak, eta agintariek aterpe inprobisatuak prestatu zituzten, 16 guztira. Herria ebakuatzeko deia egin zuten irailaren 21ean, kolpistek Elgoibar okupatu zutenean.
13. lerroa:
[[File:Carros de bueyes con enseres de las víctimas de la guerra obligadas a evacuar en Eibar (1 de 2) - Fondo Marín-Kutxa Fototeka.jpg|thumb|Eibarko frontetik ihesi Bizkai aldera]]
[[File:Elgetakale_1938.jpg|thumb|Eibarko Elgeta kale inguru osoa bonbardatua izan ondoren]]
Irailaren 25 edo 26an, herria edozein unetan erreketeek okupatzeko zorian zen, eta hura bonbardatzen hasi ziren. Esperantza, baina, ez zuten galdu eta, une horretan bertan, beste toki batean, [[Lezo Urreztieta|''Letho''Lezo Urreztieta itsasoko ekintzailea]] [[Bilboko gudua (1937)|itsasontzi txiki baten buruan arma bete heldu zen]] Bilbora, kolpisten itsas blokeoari izkina eginez. [[Hanburgo]]<nowiki/>tik ekarritako arma kargamentu hori berehala garraiatu zuten ibilgailuetan Eibar eta Elgetako fronteetara, eta gauean banatu zuten herriko defendatzaileen artean. Biharamunean, [[errekete]]<nowiki/>ek erasoa jo zuten, baina oraingoan bala parrastada latz batek hartuagurtu zituen, eta mendi maldak hildakohaien erreketeodolez txapelgorriztindatu bete zirenzen.<ref>Steer, G.L. 20009(1938), 76-77. or.</ref>
 
 
 
Hala ere, [[Elgoibar]] galdu eta hurrengo egunentan, indar kolpistak Eibarko saihetsetatik hedatu ziren hainbat tontorretara, ia herria inguratuz: [[Arrateko Andre Mariaren santutegia|Arrate]], [[Karakate]], [[Akondia]], eta [[Kalamua]]. Hilabetetan, gogor zigortu zuten herria posizio horietatik. Herriaren defendatzaileek Santa Marina Zarren maldatik [[Bilboko gudua (1937)|Bilbora bide bat zabalik]] mantentzeko modua izan zuten 1937ko apiril arte.<ref>Steer, G.L. 20009(1938), 228-231. or.</ref>