Arminio: berrikuspenen arteko aldeak

'''Arminio''', [[latin]]ez ''({{lang-la|Arminius''}}; eta [[aleman]]ez ''{{lang-de|Herman''}}; bezala ezagutua, ([[K. a. 18]]/[[K. a. 1917|1917]] - [[21|K. o. 21]]) [[kerusko|Keruskotar]] herriaren]] buruzagia izan zen, [[Teutoburgoko oihaneko gudua]]n erromatarren armada garaitu zuena.

[[Germania]]n jaio zen K.a 18an. Segimer agintari [[kerusko]]tarrarenaren semea zen. Laster lortu zuen erromatar hiritartasuna. K.o 4. urtetik, keruskotarkerusko talde baten agintari izan zen, talde hau, erromatar legioaren talde laguntzailea zelarik, eta Panoniako altxamenduak baretzera joan zen.

=== KeruskotarKeruskoen agintaria ===

K.o. 9. urtean, Augustok, [[Varo]] bidali zuen [[Germania Magna]]ra, probintzia hau, behin betiko, erromatar bihurtzeko asmoz. Baina germaniarrak prest zeuden, eta Arminiok, Varoren konfiantza bereganatuz, erromatarra eta bere gudarostea, Rhineko kanpamenduetatik oso urrutiratu zituen, [[Teutoburg basoa|Teutoburgora]] heldu ziren arte. Han, erromatar gudalostegudalozte osoa, germaniarrek prestaturiko segada batean erori zen, eta gudarosteko hiru legioak, txikiturik geratu ziren.

Arminiok ondo eutsi zien hainbat guduei eta [[Zezina]]k gidatutako beste gudaroste bat ia deuseztudeuseztatu zuen. [[Ingiomer]]rek, Arminioren osabak, baina, kanpamendu erromatarra behar baino lehenago eraso zuen, eta hori izan zen Zezina Varo bezala ez amaitzearen arrazoi nagusiena. Cecinak, kanpamendua utzi eta geratzen zitzaizkion soldaduekin ihes egin zuen, Ingiomerrek, erromatar kanpamendua arpilatzen zuen bitartean.

Bi urte geroago, 15. urtean, Germanikok berriz eraso zituen germaniarren finkapenak, eta [[Thusnelda]], Arminioren emaztea harrapatu zuen, honen aita zen Segestesek erromatarrei emana, Arminioren aurkako mendeku bezala. Izan ere, Segestek, bere alaba, beste gizon bati eskeinieskaini zion emazte bezala, baina Thusneldak Arminiorekin ihes egin zuen, eta bikotea ezkondu egin zen, Teutoburgoko guduaren ondoren. Segestes eta bere taldea, erromatarren bezero ziren, eta Arminioren askapen politikaren aurka zeuden.

Thusnelda Erromara eraman eta Germanikoren garaipen desfilean erakutsia izan zen, 18an. Ez zen sekula gehiago Germaniara itzuli. Eta ez zuen sekula gehiago bere familia ikusi ahal izan, historiatik erabat desagertuz. Gatibutzan izan zuen semea, [[Tumeliko]], Arminioren semea ere bazena, [[Ravenna|Ravenan]]n gladiadore bezala prestatua izan zen. 30 urte bete aurretik hil zen, gladiadoreen arteko borrokaldi batean.

Erromatarrak Rhin ibaiko mugara itzuli ondoren, oraingo Bohemia txekiar eskualdean bizi ziren [[markomandarmarkomano]]rekek, Arminioren keruskotarrenkeruskoen aurkako gudua izan zuten, eta honek, Arminio eta [[Marbod]] markomandarmarkomanoen agintariaren arteko elkartasuna hautsi zuen. Arminiok, erromatarren aurkako elkartasun gogor bat sortu nahi zuen, baina Marbodek ez zuen Arminioren euskarri bezala jokatu nahi, nahiz eta keruskotarrakkeruskoak, Varoren burua bidali zion.

Marbod eta Arminioren arteko gudua, lehenaren atzeraegiteatzera egite batekin amaitu zen. Arminiok, nahiko lan zuen bere emaztearen familiak eta erromatarren aldeko beste agintari batzuek sortzen zizkioten arazoak konpontzen. 21. urtean hila izan zen, bere emaztearen senide batzuen esku.