James Fitz-James (Berwickeko I. dukea): berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Kategoria:Frantziako mariskalak gehitua HotCat bitartez |
Barne lotura: 1718ko matxinada |
||
4. lerroa:
Frantzian ''[[camisard]]'' zirelakoen aurkako zapalkuntza bideratu zuen (1705, [[kalbinismo|kalbinisten]] altxamendua, [[erreforma protestantea|protestanteen]] eskubideak ezagutzen zituen [[Nantesko Ediktua]] balio gabe utzi ondoren).
[[1707]]ko [[apirilaren 25]]ean [[Almansako gudua]] irabazi zuen Karlos artxidukearen osteen aurrean eta, ondorioz, [[Katalunia]] eta [[Valentziako forua]]k ezerezean gelditu ziren. [[Filipe V.a Espainiakoa|Borboiko Filipe V.ak]], bitartean, foruen aurkako politika bultzatu nahi izan zuen: 1714an, Berwickek Bartzelona setiatu zuen, eta hiru hilabete geroago hartu egin zuen hiria. [[1717]]ko [[abuztuaren 31]]n Filipe V.ak aduanak [[Ebro]]tik [[Bidasoa]]ra aldatzea erabaki zuen. Horren ondorioz [[Bizkaia]]n [[1718ko matxinada|matxinadak]] izan ziren, eta erregearen osteek hartu zuten [[Hego Euskal Herria]]. [[1719]]ko [[maiatzaren 12]]an, ordea, Berwick kondearen soldaduak [[Baiona]]n sartu eta lehen zerbitzatu zuen erregearen aurka aritzeko prest azaldu ziren (Espainiaren aurkako Aliantza lautarikoa).
Harriturik, errege borboiak osteak erretiratzea agindu zuen, eta euskal probintziak errenditu egin ziren Berwick dukearen armadaren aurrean, baina herrialde bakoitzari zegozkion foruak errespetatzekotan. Filipe V.ak hurrengo urtean izenpetuko zen bakea eskatu zuen [[1720]]an, eta euskaldunak kontent edukitzeagatik aduanak berriz ere Ebrora aldatzeko agindua eman zuen urtebete geroago (1722ko urriak 16). Berwickeko dukea [[Philippsburgeko gudua]]n hil zen, [[Poloniako Ondorengotza Gerra|Poloniako Erregetzarako Gerran]] (1734).
| |||