Txikipedia:Zelula: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary
Koro (eztabaida | ekarpenak)
No edit summary
3. lerroa:
'''Zelula''', [[Txikipedia:Biologia|biologian]], izaki bizidun ororen oinarrizko unitatea da eta bizirik dagoen elementu txikiena dela esan dezakegu. Horrek esan nahi du [[Txikipedia:Bizitzaren funtzioak|bizi-funtzio]] oro izaki biziduna osatzen duten zelulen funtzionamendutik eta zelulen arteko erlaziotik datorrela.
 
Zelula gehienen neurria 10 mikrometrokoa da (milimetro-milaren) da, eta 1 nanogramoko (gramo-bilioren) masa dute; hala ere, zelula askoz handiagoak ere badaude.
 
Izaki bizidunak honela banatzen dira, dauzkatendaukaten zelula-kopuruaren arabera:
*'''Organismo zelulabakarra edo unizelularra''': zelula bakarrez osatuta daudenak,daude; adibidez, [[Txikipedia:Bakterio|bakterioak]] eta legamiak.
*'''Organismo zelulaniztuna edo plurizelularra''': zelula ugariz osatuta daudenak,daude; hala nola gizakia, zeinak ehun bilioi zelula dituen.
 
Zelulen barnean, izaki bizidunen genetika dago. Genetika oinarrizko elementua da familia bereko izakien artean herentzia egoteko.
 
==Zelula motak==
 
Bi zelula mota nagusi daude:
*'''Zelula prokariotoakprokariotak''': ez dute nukleorik (adibidez, bakterioenak);.
*'''Zelula eukariotoakeukariotak''': nukleoa dute, eta bertan informazio genetikoa gordetzen da. [[Txikipedia:Animalia|Animalia]] eta landare oro zelula mota honetaz dago osatuta. Beraz, zelula eukariotoakeukariotak honela banatzen dira:
**'''Landare-zelulak''': inguruan zelula-pareta dute eta barnean [[Txikipedia:Klorofila|klorofila]],; horregatik dira berdeak.
**'''Animalia-zelulak''': mintz mehe eta malgua dute, eta ez dute klorofilarik.
 
==Organulu zelularrak==
 
Organuluak zitoplasman daude. ZenbaitBatzuk mintzez inguraturik daude,; beste batzuk aldiz, ez.
 
*'''Mitokondrioa''': organulu obalatua da eta mintz bikoitzez osatuta dago. Kanpoaldeko mintza leuna da eta barrualdekoa barnerantz tolestuta dago, hala, gandor mitokondrialak osatzen dira. Mitrokondrioan arnasketa zelularra egiten da, eta haren bidez, zelularen energia gehiena lortzen da.