Perovskita (egitura): berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Kategoria:Materialak gehitua HotCat bitartez |
No edit summary |
||
1. lerroa:
'''Perovskita egitura''' zenbait materialek duten egitura mota bat da, kaltzio titanio oxidoak ([[kaltzio|Ca]][[titanio|Ti]][[oxido|O]]<sub>3</sub>) duenaren parekoa dena. Bere formula orokorra XIIA2+VIB4+X2−3 da, [[oxigeno]]a aurpegien erdian izanik. Perovskiten izendapena izen bera duen [[perovskita|mineraletik]] dator. Mineral hori [[Ural|Ural mendietan]] aurkitu zuen lehen adiz [[Gustav Rose]] ikertzaileak, 1839an, eta [[Lev Perovski]] errusiar [[mineralogia|mineralogoaren]] ohorez eman zion izena.
'''Perovskitak''' egiturarengatik ezohiko propietateak dituztenez interes handiko [[Material|materialak]] dira. Gaur egungo garapen teknologikorako eta etorkizuneko eskaera sozialak asetzeko ikerkuntzan perovskitazko materialak interes eta aplikazio asko dituzte: [[Laser|laserretan]], elektrodo katalitikoetan, [[Eguzki plaka|eguzki zeluletan]] eta memoriazko gailuetan ([[Ordenagailu|ordenagailuetan]]) erabiltzen hasi dira.<ref>F.Lindberg “Studies of Oxygen Deficient Complex Cobaltates with Perovskite Related Structures.” Doctoral thesis in Structural Chemistry, Stockholm (2006) Pág: 6.</ref>▼
==Ezaugarriak==
▲
[[Fitxategi:Katioien koordinazioa perovskiten.png|thumb|Perovskiten ABO3 estruktura ezkerrean A katioia gelaxkan zentratua eta eskubian B katioia gelaxkan zentratua.]]
Perovskitek ABO3 egitura dute non A eta B [[Metal|metalak]] diren eta O oxigenoa den. [[Oxigenoa]] duten perovskitak oso ohikoak izan arren [[Fluor|fluorrezko]] (KNiF3) eta metalezko perovskitak ere badaude. Normalean A [[Bolumen (espazioa)|bolumen ]] handiko [[katioi]] bat izaten da eta B tamaina txikiagoko katioia.<ref>E. Gutiérrez Ríos, “Química Inorgánica”, Reverté (2a ed. Rev.) (1988). Pág: 738.</ref> Kristaletan [[Polaritate magnetiko|polarizazio]] egonkor bat aurkitzen da, [[Dipolo magnetiko|dipoloak]] daude [[kristal]] barnean. Honek material [[ferroelektrikoa|ferroelektrikoak]] (eremu elektriko baten menpe ioiak mugitzea, fenomeno itzulgarria eremu magnetikoa kentzean) eta [[piezoelektrikoa|piezoelektrikoak]] (efektu bera eremu magnetiko baten menpe jarri ordez presiopean jarriz) izatea eragiten du. Ondorioz [[Energia mekaniko|energia mekanikoa]] [[Energia elektriko|energia elektrikoan]] bilakatzen dute eta alderantziz. Horregatik aplikazio asko dituzte: mikrofonoetan, itsaspeko [[Sonar|sonarretan]], bibrazio sentsoreetan, [[Ultrasoinu|ultrasoinuen]] transduktoreetan, bozgorailuetan, etab.
[[Fitxategi:Perovskita kubikoa eta tetragonala.png|thumb|KNiF3 perovskita kubiko primitiboa eta KCuF3 perovskita tetragonal primitiboa.]]
| |||