Max Aub: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
heriotza data zuzendu +beste
Etiketak: Mugikor edizioa Mugikor web edizioa
4. lerroa:
 
== Biografia ==
Aita [[Bavaria|Bavieran]] jaiotakoa zenzuen eta ama frantsesa, baina baita ere jatorri alemanarrena,familia judutarraalemaniar zehatz-mehatzjudukoa. Aitak, merkataritza agente zenez, Europa osoa ezagutu zuen. AmaAmak, aldiz, zaletasun artistikoak zituen. Max Aub Parisen jaio zen eta emakumek inguratuta bizi izan zen: ama, Magdalena arreba eta neskamea. Udetan [[Montcornet]] izeneko herrira joaten zen. Inguru horretan heziketa elebiduna jaso zuen: etxean alemaniera hitz egiten bazen, kalean eta eskolan frantsesa ikasi zuen. ErlijioarenErlijioari ikuspuntikdagokionez, Aub familia [[agnostizismo|agnostikoa]] zen.
 
=== Valentzian eta Katalunian ===
[[Lehen Mundu Gerra|Lehenengo Mundu Gerrarekin]] familia [[Valentzia]]ra joan zen bizitzera. Aitak alemaniarrarenalemaniar [[herritartasun]]a zuen eta, ondorioz, Frantziara ezin zuenzen itzuli. Maxek [[gaztelania]] eta [[katalan]]a berehala ikasi zituen. 1916an Aub familiak espainiar herritartasuna eskatu zuen, alemaniarrari uko eginez.
1917an Valentzian bizi izandako [[Guardia Zibila|Goardia zibilen]] eta herritarren arteko liskar batek inpresio handia egin zion; une horretatik aurrera beti behartuenbehartsuen alde jokatuko lukedu Aub gazteak. 1918an [[Alliance Français]]erenen Eskola Modernoan hasi zituen ikasketak eta ondoren, bigarren hezkuntza, Valentziako Luis Vives Institutuan. Garai haietako lagunen artean [[Gaos]] familia, [[Manuel Zapater]], [[Fernando Dicenta]], [[Juan Gil-Albert]] eta [[Juan Chabás]] ditugu. Ikasle ona eta irakurle sutsua, halaizan erearren, ez zuenzien ikasketa unibertsitarioei ekin: nahiago izan zuen aitaaitak bezala merkataritzan lan egin. Horri esker [[Katalunia]] ezagutu ahal izan zuen. 1921an [[Girona]]n [[Jules Romains]] ezagutu zuen. 1922tik aurrera urtero lau hilabete [[Bartzelona]]n ematen zuen eta horrek tertulia desberdinak ezagutzeko aukera eman zion, besteak beste, [[López Picó]], [[Joan Salvat-Papasseit]], [[Esclasans]] eta [[Gasch]]-enak. 1923an [[Zaragoza]]n zuzeneanbertatik bertara [[Miguel Primo de Rivera]]ren altxamendua ezagutu zuen. Urte berean lehenengo aldiz [[Madril]]era joan zen eta han [[Enrique Díez Canedo]] idazle kritikoaren aurrean aurkeztu zen. 1928an [[Espainiako Langile Alderdi Sozialista|PSOEn]] sartu zen. Urte horietan ere abangoardiako antzerkiari ekin zion; urte horietako antzezlan hauekantzezlanak dira: ''El desconfiado prodigioso'' (1924), ''Espejo de avaricia'' (1927), ''Narciso'' (1928). Halaber, 1934an, ''Luis Álvarez Petreña'' lehenengo nobela idatzi zuen.
 
=== Militarren kolpea ===
[[Gerra zibil]]ak Madrilen harrapatu zuen. Garai horretan intelektual ezaguna zen bereziki antzerki munduan: lehendik Luis Llana Moret taldea zuzendu bazuen urte horretan Valentziako El Buho taldea eramaten zuen. Lehen uneanunetik Max Aub [[Errepublika]]ren alde jarri zen. 1936ko abenduan Parisko legazio espainiarrera bidali zuten; han Pablo Picassoren Guernica koadroa sortzeko gestioetan hartu zuen parte eta baita ere ondorengo koadroaren erosketan, Munduko azokan erakusteko. 1937an penintsulara itzuli zen idazkari bezala Consejo Nacional de Teatro zelakoan parte hartzeko. 1938an [[André Malraux]]ekin idazle honen L´espoir nobelaren filmean kolaboratzeko, azken hau Sierra de Teruel izenburupean.
 
=== Erbestea ===