22:46, 22 urtarrila 2017ko berrikusketa aldatu Iñaki LL (eztabaida \| ekarpenak) Kontu sortzailea, Egiaztatutako erabiltzaileak, Administratzaileak 25.471 edits tNo edit summary ← Aurreko ezberdintasuna		16:38, 23 urtarrila 2017ko berrikusketa aldatu desegin Iñaki LL (eztabaida \| ekarpenak) Kontu sortzailea, Egiaztatutako erabiltzaileak, Administratzaileak 25.471 edits →‎Euskara: Bokadilloa saihestu Hurrengo ezberdintasuna →
112. lerroa: == Euskara == [[Fitxategi:Xiberoa Eüskal Bihotza.JPG\|thumb\|200px\|~~left~~right\|Zuberoaren sarrerako ongietorri-seinalea, [[zuberera]]z eta [[frantses]]ez, [[Barkoxe]] udalerriaren sarreran ([[Eskiula]]tik etorrita).]]▼ Hego Euskal Herrian ez bezala, Iparraldean [[euskara]]k ez du ofizialtasunik. [[Frantses]]a da hizkuntza ofizial bakarra lurralde osoan. [[Seaska (ikastolen elkartea)\|Seaska]] erakundea da Iparraldean ikastolen funtzionamenduaz arduratzen dena. ▲[[Fitxategi:Xiberoa Eüskal Bihotza.JPG\|thumb\|200px\|left\|Zuberoaren sarrerako ongietorri-seinalea, [[zuberera]]z eta [[frantses]]ez, [[Barkoxe]] udalerriaren sarreran ([[Eskiula]]tik etorrita).]] [[File:Euskara iparraldean.ogv\|thumb\|250px\|right\|[[Euskal Herriko Ahotsak]] proiektuak Iparraldeko euskarari buruz eginiko bideo laburra.<ref>Ahotsak.com. ''Youtube'' (2012ko ekaina). Euskara iparraldean. http://www.youtube.com/watch?v=X1qCzD8nR60</ref>]] Hego Euskal Herrian ez bezala, Iparraldean [[euskara]]k ez du ofizialtasunik. [[Frantses]]a da hizkuntza ofizial bakarra lurralde osoan. [[Seaska (ikastolen elkartea)\|Seaska]] erakundea da Iparraldean ikastolen funtzionamenduaz arduratzen dena. Guztiz kezkatzekoa da azken urteotan euskarak izan duen bilakaera, babesik eta estatuturik gabe frantses estatuan. Ipar Euskal Herriak Hegoak baino euskaldunago izaten jarraitzen du, baina 1991n eta 1996an Euskal Herri osoan egindako [[Soziolinguistika]]ko Ikerketak ageri-agerian utzi zuen moduan, aurrera egin beharrean atzera egin du euskarak Ipar Euskal Herrian, Hego Euskal Herrian ez bezala. Nafarroa Beherean eta Zuberoan handiak dira oraindik euskaldunen kopuruak —% 64 eta % 55, hurrenez hurren—, baina laurdenera jaisten da kopuru hori Lapurdin. Hori ez da, ordea, daturik kezkagarriena, euskaldunen zahartzea eta euskara transmititzeko gaitasun eskasa baizik. Hiztun eta erabiltzaile kopuruari dagokionez galerak irabaziak baino handiagoak izanik, euskara atzerabidean da Ipar Euskal Herrian, eta erabat ahuldu da hizkuntzaren transmisio gaitasuna. Hau da, gutxiago dira haur euskaldunak gurasoak baino. Egun Ipar Euskal Herriko euskaldunen % 69k 50 urte baino gehiago dute. Euskaldunen kopurua asko jaisten da 3-24 urteko pertsonen artean, % 17 baino ez baita euskalduna. Transmisio ahul horrek —senitartean egiten denak, alegia— laguntzak ez baizik oztopoak ditu familiatik kanpo. Hizkuntza biziberritzeko ezinbestekoa den hezkuntza sistema [[Seaska (ikastolen elkartea)\|Seaska]] ikastolen elkartean esku dago ia erabat. Seaskak (2000. urtean bere 30. urteurrena ospatu zuen) 2.000 ume eta gazteri ahalbidetzen die euskaraz ikastea hogei bat lehen mailako ikastetxetan, bigarren mailako hiru ikastetxetan -1999an ireki zen azkena, Donaixtin, barnealdeko ikasleen beharrak asetzeko- eta lizeo baten bidez. Seaskako ikastetxeek, beste eremu urriko hizkuntza batzuei loturiko elkarte-eskolen moduan, beste edozein kontratupeko ikastetxe pribatuk duen estatusa dute Frantziako Hezkuntza Nazionalaren aurrean; pribatu izaten jarraitzen dute, nahiz eta gasturen batzuk administrazioak hartu bere gain. Azken hilabeteetan Ipar Euskal Herriko ikastolak publiko izateko bidean jartzeko negoziazioetan dihardute Seaskak eta ministerioak, baina badirudi luze joko duela, urrun daude eta Seaskaren eta Hezkuntza Nazionalaren jarrerak. Auzitan zeuden puntu nagusiak hezkuntza eta kudeaketa ereduak ziren gehienbat, baita Seaskako ikastolek publiko bilakatuz gero izango zuketen [[autonomia (argipena)\|autonomia]]. Guztiz kezkatzekoa da azken urteotan euskarak izan duen bilakaera, babesik eta estatuturik gabe frantses estatuan. Ipar Euskal Herriak Hegoak baino euskaldunago izaten jarraitzen du, baina 1991n eta 1996an Euskal Herri osoan egindako [[Soziolinguistika]]ko Ikerketak ageri-agerian utzi zuen moduan, aurrera egin beharrean atzera egin du euskarak Ipar Euskal Herrian, Hego Euskal Herrian ez bezala. Nafarroa Beherean eta Zuberoan handiak dira oraindik euskaldunen kopuruak —% 64 eta % 55, hurrenez hurren—, baina laurdenera jaisten da kopuru hori Lapurdin. Hori ez da, ordea, daturik kezkagarriena, euskaldunen zahartzea eta euskara transmititzeko gaitasun eskasa baizik. Hiztun eta erabiltzaile kopuruari dagokionez galerak irabaziak baino handiagoak izanik, euskara atzerabidean da Ipar Euskal Herrian, eta erabat ahuldu da hizkuntzaren transmisio gaitasuna. Hau da, gutxiago dira haur euskaldunak gurasoak baino. Egun Ipar Euskal Herriko euskaldunen % 69k 50 urte baino gehiago dute. Euskaldunen kopurua asko jaisten da 3-24 urteko pertsonen artean, % 17 baino ez baita euskalduna. Transmisio ahul horrek —senitartean egiten denak, alegia— laguntzak ez baizik oztopoak ditu familiatik kanpo. Hizkuntza biziberritzeko ezinbestekoa den hezkuntza sistema [[Seaska (ikastolen elkartea)\|Seaska]] ikastolen elkartean esku dago ia erabat. Seaskak (2000. urtean bere 30. urteurrena ospatu zuen) 2.000 ume eta gazteri ahalbidetzen die euskaraz ikastea hogei bat lehen mailako ikastetxetan, bigarren mailako hiru ikastetxetan -1999an ireki zen azkena, Donaixtin, barnealdeko ikasleen beharrak asetzeko- eta lizeo baten bidez. Seaskako ikastetxeek, beste eremu urriko hizkuntza batzuei loturiko elkarte-eskolen moduan, beste edozein kontratupeko ikastetxe pribatuk duen estatusa dute Frantziako Hezkuntza Nazionalaren aurrean; pribatu izaten jarraitzen dute, nahiz eta gasturen batzuk administrazioak hartu bere gain. Azken hilabeteetan Ipar Euskal Herriko ikastolak publiko izateko bidean jartzeko negoziazioetan dihardute Seaskak eta ministerioak, baina badirudi luze joko duela, urrun daude eta Seaskaren eta Hezkuntza Nazionalaren jarrerak. Auzitan zeuden puntu nagusiak hezkuntza eta kudeaketa ereduak ziren gehienbat, baita Seaskako ikastolek publiko bilakatuz gero izango zuketen [[autonomia (argipena)\|autonomia]]. === Musika ===

Ipar Euskal Herria: berrikuspenen arteko aldeak