Donostia 2016ko Europako Kultur Hiriburua: berrikuspenen arteko aldeak

[[Fitxategi:Donostia2016 0003.jpg|250px|thumb|right|Donostia 2016ko Europako Kultur Hiriburua proiektuak bere asmoa lortu izana ospatzeko kartela.]]

'''Donostia 2016ko Europako Kultur Hiriburua''', [[Donostia]] [[Europako kultura-hiriburu|Europako Kulturakultura Hiriburuhiriburu]] izan zedin [[Donostiako Udala]]k lehiaketara aurkeztuaurkeztutako zuen[[proiektu]]a proiektuaizan da.zen, Bereeta hautatua izatea lortu zuen. leloGoiburu ofiziala ''"«Herritarren energia-olatua. Elkarbizitzarako kultura"»'' daizan zen. KulturKultura Hiriburutzahiriburutza Europar Batasunaren ekimen bat da, 1985. urtean sortua. [[Melina Mercouri]] [[Greziargreziar]] kultur diputatuaren ideia da, eta helburutzat du Europako herri ezberdinen arteko gerturatzea eta elkartrukea sustatzekosustatzea.<ref>{{Cite web|url=https://ec.europa.eu/programmes/creative-europe/actions/capitals-culture_en|izenburua=European Capitals of Culture|sartze-data=2016-11-15|egunkaria=Europako Batzordea|aldizkaria=|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=en|formatua=}}</ref>

Urtero Europar Batasuneko bi hirikhiri jasotzenizendatzen dutedira Kulturkultura Hiriburutzahiriburu; izendapena.eta 2016an, Poloniako [[Wroclaw]] hiria eta Donostia diraizan ziren Europako Kulturkultura Hiriburuhiriburu.

[[2011]]ko [[ekainaren 29]]ko 17:25ean [[Madril]]en burututako ekitaldian Manfred Gaulhofer epaimahaiko buruak Donostia hiri aukeratua zela adierazi zuen. Honela, Donostiaren hautagaitza [[Espainia]]ko bost hiriei gailendu zitzaien: tartean [[Kordoba (argipena)|Cordoba]], [[Zaragoza]], [[Segovia]], [[Burgos]] eta [[Las Palmas Kanaria Handikoa]] zeuden.<ref>[http://www.sansebastian2016.eu/web/guest/comunicacion/noticias/detalle?p_p_id=lkscontenido_WAR_contenido&p_p_lifecycle=1&p_p_state=normal&_lkscontenido_WAR_contenido_idArticulo=220318&_lkscontenido_WAR_contenido_idPlantilla=NOTICIA_DETALLE_TIRAS «Lortu dugu! Eskerrik asko!.»], ''Donostia 2016'' webgunea].</ref><ref>[http://www.berria.info/albisteak/52538/donostia_2016ko_europako_kultur_hiriburu.htm «Donostia, 2016ko Europako kultur hiriburu.»], ''Berria''.info]</ref> Hiriburutza proiektua onartu ostean, ''Donostia/San Sebastian 2016 Fundazioa'' sortu zen bertan txertatuko ziren proiektu guztien kudeaketaz arduratzeko. Hiriburutza eta Fundazioa izendatzeko '''DSS2016EU''' laburdura erabili ohi da ere.

'''Olatu Talka''' [[Donostiajaialdi 2016koherrikoi Europakobat Kulturda, Hiriburua|Donostia 2016 Europako Kultur Hiriburutza]]Hiriburu proiektuaren baitan,barruan [[2010]]etik2010az geroztik maiatzeko azken asteburuan egin den jaialdi herrikoia dadena. Herritarren parte hartzea bultzatzea izandu helburu nagusianagusi, guztiz [[amateur]]ra da eta, artista edo talde profesionalen partehartzerikparte hartzerik gabe.

Donostiako proiektuaren ideia nagusiak ondokoakhauek diraizan ziren:

* ''Elkarbizitzarako kultura'' dazuen lemagoiburu nagusianagusi. Ez dazen gainerako hiriburutzen antzekoa horretan, baloreekinbalioekin egin nahi dazuen lan. Kultura eta praktika artistikoek elkarbizitza hobetzen lagun dezaketela dazen ideia nagusia.<ref>{{Cite web|url=http://dss2016.eu/eu/dss2016eu|izenburua=Elkarrekin bizi = X|sartze-data=2016-11-15|egunkaria=|aldizkaria=|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=|formatua=Donostia 2016}}</ref>

* Ondarea, hau da, hiriburutza pasa eta ondorengero hirian geratuko den kultura legatua. Proiektu guztietanosoan presentetxertatuta dagoenzegoen ideia dahori.<ref>{{Cite web|url=http://dss2016.eu/eu/dss2016eu-fundazioa/helburuak|izenburua=DSS2016 Helburuak|sartze-data=2016-11-15|egunkaria=|aldizkaria=|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=|formatua=Donostia 2016}}</ref>

[[2016]]<nowiki/>ko [[urtarrilaren 20]]<nowiki/>an eman zitzaion hasiera Hiriburutzarihiriburutzari, [[Donostiako Danborrada|DonostiaSan Sebastian Eguna]]<nowiki/>rekin bat eginez.<ref>{{Cite web|url=http://dss2016.eu/eu/albisteak/item/2368-hiriak-ateak-irekiko-dizkio-kulturari-donostia-2016ren-inauguraziorako|izenburua=Hiriak ateak irekiko dizkio kulturari Donostia 2016ren inauguraziorako|sartze-data=2016-11-15|egunkaria=|aldizkaria=|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=|formatua=Donostia 2016}}</ref>

[[Fitxategi:Möbius proiektua.jpg|thumb|Euskal Herriko Unibertsitatean kokatutako Möbius proiektuajarduera, ''Donostia2016''Donostia 2016 proiektuaren barruan.]]

KulturKultura programaren barruan, ondoko jarduera hauek nabarmentzennabarmendu diraziren:

* '''Gabon Txirrita''': 1982an, [[Xabier Lete]]<nowiki/>k antzezlan bat taularatu zuen: ''Gabon, Txirrita''. Pertsonaia nagusia [[Jose Manuel Lujanbio|Jose Manuel Lujanbio “Txirrita”]] bertsolari famatua izan zen. Historiaren Auzitegiak pertsonaiaren ibilerak epaitzen ditu, “gizon izugarri” gisa deskribatuta. 2016an 80 urte bete diraziren Txirrita hil zenetik, eta, urtemuga hori dela etaospatzeko berriro taularatu dazen obra.

* '''Tosta:''' Kulturkultura hiriburuaren 3hiru enbaxadetako bat dazen. Europako hizkuntza aniztasunaaniztasunari ozpatzeagorazarre egitea eta hizkuntza gutxituetako komunitateen arteko harremanak sustatzea duzuen helburutzathelburu. [[Irlanda]], [[Kornualles]], [[Gales]], [[Eskozia]], [[Frisia]] [[Galizia]] eta Euskal Herriko bazkideen artean sortutako proiektua dazen. Hiru lan-ildo nagusi dituzituen: komunitateen arteko artista trukea (6sei asteko egonaldietan); 3hiru eguneko jaialdiak lurraldeetako bakoitzean; eta proiektuaren hizkuntza-kudeaketa berezitik eratorritako gida.

'''DSS2016EU;Donostia 2016 programa, zenbakitan'''

* 48.772.012 €-koeuroren aurrekontua

Donostiaren kultura hiriburutzak eztabaida politiko ugari, proiektuaren barruko desadostasun eta gorabehera ugari eta sektore zenbaiten aldetik kritika gogorrak izan dituzituen. ''2016 desokupatu'' taldearen esanetan, kultura hiriburutza proiektu merkantilista eta kapitalista besterik ez dazen, turismo masiboa erakarri eta hiriko desberdintasun ekonomikoak areagotu dituenazituena.

Sektore politiko instituzionalen aldetik ere kritikak izan diraziren. [[Ezker abertzale]]tik proiektuaren aurkako jarrera zegoen 2011 urtean Bilduk Donostiako alkatetza eskuratu aurretik. Gero, ordea, kultura hiriburutza bultzada osoa eman zion, haien esanetan hastapenetan zeuden alderdi desegokiak ezabatuta (hala nola, [[Odon Elortza]] aurreko alkatearekin proiektuak zuen identifikazioa). Beste alderdi politikoek Bilduk proiektuarenproiektua baitanzuzentzean izandako jarreraren aurka azaldu dira,ziren; pasibotasuna eta erabilera politikoa salatuzleporatzen zioten.

* [http://dss2016.eu Donostia 2016ko Europako Kultur Hiriburua proiektuaren webgunea] {{eu}}

* [http://www.concursos.sansebastian2016.eu/proyecto/CULTURA_EU.pdf Donostia 2016ren2016ko kulturkultura programa deskargatu], PDF {{eu}}formatuan

* [https://2016desokupatu.wordpress.com/ ''2016 desokupatu''], proiektuaren aurkako webgunea.