David Jaime Dean: berrikuspenen arteko aldeak

[[1936]]<nowiki/>ko errepublikaren kontrako [[1936ko uztaileko Espainiako estatu-kolpea|Altxamendu militarrean]], Tafallan zen, eta matxinatuak berehala joan ziren haren bila. Ezkutatzea lortu zuen, oso baldintza gogorretan, hala ere. Pixkanaka Nafarroa iparraldera mugitzen joan zen, baserriz baserri ezkutatuz<ref>Tafallako alkate [[Julio Iribarren]] alderdikidea, ehun bat metrora izan zuen ezkutatuta Alkotzen, jakin gabe.</ref> 20 hilabete korapilatsu ihesi eman ondoren, [[Ultzamaldea|Ultzama]]<nowiki/>tik [[Nafarroa Beherea|Nafarroa Beherera]] heldu zen [[1938]]<nowiki/>an, estatu-muga pasata, baita [[Kanbo]]<nowiki/>n aterpe hartu ere.<ref>{{Cite book|hizkuntza=|izenburua=Nuestro pueblo despertará|urtea=2016|abizena=Esparza Zabalegi|izena=Jose Mari|orrialdeak=148-149|orrialdea=|argitaletxea=Txalaparta|ISBN=978.84-16350-44-5}}</ref>

Bertan, [[Mateo Muxika|Mateo Mujika]] apezpiku iheslaria izan zuen aterpekide, eta euskal erbesteratuekin harremanetan hasi zen.<ref>Esparza Zabalegi, Jose Mari (2016). 157. or.</ref> [[Manuel Irujo]] ere ezagutu zuen. Kanbon eman zuen bizitza erbesteko Nafarroako Kontseilua antolatzen. Irratsaiotan hitz egin zuen Nafarroarentzat[[Nafarroa Garaia]]<nowiki/>rentzat, baita euskaraz egin ere askotan. Ahoz ez ezik, idatziz euskara txukunean zuzentzen zitzaien beste eragile politiko erbesteratuei.