Antonio Gramsci: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Pentsamendua
1. lerroa:
[[Fitxategi:Gramsci.png|thumb|Antonio Gramsci]]
'''Antonio Gramsci''' ({{IPA|anˈtɔːnjo ˈɡramʃi}} ahoskatua; [[Ales (Sardinia)|Ales]], [[Sardinia]], [[1891]]ko [[urtarrilaren 22]]a - [[Erroma]], [[1937]]ko [[apirilaren 27]]a) [[italiar]] politikaria eta pentsalaria izan zen. [[Italiako Alderdi Sozialista|Alderdi Sozialistakoa]] izan zen, harik eta Alderdiaren ezkerraldea bereizi egin zen arte: [[Italiako Alderdi Komunista|Alderdi Komunista]] sortzeko(1921). banatuBera izan zen artesortzaileetako (1921)bat. Diputatu

== Ibilbidea ==
1918-1920ko [[Turin]]go fabrika-batzarretan parte hartu zuen, baina sozialismoa ezartzeko ahalegin horiek, [[I. Mundu Gerra]] amaitu ostean, porrot egin zuten Italian. Alderdi Komunista sortu ondoren, diputatu hautatu zuten (1924), eta, sozialistekin batera, [[faxismo|faxisten]] gorakada eragozten saiatu zen. 1926an, berriz, atxilotu egin zuten, eta bizitzako azken hamar urteak kartzelan egineman zituen.

Bertan, marxismoamarxismoari landuburuzko zuelahainbat bertantesi eta ikuspegi kritiko landu zituen. ''Lettere dal carcere'', ''Quaderni dal carcere'', ''Il materialismno storico e la filosofia de Benedetto Croce'', ''Note sul Machiavelli'', ''La politica e lo Stato moderno'' eta ''Letteratura e vita nazionale'' idatzi zituen, besteak beste, garai horretan. Bera izan zen [[materialismo historiko]]a gehien landu zuen Italiako pentsalaria. Kartzelako gutunetan azaltzen da, batez ere, Gramsciren gizatasun hunkigarriena.
 
== Ekarpen teorikoak ==
Gobernu mota egokienen inguruan teorizatu eta idatzi zuen, nola lortu herriaren errepublika. Horretarako, [[Niccolo Macchiaveli]] irakurri zuen, besteak beste. Abiapuntuan, marxismoaren teoria klasikoei heldu zien, baina kartzelan zela sakondu egin zuen langile-mugimenduak boterea behin hartuta sortutako egituren kontraesanetan. Erakunde benetan demokratiko eta eraginkorrak nola sortu izan zuen kezka-iturri, eta auzitan jarri zuen azpiegiturak gizartearekiko zuen determinismoa. Alde horretatik, gizarte-azpiegiturak eta -gainegiturak elkar eragiten dutela nabarmendu zuen.
 
Ikusi zuen marxismoak boterea nola hartu teorizatu zuela baina behin boterea hartuta sozialismoak estatuak zuzendutako ekonomia bat sortu nahi zuela eta, partaidetzatik, langile-gehiengoa baztertzen. Italian, hain zuzen, iraultzak ez zuen aurrera egin. Bere ustez, alderdiaren aginte horrek ez zituen gizarte zibiko edo sozialistak sortzen, herriarengandik bereizitako hezurdura artifizialak baizik. Jendea partaidetzatik baztertuz gero, haien identitateari eta naziotasunari eraso eginez gero, modu kontserbadorez eta sabotajez erantzungo zuen. Profetikoa izan zen geroko estatu sozialistek, baita sozialismo parlamentarioak ere, izandako patuaren inguruan.
 
Gramsciren baitan aurkitzen diren hiru elementu postmoderno adierazgarri dira deszentralizazioa, partaidetza aniztasunean eta herri-kulturaren errespetua.
 
== Erreferentziak ==
{{commonskat}}