Druzo: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Barne lotura zuzenketa: Abrahamen erlijioak
Xirkan (eztabaida | ekarpenak)
No edit summary
1. lerroa:
{{Talde etniko infotaula|
[[Fitxategi:Druze warriors.jpg|thumb|right|Soldadu drusoak [[1925]]ean Sultan Pasha al-Atrashekin gudura joatekotan.]]
|taldea=Druzoak<br/>{{lang|ar|موحدّون دروز}}
|irudia=[[Fitxategi:Druze_star.svg|center|250px]]
|irudioina =
|biztanleria= 800.000 - 2.000.000
|biztanletokia=
|hizkuntza= [[Arabiera]] <small>jatorrizkoa</small><br />[[Hebreera]] <small>[[Israel]]en</small>
|erlijioa=
|harremana=
}}
{{Beste erabilpenak|komunitate erlijiosoari|Antzinako Erromako politikaria|Druso Germaniko}}
'''DruzoakDruzo''' ([[arabiera]]z: درزي, ''derzī'' edo ''durzī'', plurala دروز, ''durūz'', [[hebreera]]z: דרוזי ''druzim'') edo '''drusoak'''<ref name="har">{{erreferentzia|url=http://www1.euskadi.net/harluxet/hiztegia1.asp?sarrera=druso|izenburua=Druso|egilea=Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa}}</ref> komunitate erlijioso [[monoteismo|monoteista]] bateko kideak dira, batez ere [[Siria]]n, [[Libano]]n, [[Israel]]en eta [[Jordania]]n bizi dendena. komunitateTalde erlijioso [[monoteismo|monoteista]] bateko kideak dira.hori [[XI. mendea]]n [[ismailismo]]tik sortu zen talde hori. Druzoek sineste eklektiko multzo bat dute, [[abrahamen erlijioak|abrahamen erlijio]]etatik, [[gnostizismoismailismo]]tik, [[neoplatonismo]]tik eta beste filosofietatik atera dituztenakbereizita. Druzoek bere buruari ''Ahl al-Tawhid'' (unitarianismo edo monoteismoaren herria) edo ''al-Muwaḥḥidūn'' (unitaristak edo monoteistak) izena ematen diote, izan ere, bere erlijioaren izena ''al-Muwaḥḥidūn al Durūz'' (druzo unitarioa) da.
 
Druzoek sineste eklektiko multzo bat dute, [[abrahamen erlijioak|abrahamen erlijioetatik]], [[gnostizismo]]tik, [[neoplatonismo]]tik eta beste filosofia batzuetatik atera dituztenak. Beren buruari ''Ahl al-Tawhid'' (unitarianismo edo monoteismoaren herria) edo ''al-Muwaḥḥidūn'' (unitaristak edo monoteistak) izena ematen diote; izan ere, erlijioaren izen osoa ''al-Muwaḥḥidūn al Durūz'' («druzo unitarioa») da.
Egiptoko [[Al-Hakim bi-Amr Allah|Al-Hakim]] kalifa [[Fatimitar Kaliferria|fatimatarraren]] (996-1021) jainkotasuna aldarrikatzen zuten, haren erregealdiaren azken urteetan. Herri honetako kideen ustez Al-Hakim ez zen hil, desagertu baizik, eta egunen batean hura urrezko aro bat inauguratzera etorriko den sinestea dute<ref>{{Erreferentzia|url=http://www1.euskadi.net/harluxet/hiztegia1.asp?sarrera=druso|izenburua=Druso|egilea=Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa}}</ref>.
 
== Historia ==
Jatorriz, mugimendu [[ismaildar]] [[xiita]]tik bereiziriko talde bateko kideak ziren drusoak. XI. mendeko bi misiolarik sortu zuten sekta: Muhammad ibn Ismael al-Darazi (druso ''duruz'' hitz arabiarretik dator eta ''duruz'', ''darazi'' horren plurala da, daraziarrak beraz) eta Hamza ibn’Ali ibn Ahmad. Dotrina horretako oinarriak [[mesianismo]]tik, [[gnostizismo]]tik eta [[neoplatonismo]]tik hartu zituzten. Jainkoa gizon egitean eta metenpsikosian (arima bera gorputz desberdinetan bizi daitekeela dioen dotrina) sinesten dute. Drusoen arabera, siniste islamdarrak beren mendeko [[sunismo|sunitei]] ezarri nahi izan zien [[Al-Hakim bi-Amr Allah|Al-Hakim]] [[Fatimitar Kaliferria|fatimatar kalifa]] (996-1021) izan zen azken jainkozko gizona edo maqam. Herri honetako kideen ustez Al-Hakim ez zen hil, desagertu baizik, eta egunen batean hura urrezko aro bat inauguratzera etorriko den sinestea dute<ref name="har"></ref>.
 
Musulman ortodoxoek [[Egipto]]tik egotzirik, [[Siria]]ra jo zuten ([[1017]]. urtea, drusoen aroaren hasiera). Hego Sirian egokitu ziren, Hawran mendietan (geroko Jabal Drusoa) [[XIX. mende]]tik aurrera. Zapalkuntza gogorra pairatu behar izan bazuten ere, bizirik iraun zuten ''Taqiyah'' («ezkutatzea») hastapenari esker. Honen arabera, drusoek ez dute aitortu behar beren sinestea giro arrotzean edo etsai giroan daudenean. Drusoen artean, jakintsuek (''Uqqal'') baizik ezin dituzte liburu sakratuak erabili.
 
[[Fitxategi:Druze warriors.jpg|thumb|250px|right|<small>Soldadu drusoak [[1925]]ean Sultan Pasha al-Atrashekin gudura joatekotan.</small>]]
Historian zehar drusoak [[gurutzadak|gurutzatu]] kristauen, turko [[otomandar]]ren ([[XVII. mende]]an menderatu zituzten otomandarrek), kristau [[maronitak|maroniten]] ([[1860]]. urtean triskantza handiak egin zituzten drusoek maroniten artean) eta frantsesen aurka ([[1925]]-[[1926]]) borrokatu ziren. Sirian nolabaiteko autonomia erdietsi zuten eta ordezkari bereziak aukeratzen dituzte parlamenturako.
 
[[1975]]. urtetik aurrera, drusoek parte hartzen hasi ziren [[Libanoko Gerra Zibila|Libanoko Gerra Zibilean]], Alderdi sozialista aurrerazalea zutela buru. Hasieran kristau maroniten nagusitasun politikoaren aurka borrokatu ziren eta, beraz, [[palestina]]rren alde. [[1983]]. urtetik aurrera, Siriaren laguntza zuten drusoak palestinarren aurka jarri ziren eta maronitak egotzi zituzten Xuf-eko mendietatik, gudu odoltsu bortitzen ondoren. [[1984]]. urtean, [[Walid Jumblatt]]en milizia drusoak eta xiitak [[Beirut]]en sartu ziren, nazioarteko gudarosteek alde egin ondoren. Libanoko bakerako hitzarmenean parte hartu zuten eta arabiarren eta kristauen arteko koalizio gobernuko kide bihurtu ziren.
 
== Erreferentziak ==
{{ lur | data=2016/7/18}}
{{erreferentzia_zerrenda}}
{{commonskat}}
 
{{Erreferentzia zerrenda}}
 
[[Kategoria:Arabiar herriak]]