|
== Jatorria ==
"Vasconia" izena 394 urte inguruan agertzen da lehen aldiz, Paulino de Nola-k [[Ausonio]]ri bidalitako gutun batean (konparazio baterako, gatelaniazko ''País Vasco'' izena ez da dokumentatzen 1818 urtera arte.<ref>ZAMÁCOLA,{{erreferentzia|abizena= Zamácola|izena= Juan Antonio de, |urtea= 1818: ''|izenburua= Historia de las Naciones Bascas de una y otra parte del Pirineo Septentrional y costas del Mar Cantábrico, desde sus primeros pobladores hasta nuestros días. Con la descripción, carácter, fueros, usos, costumbres y leyes de cada uno de los estados Bascos que hoy existen. Dividida en varias épocas'', |argitaletxea= Viuda de Duprat, |lekua= Auch, hiru liburuki.}}</ref> Hori baino lehen [[Tito Livio]], [[Plinio Zaharra]], [[Estrabon]] eta [[Klaudio Ptolomeo]] historialari klasikoek aipatua zuten [[baskoi]]en lurraldea, bertan bi alde bereiziz: ''[[Vasconum saltus]]'' eta ''[[Vasconum agrum]]''<ref name="Blázquez">{{erreferentzia|izena=José María |abizena= Blázquez Martínez, ''|izenburua= Los vascos y sus vecinos en las fuentes literarias griegas y romanas de la Antigüedad'',|url= hemen eskuragarri: [http://descargas.cervantesvirtual.com/servlet/SirveObras/antig/12691632124594839432435/018222.pdf?incr=1| edición digital]}}</ref><ref name="Schulten">{{erreferentzia|izena=Adolf |abizena= Schulten, ''|izenburua= Las referencias sobre los Vascones hasta el año 810 después de J.C.'',|url= hemen eskuragarri: [http://www.euskomedia.org/PDFAnlt/riev/18225240.pdf edición digital]}}</ref><ref name="Fraile">{{erreferentzia|izena=José María |abizena= Gómez Fraile, ''|izenburua= Sobre la adscripción étnica de Calagurris y su entorno en las fuentes clásicas'', rev.|aldizkaria= Kalakorikos, |alea= 6.2001, hemen|urtea= eskuragarri:2001|url= http://dialnet.unirioja.es/servlet/oaiart?codigo=192213}}</ref> .
[[Bisigodo]]en eta [[franko (argipena)frankoak|frankoen]] garaian, [[Gregorio Tourskoa|Tourseko Gregorio]]k ''Wasconia'' izena erabili zuen Ipar Euskal Herriko lurraldeak izendatzeko. Aldaera horren bilakaera fonetikotik heldu da “Gascuña”, “Gascogne” edo [[Gaskoinia]] izena, Ipar Euskal Herriaren ondoko lurraldea izendatzeko.
''Saint-Sever''-eko mapamundian ([[XI. mendea]]ren hasiera) ''Wasconia'' ageri da. Bere kokapena: ''Aquitania'' eta ''Gallicia'' bitartean, eta honen ondoan ''Lusitania''. Letra txikiz ''Aſtures'' eta ''Cantabria'' ere ageri dira. ''Francia'' izena iparralderago ageri da, ''Gallia Lugdunense'' eta ''Gallia Belgica''ren ostean. Egilea, Estefano García, [[Zuberoa]]ko bizkondeen familiakoa zen eta, itxuraz, [[Oloroe-Donamaria|Oloroeko]] apezpikua.<ref>{{erreferentzia|izena=Bixente |abizena= Serrano Izko. "|izenburua= Navarra. Las tramas de la historia" ISBN84|ISBN= 84-932845-9-9}}</ref>
Armando Besga-ren iritziz, mapamundi horretan ageri den ''Wasconia'' hori gaur eguneko [[Gaskoinia]]ri dagokio (Ipar Euskal Herria barne). Aldiz, ''Cantabria'' izena agian Iruñeko Erresumaren izendapen bat izan daiteke (orduan [[Araba]], [[Gipuzkoa]], [[Bizkaia]] eta [[Nafarroa]]ren zati bat barnean hartzen zituela).<ref>BESGA{{erreferentzia|abizena=Besga MARROQUÍN,Marroquín|izena= Armando, |urtea= 2004: "|izenburua= La "Wasconia" del mapa del Beato de Saint-Sever y el problema del nombre (o la existencia) del País Vasco en el siglo XI" in|aldizkaria= ''Letras de Deusto'', Vol.|liburukia= 34, Nº|alea= 105, orr.|orrialdea= 9-42.}}</ref>
[[Arnaut Oihenart|Arnaud Oihenart]] euskal idazle eta lege-gizonak ''Notitia utriusque Vasconiae, tum ibericae, tum aquitanicae'' (1638) idatzi zuelarik, bi Baskonia aipatzen ditu, mugaren alde banatan kokatuak.
|
