11:42, 2 maiatza 2015ko berrikusketa aldatu Xabier Armendaritz (eztabaida \| ekarpenak) Burokratak, Interfazeko administratzaileak, Administratzaileak 85.324 edits →‎Biografia ← Aurreko ezberdintasuna		08:33, 23 urria 2015ko berrikusketa aldatu desegin Xirkan (eztabaida \| ekarpenak) 42.252 edits No edit summary Hurrengo ezberdintasuna →
2. lerroa: \| izena = Francesco Borromini \| irudia = Borromini.jpg \| zabalera = ~~150px~~220px \| oina = \| izen osoa = Francesco Castelli 16. lerroa: \| sinadura = }} '''Francesco Borromini''', benetako izena, '''Francesco Castelli''' ~~benetako izena,~~ ([[Bissone]], [[1599]]ko [[irailaren 25]]a - [[Erroma]], [[1667]]ko [[abuztuaren 3]]a) suitzar-italiar [[arkitektura\|arkitekto]] [[barrokoa]] izan zen~~. Erroman, Borrominik bere buruaz beste egin zuen<ref>[http://web.comhem.se/~u13117202/suicide.htm comhem.se]</ref>~~. Bere garaiko "''aurkari"'' nagusiak [[Gian Lorenzo Bernini]] eta [[Pietro da Cortona]] izan zituen. == Bizitza == Bederatzi urte zituela hasi zen [[eskulturagintza\|eskultura]] lantzen [[Milan]]en. Laster joan zen Erromara, eta han ikasi zituen arkitekturaren hastapenak [[~~Maderna~~Carlo Maderno]]rekin. ~~Done~~[[San Petri ~~basilikaren~~basilika]]ren eraikuntzan hargina izan zen. ~~Gero~~1631-1633 bitartean, [[Gian Lorenzo Bernini~~\|Berninirekin~~]]rekin egin zuen lan, Barberini jauregia eta Done Petriko [[baldakin]]a eraikitzen ~~(1631-1633)~~. Berak bakarrik egindako lehen eraikuntza San Carlo alle Quattro Fontane eliza izan zen (1634-1639). Aldi hartakoak dira Spada jauregia (1634-1636) eta San Filipe Neri (1637-1642). San Yvo alla Sapienza eliza (1642-1650) Borrominiren obra ausartenetakoa da. Berak bakarrik egindako lehen eraikuntza San Carlo alle Quattro Fontane eliza izan zen ([[1634]]-[[1639]]). Aldi hartakoak dira Spada jauregia (1634-[[1636]]) eta San Filipe Neri ([[1637]]-[[1642]]). San Yvo alla Sapienza eliza (1642-[[1650]]) Borrominiren obra ausartenetakoa da. [[Inozentzio X.a]]k babesa eman zion; hala, aita santu haren aldian goreneko tokia hartu zuen arkitektoen artean, ordu arte Berninirena izandako lekua, alegia. Hala, Letrango San Joanen berriztapena Borrominik egin zuen, bai eta Santa Ines eliza ere, Navona plazan.▼ ▲[[Inozentzio X.a]]k babesa eman zion; hala, aita santu haren aldian goreneko tokia hartu zuen arkitektoen artean, ordu arte Berninirena izandako lekua, alegia. Hala, ~~Letrango~~[[Done ~~San~~Joan ~~Joanen~~Laterangoaren basilika]]ren berriztapena Borrominik egin zuen, bai eta Santa Ines eliza ere, Navona plazan. Babeslea 1655ean hil zen, baina ondoren beste zenbait lan garrantzitsu egin zituen: Sant´Andrea delle Fratte (1653-1657), San Carlo alle Quattro Fontane elizako aurrealdea (1662-1667), De propaganda Fideko kolegioa (1662-1666).▼ ▲Babeslea ~~1655ean~~[[1655]]ean hil zen, baina ondoren beste zenbait lan garrantzitsu egin zituen: Sant´Andrea delle Fratte ([[1653]]-[[1657]]), San Carlo alle Quattro Fontane elizako aurrealdea ([[1662]]-[[1667]]), eta De propaganda Fideko kolegioa (1662-[[1666]]). Borromini Italiako [[barrokoa]]ren irudi gailenetakoa da. Erromako barroko handi, simetriko eta egonkorrari mugimendua eta ustekabeko efektuak ekarri zizkion, indarra baino gehiago graziaren bilaketa hobetsiz. Borrominik arkitekturan ezarritako adierazpen-berrikuntzak [[rokoko]]aren ezaugarriak iragartzen ditu. Haren eragina Europara hedatu zen, Austrian eta Alemanian, bereziki.▼ [[1667]]ko abuztu hasieran bere buruaz beste egin zuen, Erroman<ref>[http://web.comhem.se/~u13117202/suicide.htm comhem.se Borromini's suicide] web.comhem.se</ref>. == Borrominiren eragina == ▲Borromini Italiako [[barrokoa]]ren irudi gailenetakoa daizan zen. Erromako barroko handi, simetriko eta egonkorrari mugimendua eta ustekabeko efektuak ekarri zizkion, indarra baino gehiago graziaren bilaketa hobetsiz. ~~Borrominik arkitekturan~~Arkitekturan ezarritako adierazpen-berrikuntzak [[rokoko]]aren ezaugarriak iragartzen ditu. Haren eragina Europara hedatu zen, Austrian eta Alemanian, bereziki. == Lan nabarmenduak == [[Fitxategi:Roman architecture.jpg\|''thumb\|right\|200px\|<small>San Carlo alle Quattro Fontane'', Erroma.</small>.]]▼ ~~<gallery>~~ [[Fitxategi:Borromini SantIvo.jpg\|thumb\|right\|200px\|<small>Sant'Ivo alla Sapienza, Erroma.</small>.]]▼ ▲Fitxategi:Roman architecture.jpg\|''San Carlo alle Quattro Fontane''. * San Carlo alle Quattro Fontane, Erroma. ▲Fitxategi:Borromini SantIvo.jpg\|Sant'Ivo alla Sapienza. * Sant'Ivo alla Sapienza, Erroma. ~~</gallery>~~ * San Giovanni a Laterano basilika barruan * Cappella Spada, San Girolamo della Carità 39 ⟶ 44 lerroa: * Sant'Andrea delle Fratte * Oratori dei Filippini * Congregatio de Fide<ref>[http://www.romeartlover.it/Vasi164a.htm www.romeartlover.it Collegio di Propaganda Fide] romeartlover.it</ref> * Santa Maria dei Sette Dolori * San Giovanni a Oleo (zaharberritzea) 49 ⟶ 54 lerroa: == Erreferentziak == {{ lur \| data=2012/1/9}} {{erreferentzia_zerrenda}} ~~{{Erreferentzia zerrenda}}~~ == Kanpo-loturak == 55 ⟶ 60 lerroa: * {{en}} [http://www.columbia.edu/~jc65/opus/opus.int.htm Columbia University: Joseph Connors, ''Francesco Borromini: Opus Architectonicum,'' Milan, 1998]: Introduction to Borromini's own description of the Casa dei Filippini * {{en}} [http://w1.131.comhem.se/~u13117202/suicide.htm Borromini's own account of his eventually successful suicideattempt] * {{en}} Marvin Trachtenberg and Isabelle Hyman Architecture: from Prehistory to Post-Modernism http://www.greatbuildings.com/buildings/S_Carlo_Alle_Quattro_Fonta.html {{DEFAULTSORT:Borromini, Francesco}}▼ ▲{{~~DEFAULTSORT:~~bizialdia\|1599ko\|1667ko\|Borromini, Francesco}} [[Kategoria:Suitzako arkitektoak]] [[Kategoria:Italiako arkitektoak]] [[Kategoria:~~1599ko~~Barrokoko ~~jaiotzak~~arkitektoak]] ~~[[Kategoria:1667ko heriotzak]]~~

Francesco Borromini: berrikuspenen arteko aldeak