Pizkundea: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
tNo edit summary
No edit summary
1. lerroa:
'''Pizkundea'''<ref name=Euskalterm&HiztegiBatua>[http://www1.euskadi.net/euskalterm/ Euskalterm terminologia-bankuan] ''Pizkunde'' eta ''Errenazimentu'' izenak proposatzen dira, ordena horretan; eta bi horiek daude onartuta, inolako oharrik gabe, euskara batuko hitzak arautzen dituen ''Hiztegi Batua''n. ''Elhuyar gaztelania-euskara'' hiztegiak ''Errenazimentu'' izena dakar.</ref> edo '''Errenazimentua'''<ref name=Euskalterm&HiztegiBatua/> —zenbaitetan ''Berpizkundea''<ref>Ibon Sarasolaren [http://ehu.es/ehg/cgi/zehazki/bila?m=has&z=renacimiento ''Zehazki'' hiztegian hala ageri da], baina ''Hiztegi Batua''k ''pizkunde'' hobesten du «berpizkunde» sarreran.</ref> edo ''Errenaisantza''<ref>EHUren Arte Ederrak tituluaren [http://www.ehu.es/p200-content/eu/pls/entrada/plew0040.htm_asignatura_next?p_sesion=&p_cod_idioma=EUS&p_en_portal=S&p_cod_centro=320&p_cod_plan=BARTE201&p_anyoAcad=act&p_menu=principal&p_cod_asig=11180&p_ciclo=X&p_curso=X&p_vengo_de=asig_cursos ikasgaietan] forma hau erabiltzen da, baina ''Hiztegi Batua''n ez da ageri, ez eta hemen aipatu diren gainerako hiztegietan ere.</ref> ere deitua— [[XV. mendea|XV.]] eta [[XVI. mende]]etako kultura mugimendua izan zen, [[Behe Erdi Aroa]]n [[Florentzia]]n hasi eta geroago [[Europa]]n zehar hedatuz joan zena. Hitz hauHitza orduko garai historikoa izendatzeko ere erabiltzen den arren, kontuan hartu behar da Pizkundeko aldaketak ez zirela Europa osoan batera gertatu. [[Berpizkundeko humanismo|Pentsamendu humanistari]] oso loturik dagoen mugimendu kultural honenhorren oinarria Antzinate klasikoaren iturrietara itzultzea izan zen.
 
[[Fitxategi:David von Michelangelo.jpg|thumb|right|250px|<small>[[Michelangelo]]ren Dabid eskultura ([[Florentzia]]ko Arte Eder Akademia), [[Goi Pizkunde]]ko artearen adibidea.</small>]]
114. lerroa:
=== Musika ===
Italiako iparraldean sortu zen Errenazimentuko musika, ''Ars nova'' izenarekin, eta Errenazimentuko idazle handienen letrak erabili zituen. Musika berriaren lehenengo formak [[frottola]], [[ballata]] eta [[caccia]] izenekoak izan ziren. DenboraHandik gutxira, Frantziara hedatu zen mugimendua, eta [[Bartzelonako konde]]en gortea Errenazimentuko musikak izan zuen gune aipagarrienetakoa bilakatu zen. XVI. mendean etorri zen Errenazimentuaren amaiera, hiru polifonista handiekinhandiokin: [[Orlando di Lasso]], [[Palestrina]] eta [[Tomás Luis de Victoria]].
 
== Erreferentziak ==