Noam Chomsky: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Babespen maila aldatu du "Noam Chomsky"(r)entzako ([Aldatu=Erregistratu gabeko erabiltzaileak blokeatu] (iraungipen-data: 20:20, 19 ekaina 2024 (UTC)) [Mugitu=Erregistratu gabeko erabiltzaileak blokeatu] (iraungipen-data: 20:20, 19 ekaina 2024 (UTC)))
No edit summary
1. lerroa:
{{Artikulu nabarmendua}}
{{Biografia infotaula automatikoa}}
'''Avram Noam Chomsky''' ([[Filadelfia|Philadelphia]], [[Pennsylvania]], [[Ameriketako Estatu Batuak]], 1928ko abenduaren 7a - [[2024|2024ko]] [[Ekainaren 18|ekainaren 18a]])<ref>{{Erreferentzia|izena=Redacción|abizena=Kaosenlared|izenburua=Fallece Noam Chomsky, a los 95 años: Anarquista, lingüista, escritor y activista social •|hizkuntza=|data=2024-06-18|url=https://kaosenlared.net/fallece-noam-chomsky-a-los-95-anos-anarquista-linguista-escritor-y-activista-social/|aldizkaria=kaosenlared.net|sartze-data=2024-06-18}}</ref> [[Hizkuntzalaritza|hizkuntzalaria]], [[Filosofia|filosofoa]], [[zientzialari]] [[Kognizio|kognitiboa]], [[historialari]]a<ref>{{erreferentzia|hizkuntza=En|izena=Robert F.|abizena=Barsky|urtea=1887|data=|izenburua=Noam Chomsky: A Life of Dissent.|url=|artxibo-url=|bilduma=|egunkaria=|aldizkaria=|lana=|liburukia=|zenbakia=|orrialdeak=|orrialdea=|non=|atala=|edizioa=|lekua=|argitaletxea=. MIT Press, Cambridge,|editorea=|formatua=|isbn=|issn=|oclc=|pmid=|pmc=|bibcode=|doi=|sartze-data=}}</ref>, [[gizarte]] kritikaria eta [[Aktibismo|aktibista]] [[Politika|politikoa]] da<ref>{{erreferentzia|hizkuntza=En|izena=Alison Archivado desde el original el 27 de junio de 2009.|abizena=Edgley|urtea=1999|data=Ekainak 27|izenburua=Chomsky's Libertarian Socialism|url=|artxibo-url=|bilduma=|egunkaria=|aldizkaria=|lana=|liburukia=|zenbakia=|orrialdeak=|orrialdea=|non=|atala=|edizioa=|lekua=|argitaletxea=|editorea=|formatua=|isbn=|issn=|oclc=|pmid=|pmc=|bibcode=|doi=|sartze-data=}}</ref>. [[Massachusetts Institute of Technology|Massachusettsko Teknologia Institutuko]] [[hizkuntzalaritza]] eta filosofia irakasle emeritua da, eta [[XX. mendea|XX. mendeko]] hizkuntzalari garrantzitsuenetako bat. 1957ko ''Syntactic Structures'' lanarekin, [[gramatika sortzaile]]aren lehen teorialaria izan zen; hizkuntzalaritza eskola horrek [[sintaxi]]a hizkuntzen ikerkuntzaren erdigunean kokatu zuen, eta jakintza horretara erabateko iraultza ekarri.
 
Chomskyren hizkuntzalaritzak norbanakoak hizkuntzaz jabetzeko duen bideari buruzko teoria berri bat aurkeztu du, eta hizkuntzaren sakoneko egitura eta oinarriei azalpena bilatu nahi die. Hizkuntzaren ikuspegi innatista batez (hizkuntza gizakiaren jaiotzezko gaitasuna da), gramatika giza sistema kognitibo bereizitzat du. Halaber, «hizkuntzaren organo» baten eta gramatika unibertsal baten existentzia aldezten du. Horregatik eta giza zientziei egindako beste ekarpen askorengatik, XX. mendeko zientzialari ospetsuenetako bat da.<ref>{{erreferentzia|izena=Mauricio|abizena=Sáenz,|urtea=2011|izenburua=Noam Chomsky, una vida de discrepancia|argitaletxea=Península.|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=9788483076767.|hizkuntza=Es}}</ref>