Azido laktiko

Azido laktikoa edo esne-azidoa (laktatoa, ionizatzen denean) H₃C-CH(OH)-COOH formula duen azido karboxilikoa da (C₃H₆O₃), hainbat prozesu biokimiko eta fisiologikotan agertzen dena (esaterako, esne-hartziduran). Bi isomero optiko ditu: destrogiroa (D-laktikoa) eta lebogiroa (L-laktikoa), azken horrek garrantzi biologikoa du.

Azido laktiko
Irudi gehiago
Formula kimikoa	C3H6O3
SMILES kanonikoa	2D eredua
MolView	3D eredua
Base konjokatua	DL-lactate ion (en)
Mota	alpha hydroxy acid (en) , hydroxy fatty acid (en) eta fatty alcohol (en)
Ezaugarriak
Dentsitatea	1,225 g/cm³
Azidotasuna (pKa)	3,866 (25 °C)
Fusio-puntua	18 °C
Masa molekularra	90,031694 Da
Erabilera
Tratatzen du	facial dermatosis (en) eta Dermatitis
Identifikatzaileak
InChlKey	JVTAAEKCZFNVCJ-UHFFFAOYSA-N
CAS zenbakia	50-21-5
ChemSpider	592
PubChem	612
Reaxys	8897340
Gmelin	78320
ChEMBL	CHEMBL1200559
ZVG	13000
EC zenbakia	200-018-0
ECHA	100.000.017
CosIng	34809
MeSH	D019344
RxNorm	1314409 eta 28393
UNII	3B8D35Y7S4 eta 33X04XA5AT
NDF-RT	N0000147012
KEGG	C01432 eta D00111

Ekoizpena

Gorputzean, esne-azidoaren ekoizpena esne-hartziduran gertatzen da: oxigenoaren maila txikia denean, glukolisian sortutako azido pirubikoa ez da azido zitrikoaren zikloan sartzen; horren ordez, laktato deshidrogenasa entzimak pirubikoa laktato bihurtzen du, gihar-ehunetan:

pirubato + NADH + H⁺ --> laktato + NAD⁺

Atsedenaldian, laktatoaren maila odolean 1-2mmol/litrokoa da, baina ariketa fisikoarekin 20 mmol/litroko mailaraino hel daiteke. Ariketa handia denean gihar-ehunetan oxigeno-maila nabarmen jaisten da, eta oxigenorik gabeko esne-hartzidura nagusitzen da.

Bestalde, Streptococcus eta Lactobacillus izeneko bakterioak ere gai dira esne-hartzidura burutzeko. Bakterio hauek garrantzia handia dute esnekien industrian, egiten duten esne-hartzidurari esker jogurt, mamia eta gazta bezalako ekoizkinak sortzen baitira. Streptococcus bakterioak ahoan sortzen duen esne-azido, berriz, hortz-haginei kalte egiten die, txantxarra eraginez.