Azido laktiko
Azido laktikoa edo esne-azidoa[1] (laktatoa, ionizatzen denean) H3C-CH(OH)-COOH formula duen azido karboxilikoa da (C3H6O3), hainbat prozesu biokimiko eta fisiologikotan agertzen dena (esaterako, esne-hartziduran). Bi isomero optiko ditu: destrogiroa (D-laktikoa) eta lebogiroa (L-laktikoa), azken horrek garrantzi biologikoa du.
| Azido laktiko | |
|---|---|
 | |
 | |
| Formula kimikoa | C3H6O3 |
| SMILES kanonikoa | 2D eredua |
| MolView | 3D eredua |
| Base konjokatua | DL-lactate ion (en)  |
| Mota | alpha hydroxy acid (en) , hydroxy fatty acid (en) eta fatty alcohol (en) |
| Ezaugarriak | |
| Dentsitatea | 1,225 g/cm³ |
| Azidotasuna (pKa) | 3,866 (25 °C) |
| Fusio-puntua | 18 °C |
| Masa molekularra | 90,031694 Da |
| Erabilera | |
| Tratatzen du | facial dermatosis (en) eta Dermatitis |
| Identifikatzaileak | |
| InChlKey | JVTAAEKCZFNVCJ-UHFFFAOYSA-N |
| CAS zenbakia | 50-21-5 |
| ChemSpider | 592 |
| PubChem | 612 |
| Reaxys | 8897340 |
| Gmelin | 78320 |
| ChEMBL | CHEMBL1200559 |
| ZVG | 13000 |
| EC zenbakia | 200-018-0 |
| ECHA | 100.000.017 |
| CosIng | 34809 |
| MeSH | D019344 |
| RxNorm | 1314409 eta 28393 |
| UNII | 3B8D35Y7S4 eta 33X04XA5AT |
| NDF-RT | N0000147012 |
| KEGG | C01432 eta D00111 |
EkoizpenaAldatu
Gorputzean, esne-azidoaren ekoizpena esne-hartziduran gertatzen da: oxigenoaren maila txikia denean, glukolisian sortutako azido pirubikoa ez da azido zitrikoaren zikloan sartzen; horren ordez, laktato deshidrogenasa entzimak pirubikoa laktato bihurtzen du, gihar-ehunetan:
- pirubato + NADH + H+ --> laktato + NAD+
Atsedenaldian, laktatoaren maila odolean 1-2mmol/litrokoa da, baina ariketa fisikoarekin 20 mmol/litroko mailaraino hel daiteke. Ariketa handia denean gihar-ehunetan oxigeno-maila nabarmen jaisten da, eta oxigenorik gabeko esne-hartzidura nagusitzen da.
Bestalde, Streptococcus eta Lactobacillus izeneko bakterioak ere gai dira esne-hartzidura burutzeko. Bakterio hauek garrantzia handia dute esnekien industrian, egiten duten esne-hartzidurari esker jogurt, mamia eta gazta bezalako ekoizkinak sortzen baitira. Streptococcus bakterioak ahoan sortzen duen esne-azido, berriz, hortz-haginei kalte egiten die, txantxarra eraginez.
ErreferentziaAldatu
Kanpo-estekakAldatu
Datuak: Q161249
Multimedia: Lactic acid
