Azido laktiko

gai elkartu kimiko

Azido laktikoa edo esne-azidoa[1] (laktatoa, ionizatzen denean) H3C-CH(OH)-COOH formula duen azido karboxilikoa da (C3H6O3), hainbat prozesu biokimiko eta fisiologikotan agertzen dena (esaterako, esne-hartziduran). Bi isomero optiko ditu: destrogiroa (D-laktikoa) eta lebogiroa (L-laktikoa), azken horrek garrantzi biologikoa du.

Azido laktiko
Formula kimikoaC3H6O3
SMILES kanonikoa2D eredua
MolView3D eredua
Base konjokatuaDL-lactate ion (en) Itzuli
Motaalpha hydroxy acid (en) Itzuli, hydroxy fatty acid (en) Itzuli eta fatty alcohol (en) Itzuli
Ezaugarriak
Dentsitatea
1,225 g/cm³
Azidotasuna (pKa)3,866 (25 °C)
Fusio-puntua18 °C
Masa molekularra90,031694 Da
Erabilera
Tratatzen dufacial dermatosis (en) Itzuli eta Dermatitis
Identifikatzaileak
InChlKeyJVTAAEKCZFNVCJ-UHFFFAOYSA-N
CAS zenbakia50-21-5
ChemSpider592
PubChem612
Reaxys8897340
Gmelin78320
ChEMBLCHEMBL1200559
ZVG13000
EC zenbakia200-018-0
ECHA100.000.017
CosIng34809
MeSHD019344
RxNorm1314409 eta 28393
UNII3B8D35Y7S4 eta 33X04XA5AT
NDF-RTN0000147012
KEGGC01432 eta D00111

Ekoizpena aldatu

Gorputzean, esne-azidoaren ekoizpena esne-hartziduran gertatzen da: oxigenoaren maila txikia denean, glukolisian sortutako azido pirubikoa ez da azido zitrikoaren zikloan sartzen; horren ordez, laktato deshidrogenasa entzimak pirubikoa laktato bihurtzen du, gihar-ehunetan:

pirubato + NADH + H+ --> laktato + NAD+

Atsedenaldian, laktatoaren maila odolean 1-2mmol/litrokoa da, baina ariketa fisikoarekin 20 mmol/litroko mailaraino hel daiteke. Ariketa handia denean gihar-ehunetan oxigeno-maila nabarmen jaisten da, eta oxigenorik gabeko esne-hartzidura nagusitzen da.

Bestalde, Streptococcus eta Lactobacillus izeneko bakterioak ere gai dira esne-hartzidura burutzeko. Bakterio hauek garrantzia handia dute esnekien industrian, egiten duten esne-hartzidurari esker jogurt, mamia eta gazta bezalako ekoizkinak sortzen baitira. Streptococcus bakterioak ahoan sortzen duen esne-azido, berriz, hortz-haginei kalte egiten die, txantxarra eraginez.

Erreferentzia aldatu

  1. «láctico» www.ehu.eus (Zehazki - UPV/EHU) (Noiz kontsultatua: 2023-02-24).

Kanpo-estekak aldatu

Luanda errorea in Modulu:Autoritate_kontrola at line 552:attempt to index field 'datavalue' (a nil value).