Andrea López Chao
Andrea López Chao (Mondoñedo, XIX. mendea - XX.. mendea) Kubara emigratu zuen maistra galiziarra izan zen. Habanako Zentro Galiziarreko zuzendaria eta Hijas de Galicia elkarteko lehendakariordea izan zen. Kubako Emakumeen I. Kongresuan parte hartu zuen 1923an.
| Andrea López Chao | |
|---|---|
 | |
| Bizitza | |
| Jaiotza | Mondoñedo, XIX. mendea |
| Herrialdea |  Galizia |
| Heriotza | XX. mendea ( urte) |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | irakaslea |
Ibilbidea
aldatuGutxi dakigu Galizian egindako ibilbideari buruz. Emigratu aurretik, maistra aritu zen 1897an Paradavellan, A Fonsagradan. Gero, Lindin eskolan eta gero Couboeira eta Viloallen, Mondoñedoko Udalaren azken hiru parrokietan.[1]1898an, El Regional de Lugo egunkariak Lindin (Mondoñedo) eskola mistoko bitarteko maistra izendatu zutela jakinarazi zuen, 450 pezetako urteko soldatarekin.[2]
Alargun, Kubara emigratu zuen. Han irakasle aritu zen, Habanako Galiziako sozietate-mugimenduan paper garrantzitsua jokatuz, eta emakumeen egoeraz arduratuta, kargu garrantzitsuak izan zituen mugimendu feministetan.
Habanako Galiziako Zentroa
aldatu1904an, El Norte de Galiciak hauxe esan zuen: "Andrea López Chao, Viloalleko maistra izan zena, Mondoñedon, Habanako Centro Gallego irakaskuntza-establezimenduko zuzendari izendatu zuten. Oposizioz irabazi zuen lanpostu hori, eta hilean 75 urrezko pisuko soldata du".[3]
Han irakasle eta zuzendari aritu zen urteetan zehar, eta 1924an berak proposatu zuen “Plantel de Concepción Arenal” izena, Galiziako Zentroaren irakaskuntza-taula, lehen hezkuntzako klaseak eta mozketa eta joskintzako, merkataritzako, takigrafiako eta abarretako gaueko klaseak ematen zituena.[4][5]
Galiziako alabak
aldatu1917an Hijas de Galicia elkartea sortu zen Kuban, galiziar emakume etorkinak gehiegikerietatik eta diskriminazioetatik laguntzeko eta defendatzeko. Gobernua gizonek osatzen eta zuzentzen zuten, harik eta, 1919an Araudia aldatu zen arte. Andrea López Chao izan zen elkarteko lehendakariorde izateko hautatu zuten lehen emakumea.[6]
Kubako Emakumeen I. Biltzarra
aldatuAndrea López Chaok Hijas de Galicia ordezkatuz parte hartu zuen Kubako Emakumeen I. Kongresuan, Kubako Emakumeen Elkarteak antolatuta eta Habanan 1923ko apirilaren 1etik 6ra bitartean. 31 erakundek parte hartu zuten, eta emakumeen sufragio-eskubidea, gizonen eskubide-berdintasuna, drogari eta prostituzioari aurre egitea, irakaskuntza aldatzea eta haurrak babestea eskatu zuten.[4]
Eco de Galiciak 1923ko apirilaren 22an erreproduzitutako "Actuación de la mujer en el hogar" hitzaldian, emakumeak gizartean izan behar zuen zereginari buruzko iritzia eman zuen, familien ardatz eraldatzailetzat eta gizarte hobe baten eraketan parte erabakigarritzat jota.[1]
"Egitate bat da, zoritxarrez onartuegia, emakumea gizarteei eragiten dieten arazoak konpontzeko gaitasun gutxiagokotzat jotzea. Eta, hala ere, aitortu beharra dago arazo horiek konpontzeko faktorerik garrantzitsuena eta beharrezkoena emakumeari dagokiola gizonari baino gehiago (...) Lege naturalen malgutasunik ezaren beraren ondorioz, emakumea hezteko eskubideaz eta botereaz armatuta dago; eta giza erakundeek ez dituzte aberriarekiko betebeharrak beteko, baldin eta beren lanarekin bat egiten ez badute, Naturaren sorkuntza horien eskubideak babesten ez badituzte (...) Hitz batean, familia, eta bere baitan emakumea, Aberriaren ohorerako, defentsarako eta handitasunerako hazten den belaunaldia heztera bideratua dago; eta Aberria bere ezkutuaz familiaren segurtasuna eta askatasuna babestea dagokio .[1] Eco de Galicia, n.º 189, 22-04-1923
Lanak
aldatuBibliografia
aldatu- Andrea López Chao María Xosé Porteroren Sándalo eleberrian agertzen da, Galaxiak 2019an argitaratua.[8][9]
Erreferentziak
aldatu- ↑ a b c Andrea López Chao, unha mestra mindoniense pioneira do feminismo en Cuba | Caderno de campo de Antonio Reigosa. (Noiz kontsultatua: 2023-12-02).
- ↑ La ciudad. 27 de abril de 1898, p. 3 or..
- ↑ Cabos sueltos. Nos alegramos. 3 de xuño de 1904, p. 2 or..
- ↑ a b c «Andrea L. Chao, una maestra de Mondoñedo en el I Congreso de Mujeres de Cuba en 1923» La Voz de Galicia 6 de maio de 2018.
- ↑ «Centro Gallego de La Habana - EcuRed» www.ecured.cu.
- ↑ «Emigrantes de Viveiro y Ribadeo presidieron Hijas de Galicia en Cuba» La Voz de Galicia 8 de marzo de 2020.
- ↑ «Andrea López Chao. Álbum das mulleres. culturagalega.org» culturagalega.gal.
- ↑ ««Unha mestra de Mondoñedo promoveu a atención a galegas prostituídas en Cuba»» La Voz de Galicia 26 de maio de 2019.
- ↑ «“Para dar cun relato da emigración, hai que loitar contra o esquecemento, contra a amnesia inducida e sen mitificar nada”» Praza Pública 21 de xuño de 2019.
Ikus, gainera
aldatuKanpo estekak
aldatu
Datuak: Q57909051
Multimedia: Andrea López Chao / Q57909051
