2016ko Eskoziako Legebiltzarrerako hauteskundeak

2016ko Eskoziako Legebiltzarrerako hauteskundeak urte bereko maiatzaren 5an izan ziren, eta Eskoziako Legebiltzarraren V. legealdiko 129 legebiltzarkideak hautatu ziren, zeinetatik 73k hautesbarruti bana ordezkatzen zuten. 16 eta 17 urteko gazteek bozkatu ahal izan zuten Eskoziako Legebiltzarrerako lehenengo hauteskundeak izan ziren.[1] Hiru alderdi handien buruzagi eta hautagaiak emakumeak izan ziren lehenengo aldia izan zen ere.

2011 2021
2016ko Eskoziako Legebiltzarrerako
hauteskundeak
2016ko maiatzaren 5a
Eskoziako Legebiltzarreko 129 eserlekuak
65 eserleku gehiengo osorako
Parte-hartzea:
Barrutiak
%55,8
%5,3
Eskualdeak
%55,8
%5,3
Eskoziako Alderdi Nazionala
Nicola Sturgeon
Barruti bozak 1.059.898 %46,5 1,1
Eskualde bozak 953.587 %41,7 2,3
Eserlekuak 63 6
Eskoziako Alderdi Kontserbadorea
Ruth Davidson
Barruti bozak 501.844 %22,0 8,1
Eskualde bozak 524.222 %22,9 10,6
Eserlekuak 31 16
Eskoziako Alderdi Laborista
Kezia Dugdale
Barruti bozak 514.261 %22,6 9,2
Eskualde bozak 435.919 %19,1 7,2
Eserlekuak 24 14
Eskoziako Alderdi Berdea
Patrick Harvie
Barruti bozak 13.172 %0,6
Eskualde bozak 150.426 %6,6 2,2
Eserlekuak 6 4
Eskoziako Liberal Demokratak
Willie Rennie
Barruti bozak 178.238 %7,8 0,1
Eskualde bozak 119.284 %5,2
Eserlekuak 5
Ezkerrean barruti bakoitzeko alderdi irabazlea ikus daiteke. Eskuinean eskualde bakoitzeko zerrenda bozen bidez hautatutako biltzarkideak ikus daitezke.
Lehen Ministroa
hauteskundeen aurretik:
Hautaturiko
Lehen Ministroa:
Nicola Sturgeon
SNP
Nicola Sturgeon
SNP

Legebiltzarra 2016ko martxoaren 24an desegin zen, hauteskunde kanpainari hasiera emanez. Bost alderdi politikok zeuzkaten ordezkariak aurreko legegintzaldian: Nicola Sturgeon Lehen Ministroaren Eskoziako Alderdi Nazionala (SNP), Kezia Dugdalen Alderdi Laborista (Lab), Ruth Davidsonen Alderdi Kontserbadorea (Con), Willie Rennieren Eskoziako Liberal Demokratak (LibDem), eta Patrick Harvieren eta Maggie Chapmanen Eskoziako Alderdi Berdea. Bost alderdi horietatik, lauk buruzagiz aldatu zuten 2011ko hauteskundeetatik 2016koetara (guztiak Berdeak izan ezik).

Eskoziako Alderdi Nazionalak hauteskundeak irabazi zituen, eta gobernuari eutsi zion hirugarren legealdi batez, baina aurreko hauteskundeetan lortutako gehiengo osoa galdu zuen. Alderdi Kontserbadorearen sostenguak nabari egin zuen gora, eta laboristak gainditu zituen bigarren indar eta oposizioburu gisa. Hauteskunde hauek izan ziren laboristak hirugarren postuan gelditu ziren lehenengo aldia azken 98 urteetan.[2] Eskoziako Berdeek sei eserleku eskuratu zituzten eskualde zerrendetan, eta Liberal Demokratak gainditu zituzten. Azken horiek 5 eserlekutan mantendu ziren, eta legebiltzarraren sorreratik lehenengoz bosgarren postura jaitsi ziren.

Eskoziako Alderdi Nazionalak gehiengo osoa galdu zuten arren, alderdirik handiena zen oraindik alde oso zabal batengatik, bigarren indarraren ordezkarien bikoitza baino gehiago izanik. Ondorioz, Nicola Sturgeonek SNPren gobernu berri bat osatuko zuela adierazi zuen, Alderdi Berdearen sostenguarekin. Maiatzaren 17an lehen ministro hautatu zuten.[3]

Hauteskunde legea

aldatu
Sakontzeko, irakurri: «Ordezkaritza proportzional misto»

Eskoziako Legebiltzarrerako hauteskundeetan ordezkaritza proportzional mistoa (MMP) da erabiltzen den hauteskunde sistema. Legebiltzarreko 129 legebiltzarkideetatik 73 hautesbarrutien bidez hautatzen dira, eta gainerako 56ak D'Hondt metodoa MMP sistemara aplikatuz.

Eskozia 73 hautesbarrutitan dago banatuta, eta hautesbarruti horiek 8 eskualde osatzen dituzte: Eskozia Erdialdea, Glasgow, Highland eta Uharteak, Lothian, Erdiko Eskozia eta Fife, Eskozia Ipar-ekialdea, Hego Eskozia, eta Eskozia Mendebaldea. Hautesleek bi boto eman behar dituzte: "barruti botoa", haien hautesbarrutiko ordezkaria hautatzeko; eta "zerrenda botoa" edo "eskualde botoa", haien eskualdeko 7 ordezkariak hautatzeko. Bi boto horiek ez dute zertan alderdi berarentzat izan, eta ondorioz alderdien barruti boto kopurua eta zerrenda boto kopurua normalean ez da berdina izaten.

Emaitzak

aldatu

  2016ko Eskoziako Legebiltzarrerako hauteskundeak[4]

 
Alderdia Ordezkaritza proportzional mistoa Eserlekuak
guztira
Hautesbarrutiak Eskualdeak
Bozak % +/- Eser. +/- Bozak % +/- Eser. +/- Guztira +/-
Eskoziako Alderdi Nazionala (SNP) 1.059.898 46,5 +1,1 59 +6 953.587 41,7 -2,3 4 -12 63 6
Eskoziako Alderdi Kontserbadorea (Con) 501.844 22,0 +8,1 7 +4 524.222 22,9 +10,6 24 +12 31 16
Eskoziako Alderdi Laborista (Lab) 514.261 22,6 -9,2 3 -12 435.919 19,1 -7,2 21 -1 24 13
Eskoziako Alderdi Berdea 13.172 0,6 n/a 0 = 150.426 6,6 +2,2 6 +4 6 4
Eskoziako Liberal Demokratak (LibDem) 178.238 7,8 -0,1 4 +2 119.284 5,2 = 1 -2 5
Erresuma Batuaren Independentziaren Alderdia (UKIP) 46.426 2,0 +1,1 0 =
Elkartasuna 14.333 0,6 +0,5 0 =
Alderdi Kristaua 1.162 0,1 = 0 = 11.686 0,5 -0,3 0 =
Altxa-Eskoziako Aliantza Ezkertiarra (RISE) 10.911 0,5 n/a 0 =
Emakumeen Berdintasunaren Alderdia 5.968 0,3 n/a 0 =
Britainia Hobea-Alderdi Unionista 2.453 0,1 n/a 0 =
Clydesdale eta Hego Eskoziako Independentea 909 0,0 n/a 0 = 1.485 0,1 n/a 0 =
Animalien Ongizatearen Alderdia (AWP) 1.819 0,1 n/a 0 =
Eskoziako Alderdi Libertarioa 119 0,0 n/a 0 = 1.686 0,1 n/a 0 =
Fronte Nazionala 617 0,0 = 0 =
Britainiako Alderdi Komunista (CPB) 510 0,0 = 0 =
Sindikalisten eta Sozialisten Koalizioa (TUSC) 3.540 0,1 n/a 0 =
Independenteak 6.011 0,3 -0,3 0 = 4.420 0,2 = 0 -1 0 1
Boz baliogabeak 9.215 0,4 +0,1 3.812 0,2 -0,1
Guztira 2.288.369 100 73 2.289.564 100 56 129

Laburpena

aldatu
Eskualde bozak
Alderdiak Ehunekoak
SNP
41.7%
Kontserbadoreak
22.9%
Laboristak
19.1%
Berdeak
6.6%
LibDem
5.2%
UKIP
2.0%
Besteak
2.5%
Legebiltzarreko eserlekuak
Alderdiak Eserlekuen ehunekoak
SNP
48.8%
Kontserbadoreak
24.0%
Laboristak
18.6%
Berdeak
4.7%
LibDem
3.9%


Erreferentziak

aldatu
  1. (Ingelesez) «Cut in Scottish voting age passed unanimously» BBC News 2015/06/18.
  2. (Ingelesez) «Election 2016: Before-and-after and party strength maps» 2016/05/09.
  3. (Ingelesez) «Nicola Sturgeon wins Scottish first minister vote» BBC News 2016/05/17.
  4. (Ingelesez) «2016 Election results» The Scottish Parliament (Noiz kontsultatua: 2020/11/6).

Ikus, gainera

aldatu

Kanpo estekak

aldatu