Carme Claramunt i Barot
Carme Claramunt i Barot (Roda de Berà, Tarragona, 1897ko irailaren 28a – Sant Adrià de Besòs, 1939ko apirilaren 18a) Esquerra Republicana eta Estat Catalàko militantea 41 urterekin fusilatu zuten.[1] Botako zelaian fusilatutako lehen emakumea izan zen, erregimen frankistak 1717 pertsona exekutatu zituen tokian, 1939 eta 1952 artean.[2]
| Carme Claramunt i Barot | |
|---|---|
 | |
| Bizitza | |
| Jaiotzako izen-deiturak | Carme Claramunt i Barot |
| Jaiotza | Roda de Berà, 1897ko irailaren 28a |
| Herrialdea |  Katalunia |
| Heriotza | Sant Adrià de Besòs, 1939ko apirilaren 18a (41 urte) |
| Hobiratze lekua | El Camp de la Bota (en)  |
| Heriotza modua | heriotza zigorra: bala zauria |
| Hezkuntza | |
| Hizkuntzak | katalana |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | politikaria |
| Sinesmenak eta ideologia | |
| Alderdi politikoa |  Kataluniako Ezker ErrepublikanoaCatalan State - Proletarian Party (en)  Estat Català |
Biografia aldatu
Joan Claramunt Colinaren eta Josefina Barot Virgilioren alaba zen Carmen. Roda de Beràn jaio zen, Badalonan bizi izan zen eta 1939ko apirilaren 18an fusilatu zuten, Les Corts emakumeen kartzelatik pasatu ondoren.
Auzotar batek salatu zuen, eta izeba Angelica Picas ere salatu zuen. Etxe berean bizi ziren, Badalona itsasoko kalean. Ideologiaz gain, salaketaren atzean interes ekonomikoak zeuden, Picas baitzen Claramuntek lan egiten zuen dendaren jabea eta haren oinordekoa izatea nahi zuen izebak. Falangistek bi emakumeak atxilotu zituzten matxinada militarraren eta Estatuaren botere legitimoen aurka.[3]
Les Corts espetxean sartu zen 1939ko martxoaren 3an. Falangeak eman zuen martxoaren 8ko ofizioaren arabera, "oso emakume arriskutsua" eta "Mugimendu Nazional Loriatsua" ren haserrea pizten zuen. Esquerra Republicanako eta Estat Catalàko militantetzat hartzen zuten. Gerra-kontseilua martxoaren 27an egin zen Bartzelonako Justizia Jauregian, eta epaiak heriotza-zigorra ezarri zion Ginés Sánchez Quilesekin batera.[4]
Emili Ferrando historialariak berreskuratu zuen bere azken gutuna, Joan Mercadék, También Somos elkarteko kideak gordeta zuena. Mercadé Les Corts emakumeen kartzelan Carmekin egon zen Teresa Ríosen semea da. Gaztelaniaz idatzi zuen Carmek 1939ko apirilaren 18ko goizaldean, fusilatua izan aurretik. Honela dio gutunak:
Tieta estimatua. Epaileak heriotza-zigorra ezarri eta Generalisimoak hala agindu zuela esan didate, eta gaur goizean bostetan fusilatu egingo naute. Zuk badakizu errugabe bat hiltzen dutela. Zuk ez duzu niregatik zertan sufritu, zu uztea da pena bakarra, baina konforme zaitez Jainkoak horrela nahi du. Zerutik eskatuko dut zuri ezer falta ez dakizun. Zuk badakizu ez garela hiltzen, lurra utzi baino ez dugula egiten.
Tieta, nik ez dakit nola esan azaldu nahi nizukeena, kontsolamendu hitzetatik desesperatu ez zaitezen, kontsolatuko zaituen gauza bakarra gure kontzientzia hain garbian pentsatzea izango da. Zuri, maitea, urte askotako bizitza eta osasuna opa dizut. Ahaztezinak diren neba-arrebei, ilobei eta lagunei jakinaraziko diezu fusilatu nautela, eta nik guztiontzat eskatuko diet hemen ez daizuen ezer falta. Guztiok gogor egin behar dugun kolpe horri aurre egiteko indar handia izatea; nik beste kideentzat justizia eskatu nahi dut, nik ezin izan baitut hartaz gozatu.
Musu eta besarkada amaigabe bat bidaltzen dizu, inoiz ahaztuko ez zaituen alabak.
1939ko apirilaren 18an, zigorraren jakinarazpen-eginbidea aurkeztu zioten, eta hark uko egin zion sinatzeari, eta bertaratuek lekuko gisa egin zuten. Goizaldeko ordu bietan libratu zuten, Sánchez Quilesekin, epaiak indarra hartu ondoren. Goizeko 5etan, Carme Claramunt Botako zelaian fusilatu zuten. Berehala hobi arruntean lurperatu zuten, bertan zegoen medikuak hil zela ziurtatu ondoren.[5]
1939ko apiriletik 1940ko azarora bitartean La Bota zelaian fusilatu zituzten hamaika emakumeetako bat izan zen, ondorengo hauekin batera; Magdalena Nolla, Eugènia González Ramos, Cristina Fernàndez, Ramona Peralba Sala, Dolors Giorla Laribal, Elionor Malich Salvador, Virginia Amposta Amposta, Assumpció Puigdelloses Vila, Inés Jiménez eta Neus Bouza Gil.[6][7]
Aintzatespenak aldatu
- 2015ean, plaka bat jarri zen La Bota zelaian fusilatutako hamaika emakumeen omenez, Carme Claramunt i Barot izena eta adina barne.[8]
- 2016an, Carme Claramunt i Barot eta La Bota zelaian fusilatutako beste hamar kideak eta Maria Salvo Francoren aurkako ekintzailea omendu zituen Grup.Promotor del Futur Monument a la Presó de Dones de Les Corts taldeak Espainiako Bigarren Errepublikaren aldarrikapenaren 85. urteurrenean.[7]
- 2017an, La Minako eta El Botako Artxibo Historikoa eta Dokumentazio Zentroa elkarteak bideo bat aurkeztu zuen, Botako zelaian fusilatutako hamaika emakumeen oroimenez, gerra zibilaren ondoren emakumeek jasandako errepresioari buruzkoa.[6]
- 2019ko otsailaren 24an, exekuzioetatik laurogei urte betetzean, Bartzelonako Udalak "Exekutatuen panela" inauguratu zuen San Martin barrutian.
Erreferentziak aldatu
- ↑ Arxiu Parroquial de Roda de Berà. Baptismes (1890-1929).pàg.92 (imatge 95). 2 d'octubre de 1897.
- ↑ Sans, Francesc. (18 de juny de 2016). Carme Claramunt: “Estimada tieta, esta mañana a las cinco me van a fusilar”. .
- ↑ En memòria: Carme Claramunt i Barot -. 2019-01-27.
- ↑ [http://www.presodelescorts.org/sites/default/files/afusellades_es.pdf Los consejos de guerra: las once fusiladas del Camp de la Bota. ].
- ↑ Archivo del Gobierno Militar de Barcelona. Carpeta 58. S.V. 2863
- ↑ a b «Las ‘11 rosas’ fusiladas en el Camp de la Bota» La Vanguardia 2016-03-25 (Noiz kontsultatua: 2023-09-10).
- ↑ a b Merino, Olga; rv. (2016-04-14). «Las once rosas» elperiodico (Noiz kontsultatua: 2023-09-10).
- ↑ (Katalanez) «Descoberta de placa en homenatge a les dones afusellades al Camp de la Bota» www.sant-adria.cat (Noiz kontsultatua: 2023-09-10).
Kanpo estekak aldatu
Datuak: Q24036212
Multimedia: Carme Claramunt / Q24036212
