Magdalena Nolla Montseny

Etxekoandre fusilatua

Magdalena Nolla Montseny (Alforja, Bajo Campo, Tarragona, 1904Sant Adrià de Besòs, Bartzelona, 1939ko ekainaren 21a) kataluniar errepublikanoa izan zen, Bartzelonako Les Corts emakumeen kartzelan preso hartua.[1] Esquerra Republicana de Catalunyako militantea (ERC), 34 urterekin La Bota zelaian fusilatu zuten errepresio frankistaren ondorioz.[2]

Magdalena Nolla Montseny
Bizitza
JaiotzaAlforja, 1904
Herrialdea Katalunia
HeriotzaSant Adrià de Besòs1939ko ekainaren 21a (34/35 urte)
Heriotza modua: bala zauria
Jarduerak
Jardueraketxekoandrea
KidetzaKataluniako Ezker Errepublikanoa

Biografia aldatu

Nolla Montseny Tarragonako Alforjan jaio zen, baina dokumentu batzuetan Astorgan jaioa zela adierazten da.[3][4] Bartzelonan bizi zen. ERCko militantea zen eta Errepublikarekin eta Kataluniako kausarekin konpromiso aktiboa zuen.[5]

Gerra zibila amaitzean, frankismoak garaituen errepresioari ekin zion. Testuinguru horretan, salaketa ugari egon ziren, zurrumurruak zabaldu ziren, eta, ondorioz, sindikatuetan, ezkerreko alderdietan, katalanistetan, emakume antifaxisten elkarteetan, milizianoetan, frontean eta Sorospen Gorrian afiliatuak izan zirela susmatzen zuten pertsonak epaitegi militarretan epaitu ziren, eta zigor gogorrak jartzen zizkieten.

Nolla Montseny ezkonduta zegoen eta etxekoandrea zen, senarrak Frantziara ihes egin zuen eta beramauzotar batek salatu zuen. 1939ko otsailaren 22an sartu zen Les Corts emakumeen kartzelan. Beste hemezortzi lagunekin batera, gerra-kontseilua egin ondoren, oso jarrera txarreko emakumea izatea, Molins de Rei-ko kontrol-patruilak zuzentzea, San Feliu de Llobregateko Duran asiloa arpilatzea eta 1934ko iraultzan parte hartu zuen estremista izatea leporatu zioten. Haren akusazioa emakume politizatuaren profilaren barruan sartzen zen, gerran bando errepublikanoarekin aktiboki nahastua.[6] Hiltzera kondenatu zuten eta La Bota zelaian fusilatu zuten 1939ko ekainaren 21ean.[7]

1939ko apiriletik 1940ko azarora bitartean La Bota zelaian fusilatu zituzten hamaika emakumeetako bat izan zen, ondorengo hauekin batera; Carme Claramunt i Barot, Eugènia González Ramos, Cristina Fernàndez, Ramona Peralba Sala, Dolors Giorla Laribal, Elionor Malich Salvador, Virginia Amposta Amposta, Assumpció Puigdelloses Vila, Inés Jiménez eta Neus Bouza Gil[8][9]

Aintzatespenak aldatu

 
La Bota zelaian exekutatutakoen panela
  • 2015ean, plaka bat jarri zen La Bota zelaian fusilatutako hamaika emakumeen omenez, Magdalena Nolla Monstsenyren izena eta adina barne.[10]
  • 2016an, Magdalena Nolla Montseny eta La Bota zelaian fusilatutako beste hamar kideak eta Maria Salvo Francoren aurkako ekintzailea omendu zituen Grup Promotor del Futur Monument a la Presó de Dones de Les Corts taldeak Espainiako Bigarren Errepublikaren aldarrikapenaren 85. urteurrenean.[9]
  • 2017an, La Minako eta El Botako Artxibo Historikoa eta Dokumentazio Zentroa elkarteak bideo bat aurkeztu zuen, Botako zelaian fusilatutako hamaika emakumeen oroimenez, gerra zibilaren ondoren emakumeek jasandako errepresioari buruzkoa.[8]
  • 2019ko otsailaren 24an, exekuzioetatik laurogei urte betetzean, Bartzelonako Udalak "Exekutatuen panela" inauguratu zuen San Martin barrutian.

Erreferentziak aldatu

Kanpo estekak aldatu