Trapezioaren kumulua

Trapezioaren Kumulua» orritik birbideratua)

Trapezioaren kumulua edo Theta1 Orionis izar kumulu irekia da, Orion konstelazioko izen bereko nebulosaren erdian dagoena. Galileo Galileik 1617ko otsailaren 4an aurkitu zuen. Galileok izarretako hiru marraztu zituen (A, C eta D), baina ez zuen inguruko nebulosari buruzko oharrik egin.[1] Laugarren osagaia (B) zenbait behatzailek identifikatu zuten 1673an, eta beste osagai batzuk geroago aurkitu ziren, 1888an zortzi guztira. Ondoren, izar batzuk bitar bezala sailkatu zituzten. Behaketa-baldintza egokietan 5 hazbeteko (127 mm-ko irekiera) teleskopio amateur batekin sei izarrak ikus daitezke.[2]

Trapezioaren kumulua
Behaketa
Distantzia Lurretik399 pc
Metaltasuna−0,146
AurkitzaileaGalileo Galilei
KonstelazioaOrion
Abiadura erradiala28,94 km/s
Igoera zuzena83,81875 °
Deklinazioa−5,38722 °
Izendapenak

Identifikazioa aldatu

Oso erraza da identifikatzen, lau izarreko asterismo distiratsu samarra osatzen baitu. Laurak askotan A, B, C, D bezala identifikatzen dira, igoera zuzenaren goranzko ordenan. Lau izarretatik distiratsuena C da (Theta1 Orionis C), 5,13ko itxurazko magnitudearekin. A eta B izar bitar ekplisatzaile gisa identifikatu dira.

Trapezioaren irudi infragorriak izarrarteko hodeiak sartzeko gai dira, eta askoz ere izar-osagai gehiago aurkitu dira. Multzoaren barruko izarren erdiak, gutxi gorabehera, lurruntze-disko zirkumestelarrak dituztela ikusi dute (horrek planeta osatzeko hipotesi probablea adierazten du). Gainera, nano marroiak eta beste izar batzuk identifikatu dituzte.

A, B, C, D, E eta F izeneko kumuluko 6 izar nagusiak baldintza onenetan konpon daitezke, 60 mm-ko irekiera baino ez duten teleskopio amateur txikiekin. Kumuluko izar bakoitzaren itxurazko magnitudea hauxe da:

  • A = +6,7 ~ +7,7 (bitar eklipsatzailea, 65,43 egunekoa)
  • B = +7,9 ~ +8,6 (6,47 eguneko bitar eklipsatzailea)
  • C = +5,1
  • D = +6,7
  • E = +10,3
  • F = +11

Kumuluko izarren artean ageri diren distantzia angeluarrak, arku segundoetan, behetik eskuinerako grafikoan ikus daitezke.

   

Erreferentziak aldatu

  1. (Ingelesez) Bard College. (PDF) Galileo's The Starry Messenger. .
  2. (Ingelesez) Lodriguss, Jerry. The Trapezium. .

Kanpo estekak aldatu

  Artikulu hau astronomiari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.