Teresa de Pedro

Teresa de Pedro
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	María Teresa de Pedro Lucio
Jaiotza	Malillos (en) , 1944 (79/80 urte)
Herrialdea	Espainia
Hezkuntza
Heziketa	Madrilgo Complutense Unibertsitatea
Hizkuntzak	gaztelania
Jarduerak
Jarduerak	fisikaria eta unibertsitateko irakaslea
Enplegatzailea(k)	Zientzia Ikerketen Kontseilu Nagusia

María Teresa de Pedro Lucio (Malillos de Sayago, Pereruela, Zamora, 1944) zamorar fisikaria eta irakaslea da, robotikan aditua eta adimen artifizialeko programen aitzindaria, gidaririk gabeko ibilgailuaren jatorria.^[1]^[2]

Biografia

Unibertsitateko prestakuntza: fisika

Gurasoek garai hartan gizonek jasotzen zutenaren antzeko prestakuntza akademikoa jasotzeko aukera eman zioten. Gainera, irakasle batek fisikarekiko jakinmina piztu zion, buruz ikastera baino gehiago arrazoitzera behartzen zuen ikasgaia. Horrelaxe hasi zen bere unibertsitateko prestakuntza, eta bere garaiko Espainiako zientzialari nabarmenenetako bat bihurtu zen.^[3]

Horregatik, 1967an Zientzia Fisikoetan lizentziatu zen Madrilgo Unibertsitate Konplutentsean. Fisika atomikoan karrera amaierako lana egiteko IBM 1620 ordenagailu bat erabili zuen. Txartel zulatuak erabiltzen zituen makina batekin informatikara egindako lehen hurbilketa horren ondorioz, bere ikerketa-ibilbidea hasi zen, eta Espainiako adimen artifizialeko lehen programetako batetik hasi eta gidaririk gabeko lehen ibilgailuetara arte garatu zuen.^[4]

1977an, Madrilgo Unibertsitate Konplutentsean doktoratu zen, tesi honekin: Sistema de inteligencia artificial aplicado al diseño automático y un lenguaje orientado al problema.^[5]

Auto autonomoa

Lizentziatura egin ondoren, irakasle-lana Unibertsitateko eskola batzuen bidez eta ikerketarekin uztartu zuen. Zientzia Fisikoen Fakultateko CSICeko Elektrizitate eta Automatika Institutuan lan egiteko beka bati esker hasi zen ikertzen. Institutu hori José García Santesmases Espainiako informatikaren 'aitak' sortu zuen. Bere ikerketa-ildo nagusia konputazioa izan zen. Handik Automatika Industrialeko Institutura (gero Automatika eta Robotika Zentroa) joan zen, eta bertan konputazioko kontrol eta automatika teknikak aplikatu zituen hainbat aplikazio ebazteko. Hasieran planteatutako arazoa konpontzeko helburu praktikoak ebaztera bideratu zuen ikerketa.

80ko hamarkadan, robotikan hasi zen lanean. Lehenik, robot manipulatzaileak, eta, gero, robot mugikorrak. Horrelaxe hasi zen Autopia programa automatizazioaren eta utopiaren akronimoa. Gidariaren ordez konputazio programa bat jarri nahi zen, edozein gidarik bezala gida zezakeena. Gidaririk gabeko ibilgailua lortzeko, beharrezkoa izan zen ibilgailuetan sentsoreak, ikusmen-kamerak, GPSa eta ultrasoinu-sentsoreak izatea. Eta, azkenean, autoak funtzionatu egin zuen. 2014. urtean esperimentuak egin ziren Espainian, ehun kilometro eginez Coruñako errepideetan hain zuzen ere.^[1]

Citroën enpresak auto bat eman zien, eta Platero deitu zioten. Modelo txiki eta kapota bakoa zen, eta gidari gabeko lehen auto espainiarra bihurtu zen.^[3]

Atmosferaren kutsadura

Kutsadura atmosferikoak Madrilen zuen eragina ere landu zuen. Udalak bildutako datuei eta eguraldiaren iragarpenei esker, eredu bat diseinatu zuten hurrengo egunean Madrilen izango zen kutsadura iragar zezan.

Aintzatespenak

2019ko urrian, CSICek Teresa de Pedrori omenaldia egin zion, Espainiako zientziaren historian parte-hartze erabakigarria izan zuten beste zientzialari aitzindari batzuekin batera.^[6]
2022ko abenduan Julio Pelaez saria, zientziako emakume aitzindariei emana.^[7]

Erreferentziak

↑ ^a ^b Gil, Carlos. (21 de octubre de 2019). Teresa de Pedro, la zamorana que desarrolló el vehículo sin conductor. Zamora, 6-7 or..
↑ (Gaztelaniaz) «La mujer que creó el primer coche autónomo español: "Nunca consideré que hacía un trabajo extraordinario" | Onda Cero Radio» www.ondacero.es 2023-04-15 (Noiz kontsultatua: 2024-05-20).
↑ ^a ^b Mendoza, Rocío. (14 de octubre de 2019). La mujer que no necesitó conductor. Burgos.
↑ Sánchez, Cristina. (25 de mayo de 2017). La española que creó coches autónomos antes que Google: “Hemos ido en cabeza”. Madrid.
↑ Lucio, María Teresa de Pedro. (1977). Sistema de inteligencia artificial aplicado al diseño automático y un lenguaje orientado al problema. Universidad Complutense de Madrid.
↑ El CSIC rinde homenaje a sus científicas pioneras que marcaron la historia de la ciencia española. Madrid 8 de octubre de 2019.
↑ (Gaztelaniaz) «Teresa de Pedro, la pionera española en el coche autónomo» RTVE.es 2023-01-18 (Noiz kontsultatua: 2024-05-20).

Kanpo estekak

Teresa de Pedro:Teresa de Pedro, la pionera española en el coche autónomo RNE 2023.01.18

Datuak: Q73032294

[:0-1] Gil, Carlos. (21 de octubre de 2019). Teresa de Pedro, la zamorana que desarrolló el vehículo sin conductor. Zamora, 6-7 or..

[2] (Gaztelaniaz) «La mujer que creó el primer coche autónomo español: "Nunca consideré que hacía un trabajo extraordinario" | Onda Cero Radio» www.ondacero.es 2023-04-15 (Noiz kontsultatua: 2024-05-20).

[:1-3] Mendoza, Rocío. (14 de octubre de 2019). La mujer que no necesitó conductor. Burgos.

[4] Sánchez, Cristina. (25 de mayo de 2017). La española que creó coches autónomos antes que Google: “Hemos ido en cabeza”. Madrid.

[5] Lucio, María Teresa de Pedro. (1977). Sistema de inteligencia artificial aplicado al diseño automático y un lenguaje orientado al problema. Universidad Complutense de Madrid.

[6] El CSIC rinde homenaje a sus científicas pioneras que marcaron la historia de la ciencia española. Madrid 8 de octubre de 2019.

[7] (Gaztelaniaz) «Teresa de Pedro, la pionera española en el coche autónomo» RTVE.es 2023-01-18 (Noiz kontsultatua: 2024-05-20).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]