Saturno nebulosa

Saturno nebulosa
	Irudi gehiago
Behaketa
Distantzia Lurretik	2.000 ly eta 1.325 pc
Itxurazko magnitudea (V)	12,07, 12,48, 12,6025, 9,325, 9,456 eta 8,748
Aurkitzailea	William Herschel
Aurkikuntza-data	1782ko irailaren 7a
Konstelazioa	Aquarius
Abiadura erradiala	−46,6 km/s
Igoera zuzena	316,04506389613 °
Deklinazioa	−11,363494946749 °
Izendapenak
	ikusi PK 37-34.1; $12MASX J21041082-1121481; Durchmusterung (en) : BD-11 5511; General Catalogue of Stellar Radial Velocities (en) : GCRV 13233; Guide Star Catalog II (en) : GSC2 S3310220410; Henry Draper katalogoa: HD 200516; Hipparcos Input Catalogue (en) : HIC 103992; Hipparcos Catalogue (en) : HIP 103992; IRAS (en) : IRAS 21014-1133; IRAS (en) : IRAS F21014-1133; NGC sistema: NGC 7009; NRAO VLA Sky Survey (en) : NVSS J210410-112148; Catalogue of Galactic Planetary Nebulae (en) : PK 037-34 1; Point Source Catalog (en) : PSCz P21014-1133; TD1 Catalog of Stellar Ultraviolet Fluxes (en) : TD1 27614; Tycho Catalogue (en) : TYC 5779-1804-1; The Parkes catalogue of radio sources. Declination zone +20 to +27 (en) : PKS 2101-115; The Parkes catalogue of radio sources. Declination zone +20 to +27 (en) : PKS J2104-1121; A catalogue of narrow band images of planetary nebulae (en) : SCM 255; Warm IRAS sources. I. A catalogue of AGN candidates from the point source catalog (en) : [DML87] 516; Vitesses radiales. Catalogue WEB: Wilson Evans Batten. Radial velocities: The Wilson-Evans-Batten catalogue (en) : WEB 18944; Gaia Data Release 2 (en) : Gaia DR2 6889338034837425920;

Saturno nebulosa (NGC 7009) nebulosa planetario bat da Aquarius konstelazioan, ni Aquarii mendebaldean. Saturno nebulosa deitzen zaio Saturno planetaren antzeko itxura duelako, haren eraztunekin, profilez ikusia.

Saturno nebulosa planeta-nebulosa konplexua da, eta hainbat azpisistema morfologiko eta zinematiko ditu hiru dimentsiotan. Halo bat, "jet" motako eiekzioak, hainbat kasko, heldulekuak eta eskala txikiko korapilo eta harizpiak ditu. Era ez-erradialean hedatzen dira heldulekuak erdiko izarretik.^[1]

Erdiko izarrak, nahiko argitsua, 11,5 itxurazko magnitudea du, eta Eguzkiarena baino 20 aldiz argitasun handiagoa. Distira ahula du, harengandik bereizten gaituen distantziagatik eta erradiazio gehiena argi ultramore gisa igortzen duelako. Izugarri beroa da, 90 000 K-ko tenperatura du, eta tamaina handiko izar erraldoiaren erdigunea da; gaur ikusten dugun nebulosa izarraren kanpoko geruzak besterik ez da, izarretik datorren izar-haizearen hondarrek modelatuak. Denborak aurrera egin ahala, distira galduko du, kosmosean bizi diren nano zuri ugarietako bat bihurtu arte. Ez dakigu ziur zenbateko distantzia dagoen Lurrarekiko, eta jotzen da 2.400-3.900 argi-urte bitarte dagoela.

NGC 7009 bezalako nebulosa planetarioak masa ertaineko izar baten bizitzaren azken etapan sortzen dira. Oso etapa laburra da, eta, kanpoko geruzak kanporatu ondoren, izarra kolapsatzen hasten da eta tenperatura igo egiten da. Igorritako erradiazioak izarraren kanpoko atmosfera arrastatzen duen izar-haize gisa jarduten du.

NGC 7009 1782an aurkitu zuen William Herschelek, eta lehen aurkikuntzetako bat izan zen. Horrela deitu zuen Lord Rossek 1840ko hamarkadan, teleskopioek hobera egin zutenean Saturnoren forma bereiz zitekeelako.

Erreferentziak aldatu

↑ Steffen, W.; Espíndola, M.; Martínez, S.; Koning, N.. (2009). «The 3D velocity structure of the planetary nebula NGC 7009» Revista Mexicana de Astronomía y Astrofísica 45: 143–54. Bibcode: 2009RMxAA..45..143S..

Kanpo estekak aldatu

Datuak: Q15831
Multimedia: NGC 7009 / Q15831

[Steffenetal2009-1] Steffen, W.; Espíndola, M.; Martínez, S.; Koning, N.. (2009). «The 3D velocity structure of the planetary nebula NGC 7009» Revista Mexicana de Astronomía y Astrofísica 45: 143–54. Bibcode: 2009RMxAA..45..143S..

[1]