María Josefa Larunbe

inprimatzaile eta liburu-saltzaile nafarra

María Josefa Larunbe Goñi (Iruñea, Nafarroa Garaia, 1700- Ibidem, 1757ko abenduaren 4a) inprimatzailea eta liburu-saltzailea izan zen. 1721ean Pedro José Ezkerro Sainz de Etxabarrirekin ezkondu zen, Juan José Ezkerro inprimatzaile eta liburu-saltzailearen semea. 1755ean senarra hil zenean, negozioaren eta liburutegiaren titular gisa agertu zen, bi urte geroago hil zen arte.

María Josefa Larunbe
Bizitza
JaiotzaIruñea, 1700
Herrialdea Nafarroa Garaia, Euskal Herria
HeriotzaIruñea1757ko abenduaren 4a (56/57 urte)
Familia
Ezkontidea(k)Pedro Josef Ezkerro Etxabarri
Jarduerak
Jarduerakinprimatzailea eta liburu-saltzailea

Biografia aldatu

Aitaginarreba hil ondoren, Juan José Ezkerro, 1727an, Pedro José Ezkerro Sainz de Etxabarri senarrak hartu zuen familiaren negozioaren ardura, 1755ean hil zen arte.[1]

Maria Josebaren neba Vicente de Larunbe Goñi hamabi urterekin hasi zen ikastun gisa bere koinatuaren inprimategian, eta bertan jarraitu zuen ofizial inprimatzaile maila lortu zuenean.

Senarrak Cadizera 1746 eta 1753an egindako bidaietan, senarrari eta anai-arrebei senitarteko batek utzitako herentzia kobratzeko, inprenta eta liburu-dendaren negozioaren buru jarri zen, eta, ondorioz, Nafarroako Errege Kontseiluan tramitatu behar ziren inprimatze-baimenen eskaera sinatu zuen.

Senarra hil zenean, 1755ean, bere ordez izendatu zuten negozioaren titular, bere seme eta oinordeko José Miguelek baitzuen zuzendaritza. Horregatik, 1755 eta 1756 bitartean, bere tailerrean inprimatutako lanen inprenta oinetan “Pedro José Ezkerroren alarguna” gisa agertu zen.[2]

1757ko abenduaren 4an hil zen, “La Tejeria kalean, istripu baten ondorioz eta inolako sakramenturik jaso gabe”, eta Nafarroako hiriburuko mertzenario komentuan lurperatu zuten. Haren seme José Miguel izan zen negozioaren burua, eta 26 urtez kudeatu zuen.[3]

Bibliografia aldatu

  • Itúrbide Díaz, J. Escribir e imprimir: el libro en el Reino de Navarra en el siglo XVIII. Pamplona, Gobierno de Navarra, 2007.[4]
  • Itúrbide Díaz, J. Los libros de un Reino. Historia de la edición en Navarra (1490-1841). Pamplona, Gobierno de Navarra, 2015.[5][6]
  • Pérez Goyena, A. Ensayo de Bibliografía Navarra : Desde la creación de la imprenta en Pamplona hasta el año 1910. Pamplona, Institución Príncipe de Viana, etcétera, 1947-1964, IX v.[7]

Erreferentziak aldatu

  1. Itúrbide, 2015. CD-ROM. "Diccionario de impresores". Voz: Larumbe Goñi, María Josefa
  2. (Itúrbide, 2007, 212)
  3. (Itúrbide, 2015 303)
  4. «Editada la obra "Escribir e imprimir. El libro en el Reino de Navarra en el siglo XVIII", de Javier Itúrbide» www.navarra.es (Noiz kontsultatua: 2021-12-03).
  5. Itúrbide Díaz, Javier. (2015). Los libros de un reino : historia de la edición en Navarra (1490-1841). (1. arg. = 1a ed. argitaraldia) Nafarroako Gobernua = Gobierno de Navarra ISBN 978-84-235-3393-0. PMC 936372824. (Noiz kontsultatua: 2021-12-03).
  6. «El Gobierno de Navarra edita cuatro nuevas publicaciones de perspectiva histórica» www.navarra.es (Noiz kontsultatua: 2021-12-03).
  7. (Gaztelaniaz) «ENSAYO DE BIBLIOGRAFÍA NAVARRA DESDE LA CREACIÓN DE LA IMPRENTA EN PAMPLONA HASTA EL AÑO 1910. TOMO PRIMERO de Pérez Goyena, Antonio: Bien Sin Encuadernar (1947) | Itziar Arranz Libros & Dribaslibros» www.iberlibro.com (Noiz kontsultatua: 2021-12-03).

Kanpo estekak aldatu