Mando baten gainean

Mando baten gainean
Txirri, Mirri eta Txiribitonen literatura-lana eta musika-lana
Egilea(k)	Txirri, Mirri eta Txiribiton
Izenburua	Mando baten gainean
Ezaugarriak
Genero artistikoa	Hamarreko txikia eta herri-musika
Hizkuntza	euskara
Hitzak	Bilintx eta Domingo Kanpaña

Mando baten gainean edo Domingo Kanpaña euskal abesti herrikoi bat da.^[1]^[2] Doinua Itzaya izenarekin aipatu izan da noizbait, eta Eusko gudariak abestia haren aldaera da.^[3]

Doinua hamarreko txikiko bertsokeraren ohiko adibidea izaten da, oso bertso ezaguna da. Bertsolaritzan oso sarritan erabiltzen da. Bertsolaritzaren Datu-Basean bat-bateko saioetako grabazioetan 15etik gora erreferentzia agertzen dira.^[1]

Bilintx
Asto baten gainean
Mandoa

Hitzak

Tipo xelebrea zen Domingo Kanpaña eta behin mando baten gainean azaldu zen sagardotegian. Bilintxek hamarreko txikiko bertsoa bota zuen burla eginez:^[2]

Mando baten gainean

Domingo Kanpaña

ez zihoak hutsikan

mando horren gaina.

Azpian dihoana

mandoa dek baina,

gainekoa ere badek

azpikoa haina

mando baten gainean

bestea alajaina.

Domingok hori entzunda kopla honekin gogor erantzun zuen:^[4]

- Indalezio, Indalezio

Indalezio Moko

uste al dek, uste al dek,

ez hautela joko?

Moko deitzen zioten Bilintxi garai hartan itsusi amorratua zelako.^[4]

Eta beste kopla honekin erantzun zion Bilintxek:

- Berriz esaten banak

Indalezio Moko

hezurrak hautsi arte

ez diat lajako.

Bertsioak

Abestiaren hainbat bertsio daude. Txirri, Mirri eta Txiribiton pailazoek bertsio bat sartu zuten Atzo ttun ttun diskoan.^[4]

Hamarreko txikia

Hamarreko txikiko neurria duten beste bertso asko eta asko zuzen zuzenean kanta daitezke Mando baten gainean doinuarekin, euskarazkoak eta nazioartekoak ere bai. Esate baterako, hauek:

Motibo bat nigana (Bizkaiko txerriarenak)
Bizkaiko aberatsak
Batetikan korrozka (Antton eta Maria, edo Poltsa beroarenak)
Esne saltzailearena
Domingo kanpaina (Mando baten gainean)

Erreferentziak

↑ ^a ^b Xenpelar Dokumentazio Zentroa-Bertsozale Elkartea. «Mando baten gainean I - Doinutegia -» bdb.bertsozale.eus (BDB. Bertsolaritzaren datu-basea) (Noiz kontsultatua: 2022-12-20).
↑ ^a ^b «Mando baten gainean - Euskal Kantutegia / Cancionero vasco -» www.eusko-ikaskuntza.eus (Eusko Ikaskuntza) (Noiz kontsultatua: 2022-12-20).
↑ Bilintx (1831-1876); Sarobe, Celestino (1892-1952). (2014-11-20). Itzaya [Grabación sonora : canto vasco. Mando baten gañean beztea : canto vasco / Campaña [sic] y Vilinch. ].^{[Betiko hautsitako esteka]}{
↑ ^a ^b ^c Txirri, Mirri eta Txiribiton. (1991). Mando baten gainean (Atzo ttun ttun). IZ - KEA (Noiz kontsultatua: 2022-12-20).

Kanpo estekak

Mando baten gainean Atzo ttun ttun albumean. (Txirri, Mirri eta Txiribiton. IZ - KEA, 1991) Youtube

Datuak: Q115994474

[:0-1] Xenpelar Dokumentazio Zentroa-Bertsozale Elkartea. «Mando baten gainean I - Doinutegia -» bdb.bertsozale.eus (BDB. Bertsolaritzaren datu-basea) (Noiz kontsultatua: 2022-12-20).

[:2-2] «Mando baten gainean - Euskal Kantutegia / Cancionero vasco -» www.eusko-ikaskuntza.eus (Eusko Ikaskuntza) (Noiz kontsultatua: 2022-12-20).

[3] Bilintx (1831-1876); Sarobe, Celestino (1892-1952). (2014-11-20). Itzaya [Grabación sonora : canto vasco. Mando baten gañean beztea : canto vasco / Campaña [sic] y Vilinch. ].^{[Betiko hautsitako esteka]}{

[:1-4] Txirri, Mirri eta Txiribiton. (1991). Mando baten gainean (Atzo ttun ttun). IZ - KEA (Noiz kontsultatua: 2022-12-20).

[1]

[2]

[3]

[4]