La Vispesa
La Vispesa ilergeteen asentamendu baten aztarnategia da, 304 metroko altitudea duen muino batean dagoena, Tamarite de Litera udalerrian, herrigunetik 10 kilometrora eta Algayónetik (Huescako probintzia) gertu[1].
| La Vispesa La Vispesa | |
|---|---|
 Zeltiberiar hiria | |
| Datuak | |
| Estatu burujabe |  Espainia |
| Autonomia |  Aragoi |
| Probintzia |  Huescako probintzia |
| Aragoiko udalerria | Tamarite de Litera-Tamarit de Llitera |
| Koordenatuak | 41°49′47″N 0°20′50″E / 41.82982°N 0.34717°E |
 | |
| Historia | |
| Uztea | K.a. III. mendea |
| Kultura | Zeltiberiar, Erromatar |
| Metropolia(k) | Antzinako Erroma |
Historia aldatu
Ilergeteak erromatarrak Iberiar Penintsulan sartu aurretik gaur egun Lleida, Huesca eta Zaragoza probintziak diren lurraldean bizi izan ziren. K.a. III. mendeko aztarnak gordetzen ditu aztarnategiak eta bertan II. mendera arte bizi izan ziren. Ondo komunikatutako eremua da eta hortik dator haren garrantzia, handik oso hurbil igaro baitzen llerda-Osca (Lleida-Huesca) lotzen zuen erromatar bidea.
Aurkikuntzak aldatu
Aztarnategi honetan ura biltzeko zisterna bat, erromatar mosaikoen hondakinak eta La Vispesako hilarria aurkitu ziren, iberiar garaiko oroigarrizko monumentua (350-50 K. a. C.); hareharriz egina, gerrako gertakariren bat kontatzen du.
Hilarria gaur egun Huescako Museoan dago. Hilarria alderik zabalenaren gainean aurkitu zen zati bakarraren forma dela eta, hala ere, egungo kokapenarekiko 180 gradu biratuta erakutsi beharko liratekeela adierazi da, 
erdiko inskripzioa behar bezala irakur dadin. Kontserbatutako zatietan ilergete eta lantza ezkutu baten erliebezko irudikapena, gorpu mutilatuen irudiak eta grifo bat nabarmentzen dira, azken hau zatietako bat irensteko jarreran. Monumentua, hiletetakoa baino gehiago, oroimenezkoa da, eta Iberiar inskripzioan aipatzen denez, Neitin jainkoaren omenez eraiki behar izan zen.
Ignasi Garcésen arabera, idazkuna horrela irakurri behar da:[2]
| a |          |
]tan : oŕkeikelaur. |
|---|---|---|
| b |     |
]śkeŕ : ekisiŕan : neitin[ |
Erreferentziak aldatu
- ↑ https://www.dphuesca.es/web/ayuntamiento-de-tamarite-de-litera//yacimiento-íbero-romano-de-la-vispesa-
- ↑ GARCÉS ESTALLO, Ignasi (2007). «Nuevas interpretaciones sobre el monumento ibérico de La Vispesa (Tamarite de Litera, Huesca)». Caesaraugusta (78): 337-354. ISSN 0007-9502.
Kanpo estekak aldatu
Datuak: Q5965533
