Kontsulta adibide bidez

Kontsulta adibide bidez (ingelesez: Query by Example edo QBE) datu-base erlazionaletarako kontsulta lengoaia da, SQL kontsulta lengoaiaren antzekoa. Sistema honi esker, bilaketa egiten duen pertsonak edo aplikazioa datu-basean bilatzen ari denari buruzko informazioa eman dezake. QBE Moshé M. Zloofek IBM Researchen asmatu zuen 1970eko hamarkadaren erdialdean SQLren garapenarekin batera. Kontsulta grafikoko lehen hizkuntza da, erabiltzaileak komandoak, adibide elementuak eta baldintzak sartzen dituen taula bisual bat erabiliz. Datu-baseetarako front-ends grafiko askok QBEren ideiak erabiltzen dituzte gaur egun. Hasieran, soilik datuen berreskurapenak egin ahal ziren, ondoren, beste kontzeptu mota batzuk ere gehitu dira, hala nola txertatzeak, ezabatzeak eta eguneratzeak, baita aldi baterako taulak sortzea ere.

QBEk analizatzaile baten bidez, erabiltzaile baten ekintzak datu baseak manipulatzeko lengoaian bihurtzea du helburu. esate baterako SQL . Front-end oso integratu batek erabiltzailearen zama minimizatu dezake SQLren xehetasun finagoak gogoratzeko, eta errazagoa eta emankorragoa da azken erabiltzaileentzat (baita programatzaileentzat ere) taulak eta zutabeak aukeratzea, izenetan sailkatu baino lehen.

Informazioa berreskuratzearen inguruan, QBEk beste esanahi bat du. Erabiltzaileak dokumentu bat aurkeztu dezake, edo zenbait dokumentu, eta antzeko "dokumentuak" eskatu datu-base batetik berreskuratzeko.

Gaur egun, QBE zenbait datu-base erlatibotan dago, Microsoft Accessen eta Microsoft SQL Server Enterprise Managerren adibidez. Objektuetara bideratutako hainbat datu-basetan ere erabiltzen da adibidez, db4o datu-baseetan.

QBE taula kontsulta izeneko formalismo logikoan oinarritzen da, QBEk luzapen batzuk gehitzen baditu ere, SQL bezala aljebra erlatiboan oinarritzen da.

Erabilera

QBE sistemetan erabiltzaileak formulario baten bidez informazioa sartzen du adibide taulen bidez bilaketa egiteko. QBEk domeinu aldagaiak erabiltzen ditu DRCn bezala taula hauek sortzeko. Horrela, erabiltzailea kontsultaren parte izatea lortuko dugu, bilaketaren jatorria erabiltzailearen buruan baitago. Horrek bilaketa-akatsak gutxitzen laguntzen du, erabiltzailea delako bere buruan duen informazioa ematen duena. Hona hemen adibide-taula bat:

Enpresa	Arduraduna	Helbidea	Telefonoa
A	XXX	RRRRRRR	222222222
B	YYY	TTTTTTT	333333333
C	ZZZ	PPPPPPP	444444444

QBE bilaketa baten bidez eta aurreko taula adibide gisa erabiliz, erabiltzaileak konpainiaren aldagaia eman eta jakin nahi duen informazio osagarri guztia jaso dezake, hala nola kontaktua, telefonoa edo helbidea.

Deskribatzaileak

Garrantzitsua da jakitea zer deskribatzaile mota erabil daitezkeen edozein bilaketa egiteko.

• Maila baxua: Emandako adibidearen edukiaren informazio esklusiboa erabiltzen duten deskribatzaileak dira. Deskribatzaile mota honen adibidea irudien kasua litzateke. Horietatik informazioa histogramaren, koloreen, ehunduraren eta abar bidez lor genezake.
• Erdi maila: Bilatutako objektuaren testuinguruaren informazioa erabiltzen dute. Aurreko adibidea erabiliz, deskribatzaile mota honek informazioa sortuko digu, hala nola sortze data, aurkitu zen webgunea eta abar.

• Maila altua: Metadatuak erabiltzen dituzten deskribatzaileak dira. Maila honetan, irudian idazten diren eskuzko etiketak aurkituko ditugu, hala nola egilearen izena eta abar.

Adibideak

QBQek erabiltzaileari kontsultak egiteko modua eskaintzen dio, kontsultarako hizkuntza jakin beharrik izan gabe (esaterako, SQL). Softwareak automatikoki sor ditzake erabiltzailearentzako kontsultak. Hona hemen adibide batzuk:

A adibidea

Kontaktuak taula

Enpresa	Arduraduna	Helbidea	Telefonoa
A

SQL emaitza:

SELECT * FROM Kontaktuak WHERE Enpresa='A';

B adibidea

Kontaktuak taula

Enpresa	Arduraduna	Helbidea	Telefonoa
	XXX		222222222

SQL emaitza:

SELECT * FROM Kontaktuak WHERE Arduraduna='XXX' AND Telefonoa='222222222';

QBE adibideak

Aurretik aipatu dugun moduan, deskribatzaile mota desberdinak daude, beraz, hainbat bilaketa mota egin ditzakegu. Gaur egun, QBE kontzeptu gehienak bilatzeko erabiltzen da, erabiltzailearentzat sinpleak direlako eta emaitzak behar bezala aurkezten direlako. QBE erabil dezakegu kontsulta hauetan:

Kontsulta testu bidez

Hau da bilaketa mota zaharrena. Sistemari edozein informazio ematean datza, gaiari lotutako sarrerak itzultzen ditu. Esan bezala, testudun bilatzailea da zaharrena, erabili ahal izan ziren lehen bilatzaileak izan baitziren. Sistema horri edozein testu mota ematean eta edozein motatako informazioa itzultzean datza, edozein motatakoak izan daitezke, irudiak, bideoak eta abar Bilaketa sistema ezagunena Google- k erabiltzen duen PageRank da.

Kontsulta irudi bidez

CBIR sistemari irudia bezalako adibide bat ematea eskatzen duen kontsulta teknika da. CBIR sistemak adibidearen edukia datu-basean ditugunekin alderatzen du goian aipatutako konparazio taulak erabiliz.Aplikazio honen adibide bat irudi bakar baten bidez irudiak bilatzea izan daiteke. CBIRek histograma, kolorea, testura, irudiari lotutako metadatuak edo erabiltzaileak gehitutako informazioa bezalako datuak erabiltzen ditu, antzeko emaitzak eskainiz. Zerbitzu hori eskaintzen duen egungo aplikazio bat Google Irudiak izan liteke. Sistema mota hau mugikorretarako irudiak bilatzeko ere erabiltzen da.

Kontsulta bideo bidez

Gailu digitaletan gordetako bideoak bilatzeko diseinatutako sistema informatikoak dira, zerbitzariak edo datu-baseak izan daitezkeenak. Bilaketak ikus-entzunezko indexazioa erabiliz egiten dira. Sistema mota horiek hainbat bilaketa-irizpide mota erabiltzen dituzte, bilatzailearen izaeraren edo helburuaren arabera. Hauek dira irizpide motak:

• Metadatuak: datu zehatzei buruzko informazioa, hala nola izenburuari, egileari eta abarri buruzkoa.
• Ahotsa ezagutzea: bideoaren audioa transkribatzea da, behin aztertu ondoren, sistema gai izan dadin sekuentziaren gaia jakiteko eta erabiltzaileari informazioa emateko.
• Testua ezagutzea: horrelako irizpideak erabiltzen dira bideoetako pertsonaiak chyron-en bidez ezagutzeko.
• Fotogramen analisia: bideo-sistema irudien segida bat denez, horietatik informazioa atera daiteke irudiak bilatzeko sistemak erabiliz.

Asko erabiltzen den bideo bilaketa sistema Youtube da.

Kontsulta soinu bidez

Sistema horien bidez, erabiltzaileak edozein motatako informazioa sartzen du audio-bilaketa egiteko. Informazioa audio fitxategi bat izan liteke erlazionatutako audioak edo antzekoak itzultzen dituen sistema, hasierako eskakizunak betez. Bilaketa mota honen barruan audioak audio adibide baten bidez aurki ditzakegu. Aplikazio hauek erabiltzaileak ematen duen audioa aztertzen dute, era guztietako informazioa erauziz, hala nola maiztasuna, tonua, ahotsak, lotutako datuak eta abar eta erabiltzaileak eman dituen baldintzak betetzen dituen abestien zerrenda itzultzen dute. Aplikazio mota horren adibide bat Shazam litzateke. Programa hau abestien izenburuen bilatzailea da. Erabiltzaileak sistemari audio bat eskaintzen dio, aztertu eta abestiaren izenburua itzultzen du.

Kontsulta multimodala

Kontsulta multimodala bilaketa kontsultak testu eskaeren bidez ez ezik beste bide batzuen bidez (irudiak, bideoak eta abar) bidaltzeko aukera ematen duen interfazea da. erabiltzailea dagoen testuingurua bezalako beste alderdi batzuk kontuan hartzeaz gain.

Ikusizko kontsulta mugikorren bidez

Mugikorretako ikusizko bilatzaileek telefono mugikorretarako bereziki diseinatutako sistema erabiltzen dute. Aparatuari erantsitako argazki-kameraren bidez irudi bat lortzean datza.

Atzemandako irudia Internet bidez bidaltzen da aplikazioaren zerbitzarira. Irudia prozesatu egiten da eta erabiltzaileari informazioa itzultzen zaio, hala nola irudiak, webguneak, kokalekuak eta abar. Aplikazio honek hainbat bilaketa mota ditu:

• Objektuak: erabiltzaileak emandako irudiak objektu bat dauka eta sistemak objektu horrekin lotutako informazio mota guztiak itzultzen saiatzen da.
• Testua: Sistemak informazioa eskaintzen du, ereduzko irudiaren testuaren interpretazioaren arabera. Bilaketa mota hauek OCR izeneko sistema bat erabiltzen dute.
• Pertsonak: Sistemak detekzio bat egiten du aurpegia ezagutzeko sistema baten bidez, eta emaitza gisa detektatutako pertsonari buruzko informazioa ematen du.
• Sinboloak: Sistemak produktu baten logotipoa, marka, seinalea eta abar irakurtzen ditu, produktu horri buruzko informazioa eskainiz.

Aplikazio horien adibideak bidi edo barra-kode sistema izan daitezke.

Erreferentziak

1. Zhu, Mingzhu; Wu, Yi-Fang Brook (2014-02-24). Search by multiple examples. ACM. pp. 667–672. doi:10.1145/2556195.2556206. ISBN 9781450323512.
2. "QBE", db4o, Developer works Java library, IBM, 27 March 2007
3. Example is always more efficacious than precept —Samuel Johnso.

Kanpo estekak

• Query by Example for PostgreSQL, Pg foundry.
• "Query by Example in Java using Hibernate", Jboss.
• "Experiencing OptiqueVQS: a multi-paradigm and ontology-based visual query system for end users", Optique (PDF).
• QueryByExample

• Datuak: Q114486