Kondentsazio-nukleo
Kondentsazio-nukleoa gainean ur-lurruna kondentsatzen den nukleoa da.[1] Prezipitazioen kondentsazio-nukleoak atmosferan dauden partikula mikroskopikoak dira, hodeien tanten eraketa errazten dutenak. Batez besteko tamaina hodei baten ur-tantaren tamainaren ehunena da. Aire hezea saturaziora iristen denean, kondentsazio-prozesua hasten da gas-egoeratik egoera likidora, baina prozesu horrek gainazal bat behar du, zenbat eta higroskopikoagoa izan, orduan eta hobeto, prozesua ihintz-puntuaren asetasun-tenperaturan edo tenperaturan gerta dadin. Kondentsazio-nukleorik ez badago, baliteke ur-tantak sortzeko prozesu espontaneoa ez gertatzea, eta %400erainoko gainnaturazioak lortzea. Beraz, atmosferan kondentsazio-nukleoak egotea oso garrantzitsua da hodeiak eratzeko prozesuetan.
Euria egiteko hodeiak ereitea prozesu horretan oinarritzen da.
Euri-ur tanta arrunt bat 2 mm inguruko diametrokoa da, hodei baten tanta tipikoa 0,02 mm ingurukoa da eta kondentsazio-nukleo ertain bat 1 µm inguruko diametrokoa da.[2] Atmosferako kondentsazio-nukleoen kopurua zentimetro kubiko bakoitzeko 100-1000 nukleo artekoa da. Atmosferara iristen diren kondentsazio-nukleoen masa, guztira, urtean 2 bilioi kg-koa dela kalkulatu da.
Kondentsazio-nukleo gisa jardun dezaketen partikula atmosferiko mota asko daude. Hauek izan daitezke: hautsa, lokatza, hainbat errekuntzatatik datozen partikulak, olatuen arroketako itsas gatza, errauts bolkanikoak, fitoplanktonaren prozesuak edo materia organikoaren oxidazio-prozesuak. Partikula bakoitzak hodeiko ur-tantetarako duen ahalmena tamainaren, konposizioaren eta propietate higroskopikoen arabera aldatzen da. Adibidez, sulfatoek eta itsas gatzak oso modu aktiboan errazten dute kondentsazioa, ikatz organikoak edo partikula mineralek gutxiago egiten duten bitartean.
Kondentsazio-nukleoen kantitateak eta motak eragina izan dezakete hodeien prezipitazio kantitatean,[3] iraupenean eta kopuruan, bai eta erradiazioa islatzeko duten ahalmenean ere, eta, beraz, eragina dute lurreko kliman eta potentzialki klima-aldaketan.
Azterketa-eremuetako bat fitoplanktonak kondentsazio-nukleoak (CLAW hipotesia) sortzeko duen eginkizuna da.[4] Fitoplanktonak dimetilo sulfuroa (DMS) sortzen du, eta hori da, aldi berean, kondentsazio-nukleo gisa jarduten duten sulfato-partikulen iturria (DMS "itsas usain" bereizgarriaren arduraduna da). Ozeanoen azaleko uretan alga geruza zabalak latitude tarte zabal batean agertzen dira eta DMS kopuru handia askatzen dute. Tenperatura globala igotzeak fitoplanktonaren jarduera areagotu dezakeela eta, beraz, kondentsazio-nukleoena klima-aldaketari aurre egiten lagun dezakeen fenomeno natural gisa ikusi da, eta ikerketa eta eztabaida zientifikoko prozesuan dago.[5]
Erreferentziak aldatu
- ↑ Euskalterm: [Hiztegi terminologikoa] [2017]
- ↑ (Ingelesez) Formation of Haze, Fog, and Clouds: Condensation Nuclei. .
- ↑ (Ingelesez) Khain, A. P.; BenMoshe, N.; Pokrovsky, A.. (2008-6-1). «Factors Determining the Impact of Aerosols on Surface Precipitation from Clouds: An Attempt at Classification» Journal of the Atmospheric Sciences 65 (6): 1721–1748. doi:. Bibcode: 2008JAtS...65.1721K..
- ↑ Charlson, R. J., Lovelock, J. E., Andreae, M. O. and Warren, S. G.. (1987). «Oceanic phytoplankton, atmospheric sulphur, cloud albedo and climate» Nature 326 (6114): 655–661. doi:. Bibcode: 1987Natur.326..655C..
- ↑ Green, Tamara; Hatton, Angela. (2014-9-1). «The CLAW hypothesis: a new perspective on the role of biogenic sulphur in the regulation of global climate» Oceanography and Marine Biology 52: 315–336..
Kanpo estekak aldatu
Datuak: Q906347
|
Artikulu hau meteorologiari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz. |