Karla Jay, jaiotzaz Karla Jayne Berlin (Brooklyn, New York, AEB, 1947ko otsailaren 22a) estatubatuar idazlea eta irakaslea da, lesbiana. Pace Unibertsitateko irakasle emeritua da. Ingeles Filologiako eskolak eman zituen, eta 1974 eta 2009 artean generoko ikasketa-programa zuzendu zuen. Queer ikerketen arloan aitzindaria da, eta gai horri buruzko argitalpen ugari ditu.[1]

Karla Jay
Bizitza
JaiotzaBrooklyn1947ko otsailaren 22a (77 urte)
Herrialdea Ameriketako Estatu Batuak
Hezkuntza
HeziketaBarnard College
Berkeley Carroll School (en) Itzuli
Hizkuntzakingelesa
Jarduerak
Jarduerakidazlea, unibertsitateko irakaslea eta LGBT ekintzailea
Enplegatzailea(k)Pace University (en) Itzuli
Jasotako sariak
KidetzaLavender Menace (en) Itzuli
karla-jay.com

Biografia

aldatu

Jay New Yorken jaio zen, Rhoda eta Abraham Berlinen alaba. Gurasoak Red Hook-eko (Brooklyn) kaietan zamaketari enpresa bateko langileak izan ziren. Praktikatzen ez zuen etxe judu batean hazi zen, laiko samarra, eta Berkeley institutura joan zen, Brooklyngo neskentzako eskola pribatu batera.[2] 1964an, Barnard Collegen matrikulatu zen. Frantsesean espezializatu zen, eta 1968an graduatu zen, Columbiako Unibertsitateko ikasleen manifestazioetan parte hartu ostean.

Ekintzaile ibilbidea

aldatu

Ideologikoki helburu asko 1960ko hamarkadaren amaierako ezker erradikalarekin partekatzen bazituen ere, Jay mugimenduaren buruzagi askoren jokabide patriarkalarekin gailentzen zen. 1969an, Redstockings erakunde feministako kide egin zen. Jay institutuan lesbianismoaz jabetu zen, eta Redstocking-eko kontzientziazio-taldean armairutik irten zen. Gutxi gorabehera, Karla Jay izena erabiltzen hasi zen bere printzipio feministak adierazteko.

1969ko ekainean Stonewalleko istiluak izan ondoren, Gay Askapenerako Frontea (GLF, ingelesezko sigletan) sortu zen, eta Jay, lesbianismoa argi eta garbi adieraziz, bere lehenengo kide eta aktiboenetako bat bihurtu zen. GLFren bileretara joatea eta New Yorkeko Unibertsitateko graduondoko ikasketak egitea uztartu zituen, eta literatura konparatuan espezializatu zen. Jay izan zen bi kostetan homosexualen eskubideen aldeko lehen mugimenduan aktiboki parte hartu zuten emakume bakarretakoa.[2]

Jayk, Lee Masonekin eta LGBT taldeko beste artista eta ekintzaile batzuekin batera, Gay-In III Jaialdia sortzen lagundu zuen Los Angelesko Griffith parkean, 1970eko irailean. Karla Jay-ren beraren hitzetan, "musu-kabinak, aurpegi-pintura, marihuana, vodka duten laranjak, gerrilla-antzerkia, ezkontza faltsuak, boto-emaileen erregistroa eta polizia-atxiloketei buruzko aholkularitza barne hartzen zituzten maitasun-jaialdi queer horietako bat izateko zen jaialdi hori". Egia esan, jaialdiak ez zuen parte-hartze handirik izan, baina aurrekaria izan zen jaialdi mota horietan, baita nonahiko gay harrotasunaren desfileetan ere. Jayk homosexualen eskubideen aldeko mugimenduaren funtsezko alderdi gisa the gay-in delakoak dituen aukerei buruz hausnartu zuen: “Eskutik hartu eta jendaurrean erakusten ausartzen baginen, bagenekien eskubide imajinaezinak sor zitezkeela”. Eta halaxe egin zuten.

Jay Lavender Menace-ko kidea izan zen, Libération des Femmesen Mouvement izeneko korronte nagusian lesbianak baztertzen zirela salatzeko sortu zen taldea. Jayk "Lavender Menace Zap" delakoaren planifikazioan eta exekuzioan parte hartu zuen New Yorken, Emakumeen Unitateak 1970eko maiatzean egin zuen Bigarren Kongresuan.[3] Zap hori inflexio-puntutzat hartzen da bigarren olatuaren feminismoaren historian.[4]

1970ean, "Wall Street Ogle-In" ere egin zen. Jay buru zela, Wall Street-erantz abiatu ziren emakumeak. Kaleko jazarpena salatzen zuten kartelak jarri zituzten. Rol-aldaketa batean bezala, emakumeek gizonak piropeatu egin zituzten, emakumeek egunero jasaten zuten kale-jazarpenaren izaera desatsegina erakusteko.[5]

Allen Young-ekin lankidetzan, Jay-k Out of the Closets (1972) argitaratu zuen. Antologia aitzindari horrek lesbianei ahotsa eman zien, hala nola Martha Shelley aktibistari eta Rita Mae Brown idazleari.[6] 1970eko hamarkadan, Jayk Natalie Clifford Barney eta Renée Vivien idazle lesbianak ezagutu eta irakurri zituen, 1920 eta 1930eko hamarkadetan Parisen erbesteratutako estatubatuarrak. Haren bizitzak eta lanak Jayren doktoretza-tesiaren parte izan ziren. Tesi hori Indiana University Press-ek argitaratu zuen, The Amazon and the Page (1988) izenarekin.

Confessions of a Worrywart: Ruminations on a Lesbian Feminist Overview (gaztelaniara itzulia, Confesiones de una preocupona: Reflexiones sobre un panorama feminista lésbico) saiakerarekin, Jayk Sisterhood Is Forever: The Women's Anthology for a New Millennium (Sororitatea betirako da: Antología de mujeres para un nuevo milenio), 2003an Robin Morganek argitaratua.[7]

Bere argitalpenak New Yorkeko Liburutegi Publikoko Artxibo eta Eskuizkribuen Dibisioko fondoetan daude gordeta.

Liburuak

aldatu
  • Karla Jay (1988). The Amazon and the Page: Natalie Clifford Barney and Renee Vivien (1. edizioa). Bloomington, Indiana: Indiana University Press. ISBN 978-0253304087
  • Karla Jay (1999). Tales of The Lavender Menace: A Memoir of Liberation (1. edizioa). New York, New York: Basic Books. ISBN 978-0465083640

Editorea

aldatu
  • Karla Jay; Allen Young, argitaletxea. (1972). Out of the Closets: Voices of Gay Liberation (1. edizioa). New York: Douglas Book Corp. ISBN 088209016X
  • Karla Jay; Allen Young, argitaletxea. (1975). After You're Out: Personal Experiences of Gay Men and Lesbian Women (1. edizioa). New York: Links Press. ISBN 0825630568
  • Karla Jay; Allen Young, eds. (1979). Lavender Culture (1. edizioa). New York, New York: Jove Publications. ISBN 0515044628
  • Karla Jay; Allen Young, eds. (1979). The Gay Report: Lesbians and Gay Men Speak Out about Sexual Experiences and Lifestyles (1. edizioa). New York, New York: Summit Books. ISBN 978-0671400132
  • Karla Jay; Joanne Glasgow, eds. (1990). Lesbian Texts and Contexts: Radical Revisions (1. edizioa). New York, New York: New York University Press. ISBN 0-8147-4175-4
  • Karla Jay, ed. (1995). Lesbian Erotics (1. edizioa). New York, New York: New York University Press. ISBN 978-0814742259
  • Karla Jay, ed. (1995). Dyke Life: From Growing Up To Growing Old, A Celebration Of The Lesbian Experience (1. edizioa). New York, New York: Basic Books. ISBN 0-465-03907-3

Aldizkariak eta komunikabideak

aldatu

Saiakerak

aldatu
  • Schneider Jr., Richard, ed. (2019). «L.A. Spring, 1970. Karla Jay». In Search of Stonewall: The Riots at 50, The Gay & Lesbian Review at 25, Best Essays, 1994–2018 (1. edizioa). Boston, Massachusetts: G&LR Books. ISBN 978-0578411088
  • Weinberg, Jonathan, ed. (2019). «Karla Jay on Gay-In III». Art after Stonewall, 1969–1989 (1. edizioa). New York, New York: Rizzoli Electa. p. 40. ISBN 978-0847864065
  • Karla Jay (1984). The Disciples of the Tenth Muse: Natalie Clifford Barney and Renée Vivien (PhD). New York University. OCLC 12716008. 

Sariak eta aintzatespenak

aldatu
  • 2006ko apirilaren 6an Pace Unibertsitateko Dyson Distinguished Achievement Awards sarien hamargarren urteko edizioaren aurkezpenean, Jayk Distinguished Professor Award saria jaso zuen.
  • 2006an Publishing Triangle-ren Ibilbidearen Bill Whitehead saria jaso zuen.
  • Jay She's Beautiful When She's Angry istorio feministako filmean agertu zen.[8][9]

Erreferentziak

aldatu
  1. (Ingelesez) Activist, Karla Jay, Author &. «Karla Jay, PhD» Karla Jay, Author & Activist (Noiz kontsultatua: 2024-06-11).
  2. a b Rapp, Linda. (2007). «Karla Jay» glbtq.com.
  3. Bernadicou, August. «Karla Jay» August Nation (The LGBTQ History Project).
  4. Part II – 1971 – Feminist Majority Foundation. .
  5. How Wall Street's Original Joan Holloway Inspired Second-Wave Feminist Protests. 2015-08-25.
  6. D'Erasmo, Stacey. (1999-04-04). Out of the Closet and into the Streets. .
  7. Library Resource Finder: Table of Contents for: Sisterhood Is Forever: The Women's Anthology. Vufind.carli.illinois.edu.
  8. The Women. .
  9. The Film — She's Beautiful When She's Angry. Shesbeautifulwhenshesangry.com.

Kanpo estekak

aldatu