Inonotus obliquus
Inonotus obliquus edo txaga esaten zaiona (errusierazko чага hitzaren latinizazioa), onddoa da Hymenochaetaceae familian. Bizkarroia da urkian eta beste zuhaitz batzuetan. Azal esterila irregularki sortzen da eta erretako ikatzaren antzekoa da. Ez da onddoaren gorputz fruktifero bat, esklerosi bat edo mizelio-masa bat baizik, batez ere beltza melanina kopuru handi baten ondorioz.[1] Pertsona batzuen ustez, txaga sendagarria da.
| Inonotus obliquus | |
|---|---|
 | |
| Sailkapen zientifikoa | |
| Erreinua | Fungi |
| Klasea | Agaricomycetes |
| Ordena | Hymenochaetales |
| Familia | Hymenochaetaceae |
| Generoa | Inonotus |
| Espeziea | Inonotus obliquus Pilát, 1942 |
| Datu orokorrak | |
| Gizakiak ateratzen dizkion produktuak | chaga (en)  |
Inonotus obliquus maizago agertzen da Ipar hemisferioko eskualde zirkunborealean, urki-basoetan.[2]
Morfologia aldatu
Inonotus obliquus-en eraginez, usteldura zuria sortzen da zuhaitz ostalarian. Txaga esporak zaurietatik sartzen dira zuhaitzera, bereziki gaizki orbaindutako adarretatik. Usteldura zuriaren eragina ostalarian zehar zabalduko da. Infekzio-zikloan, kanpoko mizelio-masa esterilaren inguruan bakarrik sartzen da.[2] Txaga onddoak txantxarra sortzen jarraituko du zuhaitz bizian, beste 10-80 urtez. Zuhaitza bizirik dagoen bitartean, masa mizelial esterilak baino ez dira sortzen (kanpoko kono beltza). Infekzioak zuhaitza edo zuhaitzaren zatiren bat hil ondoren hasten da sexu-garaia. I. obliquus lurrazalaren azpian gorputz emankorrak sortzen hasiko da. Gorputz horiek masa zurixka gisa hasten dira, denborarekin marroi bihurtzen dena. Sexu-etapa ia erabat azalaren azpian gertatzen denez, gorputz emankorra nekez ikusten da.[3] Gorputz fruktifero horiek basidiosporak sortzen dituzte, infekzioa beste zuhaitz ahul batzuetara zabaltzeko.
Kimika aldatu
Esklerozio beltzak melanina-kontzentrazio handiak ditu.[4][5] Txagak oxalato-kontzentrazio oso altuak ditu, 2800-11200 mg guztizko oxalato/100 g esklerozioren kontzentrazioak, edozein organismotan emandako kontzentrazio altuenetako bat.[6]
Banaketa eremua aldatu
Kanada, Ameriketako Estatu Batuak, Nikaragua, Groenlandia, Europa, Kaukasia, Errusia, Kazakhstan, Kirgizistan, Tajikistan, Uzbekistan, Mongolia, Txina, Japonia.
Erreferentziak aldatu
- ↑ Babitskaya, VG; Shcherba, VV; Lkonnikova, NV. (2000). «Melanin complex of the fungus Inonotus obliquus» Appl Biochem Microbiol 36 (4): 377–381. doi:..
- ↑ a b Lee, Min-Woong; Hur, Hyeon; Chang, Kwang-Choon; Lee, Tae-Soo; Ka, Kang-Hyeon; Jankovsky, L.. (December 2008). «Introduction to Distribution and Ecology of Sterile Conks of Inonotus obliquus» Mycobiology 36 (4): 199–202. doi:. ISSN 1229-8093. OCLC .3755195 PMID 23997626..
- ↑ MushroomExpert.Com. «Inonotus obliquus (MushroomExpert.Com)» mushroomexpert.com.
- ↑ Babitskaya, VG; Shcherba, VV; Lkonnikova, NV; Bisko, NA; Mitropolskaya, NY. (2002). «Melanin complex from medicinal mushroom Inonotus obliquus (Pers: Fr) Pilát (chaga) (Aphyllophoromyceditdeae)» Int J Med Mushrooms 4: 139–145..
- ↑ Lee, JH; Hyun, CK. (September 2014). «Insulin-sensitizing and beneficial lipid-metabolic effects of the water-soluble melanin complex extracted from Inonotus obliquus» Phytother Res 28 (9): 1320–1328. doi:. PMID 24615848..
- ↑ Kikuchi, Y; Seta, K; Y, Ogawa; Takayama, T; Nagata, M; Taguchi, T; Yahata, k. (June 2014). «Chaga mushroom-induced oxalate nephropathy» Clin Nephrol 81 (6): 440–444. doi:. PMID 23149251..
Kanpo estekak aldatu
Datuak: Q1956937
Multimedia: Inonotus obliquus / Q1956937
