Gümrüko ituna
Gümrüko ituna edo Alexandropolgo ituna, Armeniaren eta Turkiaren arteko akordioa izan zen, Turkia-Armenia Gerra amaitu eta Sèvresen 1920ko itunak ezartzen zuen Armenia Handiaren ametsa amaitu zuena. 1920ko abenduaren 2an sinatu zen.
| Gümrüko ituna | |
|---|---|
| Mota | bake itun |
| Data | 1920ko abenduaren 2a |
| Kokaleku | Giumri |
| Sinatzailea | |
Testuinguru historikoa aldatu
Sultanak eta Otomandar gobernuak onartutako Sèvresko itunari erantzunez, nazionalistak Mustafá Kemal Atatatürk-en agindupean altxatu ziren, boterea hartuz eta greziarren eta armeniarren aurka garaile borrokatuz, Anatolia osoaren eta Ekialdeko Traziaren zati baten jabetzari eustea lortuz, Frantziaren eta Italiaren eragin-eremuei amaiera emanez, 1923ko Lausanako konferentzian adostu zen bezala.
Honela, tropa kemalistek Armeniak kontrolatzen zuen lurraldeei eraso egin zieten. Britainiarren armamentuan laguntza jaso zuen Armeniako Errepublika Demokratikoak, Azerbaijanek eraso zuen, komunistek gobernatua, eta 1920ko ekainean su-etena sinatzera behartu zuen, fronte turkiarrari aurre egiteko. Uztailean, komunistek Nakhitxebanen boterea hartzea bultzatu zuten turkiarrek, Armeniako Sobietar Errepublika Sozialista eratu baitzen han. Irailean, Armeniak Azerbaijanekin bakea sinatu zuen Zangechur eta Nag-Karabaj lagaz eta Nakhitxevanen gobernua onartuz. Gerrak Turkiaren aurka jarraitu zuen, aurrera egiten jarraitzen zuena. Azaroan, turkiarrek Alexandropol (Gümrü edo Giumri) hartu zuten, eta 1920ko abenduaren 2an bakea sinatu zen. Horren bidez, Armeniak uko egin zien gerra aurretik turkiar ziren Asia Txikiko barruti guztiei, baita Kars eta Ardahani ere, eta Nakhitxevanen independentzia onartu zuen.
Kanpo estekak aldatu
Datuak: Q1347812
