Erraldoi laranja
Erraldoi laranja edo K motako erraldoia K espektro motako eta III argitasun klaseko izar erraldoi bat da. Nano laranjek (K motako sekuentzia nagusiko izarrak) 3900 eta 5200 kelvin bitarteko azaleko tenperatura duten bitartean erraldoi laranjak 100 eta 400 kelvin hotzagoak dira. Ohi, gure Eguzkia baino 60 eta 300 aldiz argitsuagoak dira. 0,8 eta 10 eguzki masa bitarteko izarrek, euren eboluzioaren une batean etapa honen zatirik gehiena K espektro motan pasatzen duten izar erraldoi bihurtzen dira; eta hau gertatzen denean, euren nukleoetan, fusio nuklearraren bidez helioa karbono eta oxigeno bihurtzen da.
Arturo (α Bootis) -0,04ko itxurazko magnitudearekin zeruko erraldoi laranjarik dizdiratsuena da. Gaueko zeruan ikus daitezkeen izarretako asko eta asko erraldoi laranjak dira, esate baterako Antlia konstelazioko hiru izarrik dizdiratsuenak (α Antliae, ε Antliae eta ι Antliae) mota honetako erraldoiak dira. Eguzki sistematik 100 argi urte baino gutxiagoko distantziara dauden berretsitako 34 izar erraldoietatik 18 erraldoi laranjak dira, erdia baino gehiago.
2002tik zenbait erraldoi laranjak planeta sistemak dituztela ezagutzen da. Edasich (ι Draconis) izan zen exoplaneta bat aurkitu zen mota honetako lehen izarra, Iota Draconis b. Beste adibide ezagun batzuk Polux (β Geminorum), 4 Ursae Majoris, 11 Ursae Minoris, 14 Andromedae eta 42 Draconis dira.
Jarraian ikus daitekeen taulan Lurretik gertuen dauden hamabi erraldoi laranjak agertzen dira:
| Izena | Bayerren izendapena | Espektru mota | Distantzia (argi urteak) | Erradioa (REguzki) |
|---|---|---|---|---|
| Polux | β Geminorum | K0 IIIb | 33,7 | 10 |
| Arturo | α Bootis | K1.5 IIIpe | 36,7 | 25 |
| Menkent | θ Centauri | K0 IIIb | 60,9 | 11 |
| Ni2 Canis Majoris | ν2 Canis Majoris | K1 III* | 64,7 | 6 |
| Aldebaran A | α Tauri A | K5 III | 65,1 | 44 |
| Wei A | ε Scorpii A | K2.5 IIIb | 65,4 | 15 |
| Hamal | α Arietis | K1-2 III | 65,9 | 15 |
| Ni Octantis A | ν Octantis A | K0 IIIb | 69,1 | 6,3 |
| Unukalhai A | α Serpentis A | K2 IIIb | 73,2 | 15 |
| Kaus Borealis | λ Sagittarii | K0-2 IIIb | 77,3 | 11 |
| Ankaa A | α Phoenicis A | K0 IIIb | 77,4 | 11 |
| Zebalrai | β Ophiuchi | K2 III | 82,0 | 12,5 |
- SIMBAD datu basean Ni2 Canis Majoris izarra azpierraldoi bezala sailkatua agertzen da.
Kanpo estekak
aldatu
Datuak: Q565309
Multimedia: Orange giants / Q565309
