Ekialdeko Nilandia
|
Ekialdeko Nilandia | |||
|---|---|---|---|
| |||
| Berezko izenak: - Finlandieraz - Suedieraz |
Itä-Uudenmaan maakunta Östra Nylands landskap | ||
| Herrialdea |  Finlandia
| ||
| Hiriburua | Porvoo | ||
| Udalerri-kopurua | 2 hiri (kaupunki) 5 udalerri (kunta) | ||
| Hizkuntza ofiziala | Finlandiera Suediera¹ | ||
| Agintaria | Jaakko Mikkola | ||
| Lurralde historikoak | Nilandia | ||
| Azalera -Ur-azalera |
5.499,47 km² 2.797,63 km² (%50,87) | ||
| Biztanleria Dentsitatea |
94.066 (2010.02.28) [1] 34,82 bizt/km² | ||
| Eskualdeko arraina Eskualdeko hegaztia Eskualdeko landarea Eskualdeko ugaztuna |
Itsas-amuarraina Enara Eztul-belarra - | ||
| Webgune ofiziala | (Errusieraz) (Finlandieraz) (Ingelesez) (Suedieraz) | ||
Ekialdeko Nilandia (finlandieraz: Itä-Uusimaa; suedieraz: Östra Nyland) Finlandiako hegoaldeko eskualde bat zen. 2011n Nilandiarekin bat egin zuen.
Historia aldatu
Eskualde hau antzina Ilandia lurraldearen barne zen, Uusimaa eskualdearekin batera. 1155. urtean, probintzia, suediarren esku gelditu zen. Hauek, ekarpen asko egin zituzten bertako gizarte atzeratuan. Hala ere, haien hizkuntza zapaldu eta kristautasuna, eta ondoren luteranismoa, inposatuak izan zitzaizkien biztanleei. XVI. mendean Ilandia lurraldean jaiotako Mikael Agricola apaizak lehenengoz finlandiera idatzi zueun suediarren zapalkuntzaren gainetik.
1721. urtean, probintzia, Errusiaren menpe gelditu zen, hauek, biztanleak suediarren zapalkuntzatik babestuko zituztela hitzeman ondoren. Probintzia osoa 1812. urtean Errusiak menperatu ostean, Finlandiako Dukerri Handia osatu zuen Finlandiak Errusiaren barnean. 1860. urtean sortutako nazionalismo baten ondorioz, finlandiera berreskuratua izan zen eta independentzia grinak, 1918. urtean independentzia lortzea ekarri zuen. II. Mundu Gerrako gudak Ekialdeko Uusimaa eskualdetik gertu gertatu ziren eta bertako biztanleak oraindik beraien herritara iristea lortu zuten soldadu zaurituak gogoratzen dituzte.
Banaketa aldatu
[[Fitxategi:|240px|eskuinera|Ekialdeko Nilandiako udalerrien mapa]]
| Z | Udalerria | Mota | Biztnl. | Azalera | Barrutia |
| 1. | Askola | Kunta | 4.829 | 218,07 km² | Porvoo barrutia |
| 2. | Lapinjärvi – Lappträsk | Kunta | 2.915 | 339.36 km2 | Loviisa barrutia |
| 3. | Loviisa – Lovisa | Kaupunki | 15.582 | 1,751.58 km² | Loviisa barrutia |
| 4. | Myrskylä – Mörskom | Kunta | 2.011 | 206,36 km² | Porvoo barrutia |
| 5. | Porvoo | Kaupunki | 48.687 | 665,00 km² | Porvoo barrutia |
| 6. | Pukkila | Kunta | 1.996 | 145,96 km² | Porvoo barrutia |
| 7. | Sipoo – Sibbo | Kunta | 18.123 | 342,64 km² | Porvoo barrutia |
Leku aipagarriak aldatu
Eskualdea luzaroan suediarren menpe izan denez, finlandieraz gain suediera ere mintzatzen da, nahiz eta suediera geroz eta ahaztuagoa duten gaur egungo gazteek. Herri batzuetan, bi hizkuntzetako izena dago onartuta ofizialtzat; beste batzuetan, bakarrekoa.
Iruditegia aldatu
Erreferentziak aldatu
- ↑ Väestorekisterikeskus 2010.02.28