Edgar Rice Burroughs
Edgar Rice Burroughs (1875eko irailaren 1a – 1950eko martxoaren 19a) Ameriketako Estatu Batuetako idazlea izan zen, abentura nobela (oihana, zientzia-fikzioa, westerna) ondo asko landu zuena, eta ezaguna egin zuen, batez ere, Tarzan pertsonaia sortzeak. Horrek eman zion ospea. John Carter ere Burroughsen asmakizuna izan zen.
Edgar Rice Burroughs | |
---|---|
Bizitza | |
Jaiotza | Chicago, 1875eko irailaren 1a |
Herrialdea | Ameriketako Estatu Batuak |
Lehen hizkuntza | ingelesa |
Heriotza | Encino, 1950eko martxoaren 19a (74 urte) |
Hobiratze lekua | Tarzana (en) |
Heriotza modua | berezko heriotza: miokardio infartu akutua |
Familia | |
Aita | George Tyler Burroughs |
Ama | Mary Evaline Zieger |
Ezkontidea(k) | Florence Gilbert (1935 - 1941) |
Seme-alabak | ikusi
|
Hezkuntza | |
Heziketa | 13937 Roberthargraves Michigan Military Academy (en) 1895) |
Hizkuntzak | estatubatuar ingelesa ingelesa |
Jarduerak | |
Jarduerak | eleberrigilea, gidoilaria, zientzia-fikzio idazlea, prosalaria, haur literaturaren idazlea eta idazlea |
Lan nabarmenak | |
Jasotako sariak | ikusi
|
Genero artistikoa | zientzia-fikzioa fantasia abentura-nobela planetary romance (en) sword and planet (en) Westerna |
Zerbitzu militarra | |
Adar militarra | Ameriketako Estatu Batuetako Armada |
edgarriceburroughs.com | |
| |
Bizitza
aldatuChicagoko Harvard Schoolen aritu zen ikasle eta bertan Grezia eta Erromako mundu klasikoa ezagutu zuen. Abeltzain ibili zen gerora hainbat urtez; soldadu ere Ameriketako Estatu Batuetako zalditerian, eta halamoduzko zenbait lanetan. Aldi batean pulp deritzon literatur generoko lanak irakurri zituen sutsuki, eta hori izan zen itxura baten idazteko akuilua. Horrela 1912an, eta Normal Bean gaitzizena erabiliz "Under the Moons of Mars" aldiriko kontakizuna hasi zen ateratzen The All Story aldizkarian. Idazteari bete-betean ekin zion ordutik aurrera: urte bereko urrian Tarzan of the Apes eleberria kaleratu zuen, oihaneko heroia ezagutarazi zuena. Zientzia fikzioa ere lanerako eremu izan zuen, eta horren gainean Barsoom deritzon planetari buruzko seriea da ezaguna (berori Marte zitekeen); baita Amtor (Artizar) planetari buruzkoa ere.
Tarzanek erabateko arrakasta izan zuen argitaratu eta gutxira. Idazleak berak ondo maitu zuen zelan atera etekin haindiena pertsonaiari, eta komikietan eta zineman izan zezakeen erabilera egile eskubideei dagokienez loturik utzi zuen aldez aurretik. 1923an Burroghsek berak Edgar Rice Burroghs, Inc. enpresa sortu zuen eta bertatik ekin zion lanak inprimatze eta banatzeari.
Bigarren Mundu Gerran gerra-kazetaria izan zen, ia 70 urte bazituen ere. Gerra amaitutakoan, Encinora, Kaliforniara, joan zen bizitzen, eta bihotzekoak jota hil zen 1950ean.
Marteko krater batek Burroghs du izena, idazlearen omenez.
Lanak
aldatuBarsoom bilduma
aldatu- A Princess of Mars (1912) (Gutenberg proiektua [1]) (LibriVox.org MP3 grabaketa [2])
- The Gods of Mars (1914) (Gutenberg proiektua [3]) (LibriVox.org MP3 grabaketa [4])
- The Warlord of Mars (1918) (Gutenberg proiektua [5]) (AudioBooksForFree.com MP3 grabaketa [6])
- Thuvia, Maid of Mars (1920) (Gutenberg proiektua [7]) (AudioBooksForFree.com MP3 grabaketa [8])
- The Chessmen of Mars (1922) (Gutenberg proiektua [9])
- The Master Mind of Mars (1928) (Gutenberg proiektua [10])
- A Fighting Man of Mars (1931) (Gutenberg proiektua [11])
- Swords of Mars (1936) (Gutenberg proiektua [12])
- Synthetic Men of Mars (1940) (Gutenberg proiektua [13])
- Llana of Gathol (1948) (Gutenberg proiektua [14])
- John Carter of Mars (1964)
- John Carter and the Giant of Mars (1940) (Gutenberg proiektua [15])
- Skeleton Men of Jupiter (1942) (Gutenberg proiektua [16])
Tarzan saila
aldatu- Tarzan of the Apes (1912) (Gutenberg proiektua [17])
- The Return of Tarzan (1913) (Gutenberg proiektua [18])
- The Beasts of Tarzan (1914) (Gutenberg proiektua [19])
- The Son of Tarzan (1914) (Gutenberg proiektua [20])
- Tarzan and the Jewels of Opar (1916) (Gutenberg proiektua [21])
- Jungle Tales of Tarzan (1916, 1917) (Gutenberg proiektua [22])
- Tarzan the Untamed (1919, 1921) (Gutenberg proiektua [23])
- Tarzan the Terrible (1921) (Gutenberg proiektua [24])
- Tarzan and the Golden Lion (1922, 1923)
- Tarzan and the Ant Men (1924)
- Tarzan, Lord of the Jungle (1927, 1928)
- Tarzan and the Lost Empire (1928)
- Tarzan at the Earth's Core (1929)
- Tarzan the Invincible (1930. 1931)
- Tarzan Triumphant (1931)
- Tarzan and the City of Gold (1932)
- Tarzan and the Lion Man (1933, 1934)
- Tarzan and the Leopard Men (1935)
- Tarzan's Quest (1935, 1936)
- Tarzan and the Forbidden City (1938)
- Tarzan the Magnificent (1936, 1937)
- Tarzan and the Foreign Legion (1947)
- Tarzan and the Tarzan Twins (1963, irakurle gazteentzat)
- Tarzan and the Madman (1964)
- Tarzan and the Castaways (1965)
- Tarzan: the Lost Adventure (1995)
Pellucidar saila
aldatu- At the Earth's Core (1914) (Gutenberg proiektua [25])
- Pellucidar (1923) (Gutenberg proiektua [26])
- Tanar of Pellucidar (1928) (Gutenberg proiektua [27])
- Tarzan at the Earth's Core (1929)
- Back to the Stone Age (1937)
- Land of Terror (1944)
- Savage Pellucidar (1963)
Artizar saila
aldatu- Pirates of Venus (1934)
- Lost on Venus (1935)
- Carson of Venus (1939)
- Escape on Venus (1946)
- The Wizard of Venus (1970)
Caspak saila
aldatu- The Land That Time Forgot (1918) (Gutenberg proiektua [28][Betiko hautsitako esteka])
- The People That Time Forgot (1918) (Gutenberg proiektua [29][Betiko hautsitako esteka]) ("People Out of Time" izenburuarekin ere ezaguna)
- Out of Time’s Abyss (1918) (Gutenberg proiektua [30][Betiko hautsitako esteka])
Ilargia saila
aldatu- The Moon Maid (1926) (edo The Moon Men)
Mucker saila
aldatu- The Mucker (1914) (Gutenberg proiektua [31][Betiko hautsitako esteka])
- The Return of the Mucker (1916) (Gutenberg proiektua [32][Betiko hautsitako esteka])
- The Oakdale Affair (1917) (Gutenberg proiektua [33][Betiko hautsitako esteka])
Zientzia fikziozko beste lan batzuk
aldatu- Beyond the Farthest Star (1941) (Gutenberg proiektua) [34])
- The Lost Continent (1916) (edo Beyond Thirty) (Gutenberg proiektua [35][Betiko hautsitako esteka])
- The Monster Men (1929) (Gutenberg proiektua [36][Betiko hautsitako esteka])
- The Resurrection of Jimber-Jaw (1937) (Gutenberg proiektua [37])
Oihana kokaleku duten beste eleberri batzuk
aldatu- The Cave Girl (1925)
- The Eternal Lover (1925) (edo The Eternal Savage)
- Jungle Girl (1932) (edo Land of the Hidden Men)
- The Man Eater (1935)
- The Lad and the Lion (1938)
Western eleberriak
aldatu- Apache Devil (1933)
- The Bandit of Hell's Bend (1926)
- The Deputy Sheriff of Comanche County (1940)
- The War Chief (1927)
Eleberri historikoak
aldatu- I am a Barbarian (1967)
- The Outlaw of Torn (1927) (Gutenberg proiektua [38][Betiko hautsitako esteka])
Bestelako lanak
aldatu- The Efficiency Expert (1921) (Gutenberg proiektua [39][Betiko hautsitako esteka])
- Forgotten Tales of Love and Murder (2001) (publisher link)
- The Girl from Farris's (1916)
- The Girl from Hollywood (1923)
- The Mad King (1926) (Gutenberg proiektua Entry: [40][Betiko hautsitako esteka])
- Marcia of the Doorstep (1999)
- Minidoka: 937th Earl of One Mile Series M (1998)
- Pirate Blood (1970)
- The Rider (1937)
- You Lucky Girl! (1999)
Edgar Rice Burroughsi buruzko ikerketak
aldatu- Richard A. Lupoff: Master of Adventure: The Worlds of Edgar Rice Burroughs
- John Taliaferro: Tarzan Forever: The Life of Edgar Rice Burroughs, Creator of Tarzan
Kanpo estekak
aldatuWikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Edgar Rice Burroughs |
- (Ingelesez) Tarzan.com
- (Ingelesez) Tarzan.org
- (Ingelesez) Edgar Rice Burroughs Web Museum eta Weekly Online Fanzine
- (Ingelesez) Edgar Rice Burroughsen lanak Project Gutenberg Australia atarian
- (Ingelesez) Burroughsen biografia
- (Ingelesez) Bibliografia SciFan atarian