Dorothy Hughes

Londonen sortutako arkitekto kenyarra

Eugenie Dorothy Hughes (Londres, 1910eko ekainaren 26a1987ko abuztuaren 16a) arkitekto, politiko eta ekintzaile kenyarra izan zen. Kenyako Gizarte Zerbitzuen Kontseilua sortu zuen, eta Desgaituentzako Kirol Elkarteko zuzendaria izan zen. Afrikako ekialdeko lehen emakume-arkitektoa zen, bere estudioa zuen, eta Nairobiko Familia Santuaren katedralaren diseinuagatik da ezaguna.

Dorothy Hughes
Member of the Legislative Council of Kenya (en) Itzuli

Bizitza
JaiotzaLondres1910eko ekainaren 26a
Herrialdea Erresuma Batua
 Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua  1927ko apirilaren 12a)
BizilekuaEldoret
HeriotzaRoyal Tunbridge Wells (en) Itzuli1987ko abuztuaren 16a (77 urte)
Hezkuntza
HeziketaArchitectural Association School of Architecture (en) Itzuli
Hizkuntzakingelesa
Jarduerak
Jarduerakarkitektoa, politikaria, gizarte-erreformatzailea eta disability rights activist (en) Itzuli
Lan nabarmenak
Jasotako sariak
KidetzaFellow of the Royal Institute of British Architects (en) Itzuli

Biografia aldatu

Eugenie Dorothy Ullman 1910eko ekainaren 26an jaio zen, Londresen. Bere gurasoak Uasin Gishu konderriko Eldoret Rift Valley herrira joan ziren bizitzera, 1913an, eta herri horretako bigarren eraikina altxatu zuten. Kenian hazi zen, baina Londresera itzuli zen eskolatzera, Architectural Association Arkitektura Eskolan. Kenyara itzuli, eta Keniako Ford agentearekin ezkondu zen, John Hughes, geroago Hughes Motors sortu zuena. Bikoteak 6 seme-alaba izan zituen.[1]

Hughes Royal Institute of British Architects-eko kide bihurtu zen, 1946an. Arkitektura-enpresa bat ireki zuen, Hughes and Polkinghorne, eta hainbat eraikin diseinatu zituen, hala nola Golden Beach Hotela, Murangi House, Princess Elizabeth Hospitala, Rift Valley Sports Club eta St. Mary's School, Nairobi. 1950ean, Most Excellent Order of the British Empire (Britainiar Inperioko Ordena Bikainena, MBE) eman zioten Kenyako ospitaleetan egindako diseinu-lanagatik, Nakuru War Memorial Hospital kasu. 1950 eta 1951 artean, Hughes Ekialdeko Afrikako Emakumeen Ligako presidenteordea izan zen, Nairobiko ospitaleetako gabeziari aurre egiteko ekimen bat sustatzeko eta funtsak biltzeko sortu zena; 1951-1952 aldian, presidente izan zen.[2][3]

1955ean, Hughes Nairobiko Udalean zerbitzatzeko hautatua izan zen, eta, 1956an, afrikaner gehienek hautatu zuten Uasin Gishu kolonoen Legebiltzarreko Kontseiluan ordezkatzeko. 1959an, 1960ko Lancaster House Konferentziarako (Londres) ordezkari hautatu zuten, Kenyako independentzia ziurtatzeko. Hughesek bere eserlekua galdu zuen 1961eko hauteskundeetan, batez ere, katolizismoagatik eta New Kenya alderdiko kide izateagatik. Primarioak kolono zurientzat soilik zeuden irekita, baina aurretik bera hautatu zuen barrutia ez zen gehienbat zuria, eta New Kenya Party izan zen Kenyako arraza anitzeko lehen alderdia. Hauteskundeak galdu ostean, Hughes komunitateko gizarte-ongizateko proiektuetara zuzendu zen, hala nola elbarrientzako Cheshire Etxeak. Hughes 1974ko uztailean Nairobin ospatu zen Gizarte Ongizateari buruzko Nazioarteko Konferentziaren antolakuntza-batzordeko presidenteorde izan zen, eta Kenyako Gizarte Zerbitzuen Kontseiluko kide sortzailea ere bai. Elbarrientzako Kenya Kirol Elkarteko presidente ere izan zen.[4]

Hughesen diseinu-lanik aipagarriena 1960an diseinatu zuen Familia Santuaren Katedrala izan zen. Estilo modernistagatik eta beirate ez-figuratiboengatik ezaguna, eraikinak karrarako marmola eta 4.000 lagunentzako eserlekuak zituen. Aldare nagusiaz gain, alboko bi aldare, bi areto eta zortzi kapera daude. Gaur egun, Nairobiko Artzapezpikutzaren egoitza da. 1960ko hamarkadaren amaieran, Keniako Tearen Garapen Agentziaren (Kenya Tea Development Agency KTDA) ondoan, eraikin bat diseinatu zuen, Mad House club, plater hegalari itxurako diskoteka ezaguna, baita bertako benga musikagatik eta afrokaribear kalypso eta soukous erritmoengatik ere ezaguna. Klubak, Koinange kaleko Nairobiko kale gorrian kokatuta, hainbat izen aldaketa jasan zituen, baina bertakoek F1, Madhouse edo Maddi izenez ezagutzen zuten. 2014an eraitsi zuten. Bi eraikin hauek The Daily Nation-ek Kenyako eraikin nagusien zerrendan jaso zituen.[5]

Beranduago, Hughesek Mũthangariko bere etxea (Lavington, Nairobi) Opus Dei erakundeari eman zion, Kibondeni College-ren egoitza iraunkor gisa erabiltzeko. Urte askoan, Opus Deiko kideekin lan egin zuen Nairobin neskentzako hezkuntza aukerak ezartzen. 1987ko abuztuaren 16an hil zen, Tunbridge Wellsen (Kent, Ingalaterra), eta Mũthangariko San Austin-eko hilerrian (Nairobi, Kenya) lurperatu zuten.

Erreferentziak aldatu

  1. (Ingelesez) «Eugeny Dorothy Hughes» prabook.com (Noiz kontsultatua: 2024-03-14).
  2. (Ingelesez) Digital, Standard. «The first woman architect who designed Holy Family Basilica and Mad House club» Standard Entertainment (Noiz kontsultatua: 2024-03-14).
  3. (Ingelesez) «Episode 55: Dorothy Hughes» She Builds Podcast (Noiz kontsultatua: 2024-03-14).
  4. «Europeans In East Africa - View entry» www.europeansineastafrica.co.uk (Noiz kontsultatua: 2024-03-14).
  5. (Ingelesez) Digital, Standard. «The first woman architect who designed Holy Family Basilica and Mad House club» Standard Entertainment (Noiz kontsultatua: 2024-03-14).

Kanpo estekak aldatu