Caldera de Taburienteko parke nazionala

Caldera de Taburienteko parke nazionala (gaztelaniaz: Parque Nacional de la Caldera de Taburiente) Espainiako parke nazionala da, La Palma uhartean dagoena (Santa Cruz Tenerifekoa, Kanarietako Autonomia Erkidegoa). Izenak berak ematen du aditzera zein den parkearen topografia (gaztelaniazko caldera hitzak «galdara» esan nahi du). Uhartedi guztiak bezala, jatorri bolkanikoko orografia du, baina bertan ur presentzia handia da, bai lur azalean eta baita lurpean ere. Hango krater handia higaduraren eraginez sortu zen, eta ez sumendi baten eztandaren ondorioz.

Caldera de Taburienteko parke nazionala
II. maila: parke nazional
Datu orokorrak
Garaiera	2.426 m
Mota	Parke nazional, naturagune babestua, Espainiako parke nazional eta erakunde publiko
Azalera	4,69 km²
Eponimoa	Caldera de Taburiente
Geografia
Koordenatuak	28°45′14″N 17°53′05″W
Honen parte da	Network of National Parks of Spain (en)
Kokapena	La Palma
Estatu burujabe	Espainia
Autonomia	Kanariak

4.690 hektareako azalera du, eta 2.000 metroko garaiera tartea (toki beherena, Las Angustias amildegia, itsas mailatik 400 metrora dago; eta toki garaiena, Roque de los Muchachos, itsas mailatik 2.426 metrora). Beraz, maila askotako landare-motak ditu. Bost sumendik osatzen duten zirku batek inguratutako ibar baten burua da Caldera de Taburiente. 8 kilometroko diametroa du, eta 28 kilometroko zirkunferentzia. Horrenbestez, munduko handienetakoa da.

La Palmako Aceró guantxeen erreinuko hamabi kantoietako bat zen. Alonso Fernández de Lugok 1492an okupatu zuen, Tanasú erregea iruzurren bidez bahitu eta gero. 1557an Arguan eta Tazacorte haziendak sortu ziren.

Klima epela du, eta alisioen eraginez negua euritsua da. Bere hegaletan kanariar pinua da nagusi, kodesoa; isatsa eta kanariar zedroa eremu garaietan kokatzen dira eta sahatsa, berriz, behekoetan. Hegaztiek osatzen dute, nagusiki, bertako fauna, eta ipar beleak, zozoak, haitz-usoak eta belatzak nabarmen daitezke, besteak beste. 1995ean sute batek pinudiaren zati handi bat suntsitu zuen.

Jatorri geologikoa

Galdara guztietan eta ezkutu-sumendi guztietan bezala, jatorria dago hozterakoan haitz basaltikasak produzitzen dituen labarekiko krater nahiko zabaleko existentzian. Galdaretako erupzioak nahiko lasaiak dira tipo hawaiiarreko eta labak eratu ohi ditu azaleran sumendia altueran baino gehiago handitzen ari diren hurrengo gobadak.Bi kasuetan, emaitza mailaren jaitsiera da estratobolkan bat eratzerakoan, botatzen ari den material bolkanikoengatik hazten den kraterraren barnean, kono bolkanikoaren hazkundeak konpentsatuta. Aukera batzuetan, kraterreko labaren hozte nahiko azkarrak erupzio eztandagarria, berriz, eragin dezakeen presioko handiagotze baterako jatorria ematen du. Baina kraterraren barneko labaren isurtze azkarragatik galdara bateko beste prozesu ebolutibo bat gertatzen da.Isurtze hau produzi daiteke kraterreko paretan irekitako zauri bategatik, zeinekin original kraterreko paretak mantentzen diren, edo laba likidoko isurtzeagatik laba horrek goiko ertzeko zauri bat irekitzen duenean, Taburiente-ko galdararen kasua izateak dirudienez gero, eta, ere La Palmako uhartean, Kalderetan gertatu zenez gero. Bere bilakaera-estadio desberdinetako prozesu hauek guztiak irudietan ikus daitezke Galápagos uharteetako satelitea, zeinen sumendiak ia ezkutuan edo galdaretan salbuespenik gabe diren.Taburiente-ko Galdara eratu zen duela batzuei 2 milioi urte eta ibai-higadura gertatu zen soilik ebakiondo itzel hau bere kabuz uhartean eragin ezin izango lukeenez gero laba-isurtzea produzitu ondoren. Gainera, ibai-higadurak hondartza bat sortuko zuen material detritikoko metaketagatik, laba likidoko proportzio handiko isurtzeekin gertatzen ez den gauzagatik. Horregatik ikus daiteke beraren guneranzko galdarako original paretetako azken bi adarrek drainatzen dituzten Larritasunetako Sakanaren hasieran, erupzio eztandagarriaren bitartez azaldu ezin izango litzatekeen.

Kanpo estekak

• Datuak: Q23988114
• Multimedia: Parque nacional de la Caldera de Taburiente / Q23988114