CLARIN
CLARIN (Common Language Resources and Technology Infrastructure, CLARIN ERIC) hizkuntza-baliabide digitalak eta tresnak ikerketarako zabaltzea helburua duen Europako partzuergo bat da, 2012an sortua. Europar Batasunaren barruko eta kanpoko partzuergo nazionalak biltzen ditu. Kideen artean institutuak, unibertsitateak, ikerketa-zentroak, liburutegiak eta artxibo publikoak agertzen dira. Partzuergoaren helburua da hizkuntza-baliabide digitalak bildumetarako, tresna digitaletarako eta prestakuntza-materialetarako sarbidea ematea, ikertzaileek hizkuntza-baliabideekin lan egin dezaten.
| CLARIN | |
|---|---|
 | |
| Datuak | |
| Izen laburra | CLARIN |
| Mota | erakundea eta research infrastructure (en)  |
| Jarduera | |
| Kidetza | European Research Infrastructure Consortium (en) , European Alliance for Social Sciences and Humanities (en) , DataCite (en) eta European Open Science Cloud Association (en) |
| Agintea | |
| Zuzendari exekutiboa | Darja Fišer (en) |
| Egoitza nagusi | |
| Osatuta | |
| Historia | |
| Sorrera | 2012ko otsailaren 29a 2012 |
webgune ofiziala     | |
CLARIN barruan CLARIAH-EUS atala sortu zen 2022an euskararen baliabide eta tresnak lantzeko.[1][2]
German Rigau es el coordinador oficial de CLARIN en España desde su creación en septiembre de 2023 .[3]
Helburuak
aldatuCLARINen helburua da Europa osoko eta handik kanpoko hizkuntza hainbat baliabide digital eta tresna eskuragarri jartzea, ingurune integratu bakar baten bidez, giza eta gizarte-zientzietako ikertzaileei laguntzeko, datuetan oinarritutako ikerketan parte hartu nahi duten akademikoei laguntzeko, eta Europako Ikerketa-Esparru eleaniztunari laguntzeko.[4]
CLARIN Knowledge Infrastructure-ren misioetako bat da CLARINen azpiegitura osoan eskura dauden ezagutzak eta esperientziak modu antolatuan eta nabigatzeko erraza izatea da eta, oro har, Gizarte Zientzien eta Giza Zientzien ikerketa-komunitatearentzat.[5]
Zerbitzuak eta baliabideak
aldatuCLARINek zerbitzu-sorta zabala eskaintzen du, eta horietako batzuk European Open Science Cloud-en (EOSC) daude.[6][7] Hauek sartzen dira:
- Hizkuntzen Behatoki Birtuala (VLO); baliabide ugari bilatzeko eta aurkitzeko interfazea.[8]
- Hizkuntza-baliabideen bihurtze-taula; datuetarako hizkuntzak prozesatzeko web-aplikazio bat aurkitzeko tresna.[9]
- Gordailu zerbitzuak; baliabideak biltegiratzeko.[10]
CLARIN azpiegituraren bidez eskura daitezkeen baliabide batzuk hauek dira:
- Arriskuan dauden hizkuntzen artxiboa
- Oxford-en testu-artxiboa
- PlWordNet
Gobernantza
aldatuBatzar Orokorrak CLARIN ERICeko kideak ordezkatzen ditu eta CLARIN ERICeko organo erabakitzaile gorena da.[11] Aholkularitza Zientifikoko Nazioarteko Batzorde batek parte hartu du.[12] Eguneroko kudeaketa Administrazio Kontseiluaren esku dago, Darja Fiνer zuzendari exekutiboa buru duela, eta CLARIN bulegoaren laguntzarekin.[13][14][15]
Datuak, tresnak eta ezagutzak integratzeko ahalegin handiena partzuergo nazionalen jardueretatik dator. Koordinatzaile Nazionalen Foroa herrialdeen arteko lankidetza koordinatzearen arduraduna da.
Osaera
aldatuCLARINen azpiegiturako eragiketa, zerbitzu eta zentro gehienak CLARIN ERICen (kidea, behatzaileak eta lotutako hirugarrenak) kidetasunak ematen eta finantzatzen ditu. Kideak eta behatzaileak herrialdeak edo gobernuen arteko erakundeak izan daitezke. Partzuergo nazionala sortu zuten, unibertsitateek, ikerketa-erakundeek, liburutegiek eta artxibo publikoek osatua.[16]
Hona hemen CLARIN ERICeko egungo kide, behatzaile eta hirugarrenen zerrenda:[17]
| Kideak | Partzuergo Nazionalak (OE) |
|---|---|
| Austria | Digital Humanities Austria |
| Belgika | CLARIN-BE |
| Bulgaria | CLaDA-BG |
| Kroazia | HR-CLARIN |
| Zipre | CLARIN-CY |
| Txekiar Errepublika | LINDAT/CLARIAH-CZ |
| Danimarka | KLARIN-DK |
| Estonia | CLARIN Estonia |
| Finlandia | FIN-CLARIN |
| Alemania | CLARIN-D |
| Grezia | clarin:el |
| Hungaria | HunCLARIN |
| Islandia | CLARIN Islandia |
| Italia | KLARIN-IT |
| Letonia | CLARIN-LV |
| Lituania | CLARIN-LT |
| Herbehereak | CLARIAH-NL |
| Norvegia | KLARINO |
| Polonia | CLARIN PL |
| Portugal | PORTULAN CLARIN |
| Eslovenia | CLARIN.SI |
| Espainia | CLARIAH-ES |
| Suedia | SWE-CLARIN |
| Behatzaileak | Partzuergo Nazionalak (OE) |
| Hegoafrika | SADiLaR |
| Suitza | KLARIN-CH |
| Erresuma Batua | CLARIN-UK |
| Hirugarrenentzakoa | Izenak |
| Carnegie Mellon University (AEB) | TalkBank |
CLARIAH-EUS
aldatuCLARIAH-EUS Giza eta Gizarte Zientzietan euskara eta euskaraz ikertzeko aukera Europako ikerketa-azpiegituretan bultzatzeko egitasmoa da. Europa mailan, CLARIN eta DARIAH azpiegiturek ikerkuntzarako baliabideak eta laguntza eskaintzen dituzte eta CLARIAH-EUSek, horien ereduari jarraiki, euskararentzako zerbitzuak eskaini nahi ditu. Horretarako, euskarazko ikerkuntzan erreferente diren zentroek CLARIAH-EUSen sorrera eta Europako sareetan integrazioa bultzatuko duen CLARIAH-EUS partzuergoa osatu dute eta hainbat erakunde nahiz norbanako atxiki zaizkio.[1]
Erreferentziak
aldatu- ↑ a b «CLARIAH-EUS | CLARIAH EUS» ixa2.si.ehu.eus (Noiz kontsultatua: 2023-09-28).
- ↑ Urdalleta Lete, Irati. (2023-05-18). ««Clariah-eus pertsonen, baliabideen eta tresnen sare bat izango da»» Berria (Noiz kontsultatua: 2023-08-30).
- ↑ «Spain Joins CLARIN As Member | CLARIN ERIC» www.clarin.eu (Noiz kontsultatua: 2023-09-28).
- ↑ CLARIN Value Proposition
- ↑ CLARIN Knowledge Centres
- ↑ CLARIN services
- ↑ European Open Science Cloud
- ↑ Virtual Language Observatory
- ↑ The Language Resource Switchboard
- ↑ Depositing Services
- ↑ CLARIN General Assembly
- ↑ CLARIN Scientific Advisory Board
- ↑ CLARIN Board of Directors
- ↑ [1]
- ↑ CLARIN Office
- ↑ Overview of CLARIN centres
- ↑ Participating consortia in CLARIN
Ikus, gainera
aldatuKanpo estekak
aldatu- CLARIAH-EUS. Giza eta Gizarte Zientzietan euskara eta euskaraz ikerttzeko baliabideen plataforma.
- (Gaztelaniaz) Red de Investigación INTELE: INfraestructura de TEcnologías del LEnguaje.
- (Gaztelaniaz) CLARIAH-ES proposamena
- (Gaztelaniaz) CLARIN (www.clarin.eu)
- (Gaztelaniaz) DARIAH (https://www.dariah.eu/)
Datuak: Q2986825
