Pragako antzinako hilerri judua
Pragako antzinako hilerri judua (txekieraz: Starý židovský hřbitov) Pragako auzo juduan dago, Josefoven alegia. Dokumentatuta dago XV. mendetik erabili izan zela zeren eta aurkitutako hilobi zaharrena, Avigdor Kara poeta eta errabinorena, 1439. urtean baino lehen ireki egin zen. 1787 arte erabili zen. Dena dela zaila da datua zehaztea ezen hilobi-kapa desberdinak baitaude, batzuk besteen gainean. 300 urtetan gutxienez Pragako juduek hemen bakarrik ahal zuten haien hildakoak lurperatu.[1] Hilerri honen bisita ezinbestekoa da Pragara joan ondoren.
| Pragako antzinako hilerri judua | |
|---|---|
 | |
| Kokapena | |
| Herrialdea |  Txekia |
| Hiria |  Praga |
| Koordenatuak | 50°05′23″N 14°25′02″E / 50.0897°N 14.4172°E |
 | |
| Historia eta erabilera | |
| Irekiera | 1439 |
| Erlijioa | judaismoa |
| Arkitektura | |
| Azalera | 11.142 m² |
| Ondarea | |
| Webgune ofiziala | |
Historia aldatu
Aurretik beste hilerri bat ezagutu zen, "Lorategi judua" izenekoa. Beste hau gaur egungo Auzo Berrian zegoen eta orain gutxi arkeologoek aurkitua izan da. Hilerria sortu zenaren urteaz ez dago adostasunik. Aipatu dugunez, aurkitutako zaharrena 1439 urtekoa bada, ikertzaile batzuen arabera hilerria V. mendekoa izan daiteke ere. Beste batzuek diote Otakar II.a Bohemiakoa (1233-1278) izan zela hilerria ireki zuena. Nahaste-borraste horren arrazoia ulertzeko juduek Halakha legearen arabera hilobiak ezin ez bota ezta ere beste toki batera eraman; horregatik, hilerria bete egin zenean, nola ezin zen espazio gehiago eskuratu, hilobi zaharren gainean lurra bota zuten hilobi gehiago jartzeko. Horrela, hilerrian hamabi geruza zamatu dira eta, ondorioz, hilobiak batzuetatik bestetara oso espazio gutxirekin daude jarrita. Ezin da ziurtasunez jakin zenbat pertsona lurperatu dira hemen baina, bistan 12.000 hilobi izanik, 100.000 baino gehiago izan daitezkeela kalkulatu da.
Lurperatutako pertsonai ezagunak aldatu
- Avigdor Kara (1439)
- Mordecai Maisel (1601)
- Rabbi Judah Loew (1609): Askoren ustez berak sortu zuen Golema, auzo judua babesteko.[2]
- David Oppenheim (1736)
Hilerria literaturan aldatu
Eleberri askoren argumentuak inguru honekin lotu egin dira, ezagunena agian Umberto Ecoren Il cimitero de Praga (2010). Halaber, historikoki judutarren aurka propaganda barruan ospe handia izan zuten Siongo jakintsuen protokoloetan, 1902an lehen aldiz argitaratuta, toki honetan biltzen zirela jakintsu konspiratzaileak haien estrategiak adosteko esaten da.
Erreferentziak aldatu
Kanpo estekak aldatu
- Informazio turistikoa. (Gaztelaniaz)
Datuak: Q438026
Multimedia: Jewish cemetery Prague-Josefov / Q438026
